Co nowego w prawie - 106

Praca kierowców

19.08.2023 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 7.08.2023 r. w sprawie formularza potwierdzenia delegowania kierowcy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z państwa trzeciego (DzU poz. 1638). Zawiera wzór tytułowego potwierdzenia.

Warunki pracy

Od 22.08.2023 r. obowiązuje rozporządzenie MRIPS z 18.08.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (DzU poz. 1661). O 3 lata (do 21.08.2026 r.) przedłuża normy obowiązujące dla sektora górnictwa podziemnego i budowy tuneli dla tlenku azotu NDS – 3,5 mg/m³ i NDSCh – 7 mg/m3.

Pomoc Ukraińcom

24.08.2023 r. weszło w życie rozporządzenie MSWiA z 22.08.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzoru wniosku o świadczenie pieniężne za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy przybywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z działaniami wojennymi (DzU poz. 1684). Zawiera nowy wzór tytułowego wniosku.

Kasy fiskalne

Ochotnicze straże pożarne oraz koła gospodyń wiejskich przy dostawie towarów i świadczeniu usług mogą korzystać z tzw. wirtualnych kas.

Tak wynika z obowiązującego od 25.08.2023 r. rozporządzenia MF z 23.08.2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie grup podatników lub rodzajów czynności, w odniesieniu do których możliwe jest używanie kas rejestrujących mających postać oprogramowania (DzU poz. 1698).

Subwencja ogólna dla gmin

Obowiązujące od 31.08.2023 r. rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii z 18.08.2023 r. w sprawie wykazu gmin, którym przysługuje część rekompensująca subwencji ogólnej za rok 2022 (DzU poz. 1745), stanowi, że dostaną ją tylko miasta: Kłodzko, Legnica, Wałbrzych i Gliwice. Chodzi o gminy, które w roku podatkowym 2022 nie uzyskały dochodów z podatku od nieruchomości na skutek zwolnienia przedsiębiorców w specjalnych strefach ekonomicznych. Subwencja wyrównuje ten ubytek.

E-faktury

1.09.2023 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 29.08.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (DzU poz. 1760). Chodzi o nadawanie uprawnień do dostępu do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) przez podatników o bardziej rozbudowanej strukturze organizacyjnej. Dostęp w KSeF będzie możliwy tylko do faktur np. danej jednostki takiego podmiotu, a nie do wszystkich faktur ustrukturyzowanych całej organizacji.

Podstawa wymiaru składek ZUS

Od 1.09.2023 r. z 300 do 450 zł podniesiono wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia, jaka jest wyłączona z podstawy wymiaru składek ZUS. Wyłączenie dotyczy otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów i kart przedpłaconych.

Podstawę wymiaru składek od przychodów pracownika w walutach obcych wypłacanych przez płatnika przelicza się na złote zgodnie z zasadami przyjętymi w updof, a przez pozostałe podmioty – według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez NBP w dniu wypłaty, a jeżeli nie jest to dzień roboczy, to w następnym dniu roboczym, chyba że w tym dniu nie ogłoszono takiego kursu – wtedy według ostatniego kursu ogłoszonego przed tym dniem.

Usankcjonowano więc stosowaną przez ZUS procedurę rozliczeń i przeliczeń walutowych w zakresie składek przekazywanych przez inne podmioty niż płatnik składek, w tym przez austriacką Kasę Urlopową BAUK i niemiecką Kasę Urlopową SOKA-BAU ULAK. Tak wynika z rozporządzenia MRiPS z 9.08.2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU poz. 1665).

Ewidencja u komornika

Od 1.09.2023 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 7.08.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia szczegółowych zasad prowadzenia biurowości, rachunkowości i ewidencji operacji finansowych kancelarii komorniczych (DzU poz. 1635). Ma być mniej obowiązków. Ewidencja operacji finansowych jest prowadzona elektronicznie, co czyni zbędnym dokonywanie niektórych czynności związanych z ewidencjonowaniem wpłat i wypłat na dowodach tych wpłat i wypłat oraz na wyciągach z rachunków bankowych. W sprawach, w których korespondencja jest doręczana z wykorzystaniem publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego, pisma komornika mogą być wysłane bez podpisu.

