Co to jest transakcja kontrolowana

Zrobił to w interpretacji ogólnej z 29.12.2021 r. (DCT1.8203.4.2020). Pojęcie zostało zdefiniowane w art. 11a ust. 1 pkt 6 updop oraz art. 23m ust. 1 pkt 6 updof jako identyfikowane na podstawie rzeczywistych zachowań stron działania o charakterze gospodarczym, w tym przypisywanie dochodów do zagranicznego zakładu, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań. W praktyce budzi wiele wątpliwości.

MF wskazał, że wynik oceny, czy dane działanie stanowi transakcję kontrolowaną, może być różny z perspektywy każdej ze stron (uczestników transakcji). Może być ono odmiennie zakwalifikowane przez uczestników, np. jako działanie o charakterze gospodarczym albo pozbawione takiego charakteru.

Z ustawowej definicji wynika, że na transakcję kontrolowaną łącznie składają się następujące elementy:

• występowanie działań o charakterze gospodarczym,
• identyfikowanie działań na podstawie rzeczywistych zachowań stron,
• ustalenie lub narzucenie warunków w wyniku powiązań.

Działanie o charakterze gospodarczym co do zasady wymaga istnienia tych samych cech, które definiują działalność gospodarczą. Są to:

• cel zarobkowy, czyli nastawienie (zamiar) na osiągnięcie zysku; przesłanka ta jest spełniona także wtedy, gdy podejmowane działania są nastawione na zysk, ale generują straty finansowe (np. sprzedaż towarów po cenie niższej niż cena nabycia),
• realizowanie działań w ramach zorganizowanej struktury; nie muszą mieć one przy tym charakteru ciągłego, powtarzalnego (mogą być wykonywane sezonowo czy mieć charakter jednorazowy, jak sprzedaż przedsiębiorstwa), mogą być też rozciągnięte w czasie, np. gdy mają charakter kompleksowy, tj. poszczególne czynności są ze sobą funkcjonalnie lub operacyjnie powiązane (np. działania restrukturyzacyjne).

Nie stanowią działania o charakterze gospodarczym, a więc i transakcji kontrolowanej:

• umowa przedwstępna będąca jedynie zobowiązaniem do zawarcia określonej umowy w przyszłości,
• wypłata dywidendy bądź zysku przez spółkę niebędącą osobą prawną na rzecz wspólników,
• otrzymanie przez wspólnika odpowiedniej części zysku spółki,
• dopłaty do spółki kapitałowej uregulowane w art. 177–179 Ksh.

Działania o charakterze gospodarczym należy identyfikować na podstawie rzeczywistych zachowań stron, którymi mogą być zarówno działania, jak i zaniechania. Nie chodzi przy tym o zachowania sztuczne lub pozorne.

Powiązania to relacje pomiędzy podmiotami powiązanymi (w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 updop i art. 23m ust. 1 pkt 4 updof). Istnienie powiązań nie przesądza o występowaniu transakcji kontrolowanej. Warunki działań o charakterze gospodarczym mają zostać ustalone lub narzucone w wyniku powiązań, w tym także przez podmiot powiązany, który nie jest bezpośrednio stroną transakcji (przykładowo może ustalić je jednostronnie – w imieniu podmiotu lub grupy podmiotów powiązanych – podmiot centralny z grupy).

Pojęcie „transakcja kontrolowana” obejmuje transakcje spełniające ww. przesłanki, niezależnie od tego, czy są one realizowane na warunkach zgodnych z zasadą ceny rynkowej.

Pełna treść interpretacji jest dostępna tu: www.gov.pl.