Dodatkowy urlop dla niepełnosprawnego pracownika

Pracownik nie musi ponownie przepracować roku, aby nabyć uprawnienie do dodatkowego urlopu wypoczynkowego z racji niepełnosprawności umiarkowanej.

Niepełnosprawny w stopniu umiarkowanym lub znacznym ma w miejscu pracy pewne przywileje, w tym dodatkowy urlop wypoczynkowy – 10 dni roboczych w roku kalendarzowym.

Pierwszy urlop dodatkowy przysługuje mu po przepracowaniu roku po dniu zakwalifikowania jego niepełnosprawności jako znacznej bądź umiarkowanej, co następuje zwykle w dniu odbycia posiedzenia przez komisję ds. niepełnosprawności. Jednak z urlopu można skorzystać nie wcześniej niż w dniu przedstawienia pracodawcy orzeczenia potwierdzającego dany rodzaj niepełnosprawności, czyli po dacie zaliczenia pracownika do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych (art. 19 ust. 1 w zw. z art. 2a ustawy z 27.08.1997 o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, DzU z 2018 poz. 511, dalej ustawa rehabilitacyjna).

Dodatkowy urlop z racji niepełnosprawności znacznej lub umiarkowanej nie należy się osobie uprawnionej do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych w roku kalendarzowym albo do dodatkowego urlopu wynoszącego co najmniej 10 dni roboczych na rok kalendarzowy. Jeśli kumulują się prawa do dwóch urlopów dodatkowych – z tytułu niepełnosprawności znacznej/umiarkowanej i z racji odrębnych przepisów w wymiarze niższym niż 10 dni – należy się ten pierwszy (art. 19 ust. 2 i 3 ustawy).

Do wskazanego dodatkowego urlopu wypoczynkowego stosuje się odpowiednio regulacje Kp (art. 66 ustawy o rehabilitacji, wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z 28.07.2015, VIII P 39/11, stanowisko Okręgowego Inspektoratu Pracy z 29.02.2012, 11191-4560-Sp91-Sa01/2012). Oznacza to m.in., że prawo do kolejnego urlopu dodatkowego pracownik niepełnosprawny w stopniu umiarkowanym nabywa 1 stycznia każdego roku kalendarzowego, o ile tego dnia pozostaje w zatrudnieniu.

W opisanych okolicznościach niepełnosprawny w stopniu umiarkowanym uzyskał już i wykorzystał prawo do pierwszego dodatkowego urlopu, po czym na pewien czas stracił specjalny status (w czerwcu 2018), a od 6.03.2019 znowu go odzyskał. Nie musi ponownie przepracować roku, aby skorzystać znów z pierwszego urlopu dodatkowego. Pierwszy urlop dodatkowy nabywa się bowiem tylko raz (wyjaśnienia MRPiPS z 17.05.2018).

Pracownik uzyskał zatem w 2019 prawo do kolejnego dodatkowego urlopu wypoczynkowego z racji niepełnoprawności. Pytanie: w jakim wymiarze? Niektórzy eksperci twierdzą, że w proporcjonalnym do 10 mies. z 2019, czyli do okresu od momentu „odzyskania” niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym. Jednak w powołanym piśmie z 17.05.2018 resort pracy skrytykował takie stanowisko, argumentując, że proporcjonalne rozliczenie urlopu wypoczynkowego wchodzi w grę wyłącznie w sytuacjach określonych w Kp, czyli w razie zakończenia lub rozpoczęcia pracy w trakcie roku kalendarzowego oraz po trwających minimum 1 mies. niektórych okresach niewykonywania pracy. Zaliczenie pracownika po raz wtóry do niepełnosprawnych umiarkowanie nie kwalifikuje się natomiast do sytuacji powodujących proporcjonalne ustalanie urlopu. Dlatego wskazanemu pracownikowi za 2019 przysługuje pełny dodatkowy urlop wypoczynkowy, w wymiarze 10 dni roboczych. Co więcej, za 2018 też powinien otrzymać 10 dni roboczych urlopu dodatkowego.