Karta Nauczyciela

6.09.2023 r. weszła w życie (niektóre przepisy w innych terminach) ustawa z 28.07.2023 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1672). Zmiany są obszerne i dotyczą także szkolnictwa wyższego.

Od 1.01.2024 r. zmieni się sposób naliczania odpisu na zfśs nauczycieli-emerytów. Nie będzie to już 5% pobieranych przez nich emerytur, rent oraz nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych, lecz iloczyn planowanej, przeciętnej w danym roku kalendarzowym liczby nauczycieli będących emerytami lub rencistami oraz nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, skorygowanej w końcu danego roku kalendarzowego do faktycznej, przeciętnej liczby tych nauczycieli i 42% kwoty bazowej określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej, obowiązującej w dniu 1 stycznia danego roku.

Przywrócono prawo do wcześniejszej emerytury dla pewnej grupy nauczycieli (nowy art. 88a Karty Nauczyciela). Dotyczy to tych, którzy rozpoczęli pracę nauczycielską przed 1999 r., mają okres składkowy co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat „z kredą przy tablicy”, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, a nie mają prawa do przejścia na emeryturę bez względu na wiek.

Do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego będzie uprawniona nowa kategoria nauczycieli publicznych i niepublicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych.

Zgłoszenie do VAT

Od 13.09.2023 r. obowiązuje rozporządzenie MF z 8.08.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją w zakresie podatku od towarów i usług (DzU poz. 1731). Zawiera nowy wzór zgłoszenia VAT-R. Nowi przedsiębiorcy nie wypełniają rubryki dotyczącej NIP, jeśli go jeszcze nie mają, i składają zgłoszenie wraz z wnioskiem o wpis do CEIDG drogą elektroniczną.

Dotychczasowy wzór można stosować do końca 2023 r.

Przywileje socjalne dla górnictwa i energetyki

14.09.2023 r. weszła w życie ustawa z 17.08.2023 r. o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego (DzU poz. 1737). Przewiduje przywileje dla pracowników w związku z transformacją sektora elektroenergetycznego w Polsce, w tym:

• płatny urlop energetyczny i urlop górniczy – ze świadczeniem w wysokości 80% miesięcznego wynagrodzenia pracownika obliczanego jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy,
• jednorazową odprawę pieniężną – w wysokości 12-krotności tego wynagrodzenia.

Uprawnienia te będą przysługiwać pracownikom niespełniającym warunków do nabycia prawa do emerytury – od dnia wyłączenia pierwszej z jednostek wytwórczych w danej oznaczonej części przedsiębiorstwa energetycznego, a w wypadku górnictwa – od momentu systemowej redukcji wydobycia węgla brunatnego.

Urlop przysługuje w wymiarze do 4 lat pracownikom, którym brakuje nie więcej niż 4 lata do nabycia prawa do świadczenia o charakterze emerytalnym. Warunkiem jest rozwiązanie stosunku pracy za porozumieniem stron z dniem zakończenia urlopu.

Jeśli pracownik nie spełni warunków do urlopu, to po rozwiązaniu stosunku pracy na podstawie porozumienia stron przysługuje mu jednorazowa odprawa pieniężna – o ile ma co najmniej 5-letni staż pracy u danego pracodawcy.

Świadczenia będą finansowane z dotacji i będą wypłacane przez pracodawców na podstawie umowy z ministrem aktywów państwowych, nie dłużej niż do końca 2053 r., a jednorazowe odprawy pieniężne – nie dłużej niż do końca 2049 r.

