Czy świadczenie urlopowe przysługuje także przy zaległym urlopie

Tak, świadczenie urlopowe powinno być wypłacone, jeśli pracownik wykorzystuje urlop wypoczynkowy w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych. Nawet gdy są to wyłącznie dni urlopu zaległego.

Wymóg minimalnego okresu urlopu wypoczynkowego jest zawarty w art. 3 ust. 5 ustawy o zfśs. Przepis ten nie precyzuje, o jaki urlop wypoczynkowy chodzi – bieżący czy zaległy. Gdy brak takiego dookreślenia, należy dokonywać interpretacji w kontekście przepisów ogólnych i szczegółowych, czyli prawa pracy dla zagadnień związanych z ustawą o zfśs (art. 9 § 1 Kp i wyrok WSA w Rzeszowie z 21.09.2004, SA/Rz 1828/03).

Jeśli postanowienia regulacji wewnątrzzakładowych są niejasne lub nieprecyzyjne, ich wykładni dokonują strony, które uzgodniły ich treść (np. pracodawca i związki zawodowe), a ich wyjaśnienia są wiążące (wyroki SN z 7.12.2000, I PKN 142/00, oraz 19.07.2001, II UKN 477/00).

Dotyczy to także regulaminu wynagradzania i pracy, jeśli to w jednym z tych dokumentów umieszczono postanowienia dotyczące świadczeń urlopowych. Strony takiego regulaminu interpretują jego treść zgodnie z zasadami tłumaczenia powszechnie obowiązujących przepisów prawa pracy, a wyjątkowo i posiłkowo – według reguł wykładni oświadczeń woli (wyroki SN z 13.07.2016, I PK 273/15, i 9.07.2009, II PK 232/08).

Termin „urlop zaległy” można znaleźć jedynie w art. 1671 Kp. Przepis ten daje pracodawcy prawo do przymusowego wysłania pracownika w okresie wypowiedzenia na urlop zaległy i bieżący w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia u niego. Z kolei art. 168 Kp ustanawia obowiązek udzielenia pracownikowi urlopu niewykorzystanego w danym roku kalendarzowym w terminach zapisanych w planie urlopów najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego. Chociaż nie używa wprost pojęcia „urlop zaległy”, to o taki właśnie tu chodzi.

Jednak ani te przepisy, ani żadne inne nie wskazują, czy urlop zaległy powinien być udzielany przed bieżącym. O tym, że taka powinna być kolejność, przesądził SN w wyroku z 9.05.2013 (II PK 199/12). Taki wniosek wyprowadził z instytucji przedawnienia urlopu, uznając, że gdyby przyjąć odmienną wykładnię, kompensata niewykorzystanego urlopu mogłaby nie być pełna.

Sąd podkreślił również, że gdyby pracodawca kierował się określoną praktyką (zwyczajem) lub na podstawie indywidualnego zarządzenia wymagał, żeby pracownicy w pierwszej kolejności korzystali z urlopu bieżącego, a dopiero potem z zaległego, działałby wbrew przepisom o urlopach wypoczynkowych. Udzielanie zaległych urlopów należy bowiem do jego obowiązków (wyrok SN z 12.08.2004, III PK 32/04).

Stąd obowiązek pracodawcy do wypłaty świadczenia urlopowego również wtedy, gdy w ciągu 14 dni urlopu pracownicy wykorzystują wyłącznie urlop zaległy.

Pojęcie „14 kolejnych dni kalendarzowych” występuje w art. 3 ust. 5 ustawy o zfśs i art. 162 Kp. Pierwszy przepis zastrzega taki warunek przy wypłacie – raz w roku – świadczenia urlopowego. Drugi wymaga minimum takiej długości dla jednego z okresów wypoczynku, jeśli przysługujący pracownikowi urlop wypoczynkowy jest – na jego wniosek – dzielony na części.

W obu przypadkach okres ten obejmuje nie tylko dni robocze, ale też soboty, niedziele i święta przypadające na kolejne dni kalendarzowe (przywoływany wyrok WSA w Rzeszowie z 21.09.2004).