Data wyrejestrowania z ZUS umowy zlecenia zakończonej przed terminem

Do kiedy trwa ubezpieczenie

Obowiązek objęcia zleceniobiorcy właściwymi ubezpieczeniami w ZUS powstaje od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania i trwa do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy (art. 13 pkt 2 usus). Rozwiązanie umowy następuje automatycznie, wraz z końcem okresu w niej wskazanego, jako okres wykonywania zlecenia. Dla określenia obowiązku ubezpieczeń (społecznych i zdrowotnego) z tytułu wykonywania umowy zlecenia nie jest istotny faktyczny okres jej wykonania, lecz okres, na który została zawarta. Oznacza to zatem, że nawet jeśli czynności ustalone w umowie zostaną wykonane przed pierwotnie umówionym terminem, to płatnik nie wyrejestruje ubezpieczonego zleceniobiorcy przed końcem terminu wynikającego z umowy. Dla określenia ostatniego dnia obowiązkowych ubezpieczeń z tytułu wykonywania umowy zlecenia istotna jest więc końcowa data, do której zawarto umowę.

Z ubezpieczeń zleceniobiorcę wyrejestrowuje zleceniodawca, na druku ZUS ZWUA, w ciągu 7 dni od dnia ustania obowiązkowych ubezpieczeń (tu w ciągu 7 dni od rozwiązania umowy zlecenia), z kodem przyczyny wyrejestrowania 100, tj. ustanie tytułu ubezpieczenia.

W omawianym przypadku płatnik wyrejestruje zleceniobiorcę z dniem 21.10.2022 r., składając druk ZUS ZWUA najpóźniej do 27.10.2022 r.

Nie ma znaczenia, że w październiku zleceniobiorca nie będzie już faktycznie wykonywał czynności wskazanych w umowie; podlega on nadal ubezpieczeniu z tytułu zlecenia (i należy za ten miesiąc złożyć za niego zerową informację i deklarację rozliczeniową w ZUS).

Wcześniejsze rozwiązanie umowy

Umowa nie rozwiązuje się samoistnie po zakończeniu wykonywania czynności zleconych zleceniobiorcy, jeśli nie upłynął okres, na jaki została zawarta. Oczywiście może zostać wcześniej rozwiązana na podstawie wypowiedzenia przez jedną ze stron, zgodnie z art. 746 Kc. Dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia. W razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić mu część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom. W przypadku wykonania całości zlecenia będzie natomiast obowiązany uiścić całość wynagrodzenia.

Należy również uwzględnić okres wypowiedzenia, jaki strony określiły w umowie. Strony mogą również wyłączyć możliwość wypowiedzenia, ale nie w razie wystąpienia ważnego powodu wypowiedzenia. Jeśli umowa została zawarta na piśmie, również wypowiedzenie powinno zostać złożone w formie pisemnej. Nadal obowiązuje zasada dotycząca wyrejestrowywania z ubezpieczeń w ZUS – z dniem następującym po rozwiązaniu umowy.

W umowie – korzystając z zasady swobody umów – można również zawrzeć zapis o możliwości jej rozwiązania przed terminem wskazanym w umowie jako ostateczny termin jej wykonywania. Pozwala to na wcześniejsze rozwiązanie umowy, bez konieczności jej wypowiadania. Taki zapis może brzmieć następująco:

1. W przypadku wykonania zlecenia, o którym mowa w § X, przed terminem zakończenia wykonania zlecenia, o którym mowa w § Y, niniejsza umowa ulega rozwiązaniu w dniu odebrania wykonanego zlecenia. Za dzień odebrania zlecenia uważa się dzień zatwierdzenia przedłożonego przez Zleceniobiorcę rachunku.

2. Rozwiązanie umowy stanowi podstawę do wyrejestrowania Zleceniobiorcy z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.

Określenie sposobu potwierdzania dnia wykonania zlecenia lub dnia odbioru wykonanego zlecenia pozwala obu stronom bezproblemowo ustalić, kiedy dokładnie umowa zostaje rozwiązana oraz udokumentować ten fakt dla ZUS. Może być to dzień zatwierdzenia rachunku, jak również dzień podpisania przez strony protokołu odbioru lub sprawozdania z realizacji zlecenia.

Podsumowując: płatnik ma obowiązek wyrejestrować ubezpieczonego zleceniobiorcę z ZUS z dniem następującym po końcu terminu, na jaki umowa została zawarta, niezależnie od faktycznego terminu jej wykonania. Rozwiązanie umowy i wyrejestrowanie zleceniobiorcy może nastąpić wcześniej, jeśli taki zapis znajdzie się w zawartej umowie lub zostanie ona skutecznie wypowiedziana przez jedną ze stron.