Pakiet prawa spółek

15.09.2023 r. (niektóre przepisy w innych terminach) weszła w życie ustawa z 16.08.2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1705). Wdraża dyrektywy unijne:

• 2019/2121 z 27.11.2019 r. zmieniającą dyrektywę (UE) 2017/1132 w odniesieniu do transgranicznego przekształcania, łączenia i podziału spółek,
• 2019/1151 z 20.06.2019 r. zmieniającą dyrektywę (UE) 2017/1132 w odniesieniu do stosowania narzędzi i procesów cyfrowych w prawie spółek, w zakresie wymiany informacji o zakazie pełnienia funkcji członka zarządu lub funkcji kierowniczych w ramach systemu integracji rejestrów handlowych państw członkowskich.

Zmiany dotyczą transgranicznych i krajowych: połączenia, podziału i przekształcenia spółek. Wymagany jest plan operacji transgranicznej oraz sprawozdanie zarządu spółki zawierające jej uzasadnienie. W razie takich operacji wierzyciele, wspólnicy i pracownicy mają zapewnioną ochronę.

Spółki komandytowo-akcyjne zyskały pełną zdolność łączeniową i podziałową. Rozszerzono możliwości łączenia spółek osobowych. Wprowadzono nowy typ krajowego podziału częściowego spółki (przez wyodrębnienie) oraz uproszczonego łączenia krajowego i transgranicznego (przez przejęcie). W przypadku operacji transgranicznych będą stosowane normy kolizyjne.

Wzmocniono kontrolę legalności operacji transgranicznej, m.in. poprzez włączenie Szefa KAS w proces wydawania zaświadczenia o jej zgodności z prawem. Będzie on wydawał opinię albo odmawiał wydania opinii o zgodności danej operacji transgranicznej z przepisami prawa podatkowego.

Nie będzie można unieważniać operacji podziału transgranicznego i przekształcenia transgranicznego.

Ma też nastąpić integracja rejestrów handlowych państw członkowskich, pozwalająca na udostępnianie dokumentów i informacji za pośrednictwem portalu E-Sprawiedliwość oraz na wymianę informacji między rejestrami podczas operacji transgranicznych, a także informacji o zakazie sprawowania funkcji kierowniczych w spółkach.

Partycypacja pracownicza

Od 15.09.2023 r. obowiązuje ustawa z 26.05.2023 r. o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek (DzU poz. 1784). Pracownicy mogą uczestniczyć w takiej spółce poprzez prawo:

• do wyznaczenia lub wyboru określonej liczby członków rady nadzorczej albo rady dyrektorów,
• rekomendowania ich członków,
• sprzeciwienia się wyznaczeniu niektórych albo wszystkich członków.

Odbywa się to w dwóch modelach – na zasadach umownych ustalonych w porozumieniu organów przekształcanych spółek z zespołem negocjacyjnym lub na zasadach ustawowych, przy wsparciu zespołu przedstawicielskiego, po powstaniu spółki w wyniku transformacji transgranicznej.

W skład zespołów wejdą w pierwszej kolejności osoby wskazane przez reprezentatywną zakładową organizację związkową, a w przypadku braku takiej organizacji – osoby wybrane spośród pracowników.

Osoby reprezentujące pracowników zatrudnionych w Polsce w radzie nadzorczej albo radzie dyrektorów spółki powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek będą wybierane przez pracowników w wyborach bezpośrednich i tajnych, zgodnie z regulaminami przyjętymi przez specjalny zespół negocjacyjny albo zespół przedstawicielski.

Członkowie specjalnego zespołu negocjacyjnego/przedstawicielskiego, a także członkowie rady nadzorczej lub rady dyrektorów będący reprezentantami pracowników zostaną objęci ochroną zatrudnienia.

Utrudnianie utworzenia i działania zespołu negocjacyjnego albo przedstawicielskiego będzie wykroczeniem pracodawcy.

Ceny transferowe

16.09.2023 r. weszły w życie rozporządzenia MF z 31.08.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie informacji o cenach transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (DzU poz. 1894) i z 30.08.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie informacji o cenach transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (DzU poz. 1895). Zawierają nowe objaśnienia co do sposobu sporządzania informacji. Wycofano się z rozwiązań przewidzianych dla raportowania tzw. pośrednich transakcji rajowych. W informacji nie będzie już podziału transakcji innej niż kontrolowana na transakcję bezpośrednią i pośrednią. W przypadku transakcji dotyczących m.in. mikro- i małego przedsiębiorcy wprowadzono możliwość wyboru – w części dotyczącej stosowanych cen transferowych oraz metod ich weryfikacji – kodu MW00, co oznacza, że nie wskazuje się danych dotyczących analiz porównawczych lub analiz zgodności.

Dane pojazdu

Historię pojazdu będzie można sprawdzić, podając dane auta także w aplikacji mObywatel. Tak wynika z obowiązującego od 27.09.2023 r. rozporządzenia Ministra Gospodarki z 26.09.2023 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu danych udostępnianych w postaci elektronicznej z centralnej ewidencji pojazdów (DzU poz. 2028).

Ogólnoeuropejski indywidualny produkt emerytalny

Od 26.09.2023 r. obowiązuje ustawa z 7.07.2023 r. o ogólnoeuropejskim indywidualnym produkcie emerytalnym (DzU poz. 1843). Wdraża unijne rozporządzenie 2019/1238 z 20.06.2019 r. w sprawie ogólnoeuropejskiego indywidualnego produktu emerytalnego (OIPE). To rozwiązanie w III filarze emerytalnym na szczeblu unijnym.

Ustawa stwarza podstawy do działania w Polsce tego typu produktu. Dostawcą mogą być instytucje finansowe wykonujące działalność bankową, ubezpieczeniową, maklerską oraz instytucje zarządzające aktywami. Ustawa określa m.in. zasady gromadzenia oszczędności na kontach OIPE, dokonywania wpłat i wypłat.

Konto można założyć osobie od 15 lat co do zasady do ukończenia 55 lat. Maksymalna roczna wpłata to 3-krotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok (czyli 20 935 zł w 2023 r.). Przychody z tytułu gromadzenia oszczędności na subkoncie OIPE, wypłat i wypłat transferowych zgromadzonych środków oraz z tytułu zwrotów środków na rzecz małżonka lub byłego małżonka są zwolnione od PIT. W przypadku gromadzenia oszczędności na więcej niż jednym subkoncie OIPE, stosowana będzie ryczałtowa stawka 75% dochodu. W innych przypadkach, nieobjętych zwolnieniem, będą stosowane niższe stawki.

Środki wejdą do majątku wspólnego małżonków. Wypłata nastąpi na wniosek oszczędzającego po osiągnięciu przez niego wieku 60 lat lub po nabyciu uprawnień emerytalnych i ukończeniu 55. roku życia oraz spełnieniu warunku:

• dokonywania wpłat na subkonto OIPE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych albo
• dokonania ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia wniosku o wypłatę.

Pieniądze będzie można pobrać jednorazowo lub w ratach. Oszczędzający może wskazać jedną lub więcej osób, które odziedziczą środki zgromadzone na subkoncie OIPE. Nabycie środków po zmarłym jest wolne od podatku od spadków i darowizn.

Ustawa określa także:

• zasady dokonywania wypłat transferowych – pomiędzy poszczególnymi subkontami OIPE oraz z subkonta OIPE na indywidualne konta emerytalne (IKE) wskazanych osób,
• warunki dostarczania tego produktu przez instytucje finansowe.

Aby zajmować się doradztwem, trzeba będzie ukończyć kurs przeprowadzany przez dostawcę lub dystrybutora OIPE. Nadzór sprawuje KNF.

Ubezpieczenia KUKE

28.09.2023 r. weszła w życie ustawa z 13.07.2023 r. o zmianie ustawy o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1859).

Zakres działalności Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A. (dalej KUKE) został poszerzony o działalność niezwiązaną z eksportem. Stąd wszystkie ubezpieczenia nazwano „gwarantowanymi”, a nie – jak dotychczas – „eksportowymi”.

KUKE może oferować m.in. szerszą ochronę ubezpieczeniową w zakresie umów realizowanych w Polsce przy inwestycjach w łagodzenie zmian klimatu. Ubezpieczenie takie ma obejmować szkody poniesione przez ubezpieczającego lub ubezpieczonego w wyniku:

• niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez kontrahenta albo
• realizacji inwestycji,

pod warunkiem że szkody te będą następstwem zdarzeń określonych jako ryzyko handlowe, polityczne lub nierynkowe. Ubezpieczenie może być udzielone także w przypadku niespełnienia wymogu krajowego pochodzenia produktów i usług.

Z ochrony ubezpieczeniowej mogą też skorzystać:

• polskie oddziały przedsiębiorców zagranicznych, eksportujące krajowe towary i usługi,
• krajowi przedsiębiorcy dokonujący inwestycji bezpośrednich za granicą za pośrednictwem swoich podmiotów zależnych mających tam siedzibę,
• członkowie konsorcjum.

Ubezpieczeniem KUKE można też objąć kontrakty eksportowe – od szkód poniesionych w związku z realizacją danej inwestycji, będących następstwem zdarzeń określonych jako ryzyko polityczne.

Ustawa wprowadza też zmiany w Prawie farmaceutycznym, zmierzające do uniemożliwienia przejmowania kontroli nad podmiotem prowadzącym aptekę ogólnodostępną przez osoby inne niż farmaceuci lub spółki z ich udziałem oraz przez podmioty, które już prowadzą, w sposób bezpośredni lub pośrednio, co najmniej 4 apteki ogólnodostępne. Naruszenie zakazu ma skutkować cofnięciem zezwolenia na prowadzenie apteki oraz nałożeniem na podmiot przejmujący kary pieniężnej od 50 tys. do 5 mln zł.

Zmiany w Kpc i przepisach covidowych

Od 28.09.2023 r. obowiązuje ustawa z 7.07.2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1860). To obszerna nowelizacja 31 ustaw, co w założeniach ma sprzyjać usprawnieniu wymiaru sprawiedliwości. Na uwagę zasługują m.in.:

• wprowadzenie w Kpc rozwiązań znanych z przepisów covidowych, takich jak doręczanie pism sądowych profesjonalnym pełnomocnikom za pośrednictwem portalu informacyjnego, przeprowadzenie posiedzenia jawnego w formie posiedzenia zdalnego, rozpatrywanie większości spraw apelacyjnych w składzie jednego sędziego,
• określenie, że wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych podlega rozpoznaniu w terminie 7 dni,
• uchylenie niektórych przepisów covidowych (przepisów ustawy z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych), w tym m.in. art. 15 zzr1 stanowiącego, że w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo epidemii oraz w okresie 6 mies. po ich odwołaniu nie biegnie przedawnienie karalności czynu oraz przedawnienie wykonania kary w sprawach o przestępstwa i przestępstwa skarbowe.

Rynek finansowy i zmiany w podatkach

Od 29.09.2023 r. obowiązuje ustawa z 16.08.2023 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku (DzU poz. 1723), nowelizująca 41 ustaw.

W celu ochrony klientów instytucji finansowych m.in.:

• ograniczono możliwość oferowania obligacji korporacyjnych klientom detalicznym poza rynkiem regulowanym, alternatywnym systemem obrotu oraz platformami finansowania społecznościowego – przez wprowadzenie minimalnej wartości nominalnej takich obligacji (40 tys. euro), a także obowiązek ich sprzedaży wyłącznie za pośrednictwem firm inwestycyjnych,
• ograniczono wprowadzanie do obrotu praw uczestnictwa alternatywnych spółek inwestycyjnych dla klientów detalicznych oraz zakazano zaciągania przez alternatywne spółki inwestycyjne pożyczek od osób fizycznych,
• zwiększono nadzór nad dostawcami usług płatniczych.

W zakresie podatków dochodowych postanowiono, że od 1.01.2024 r. podatnik PIT może:

• zaliczyć do przychodów z działalności gospodarczej dotacje, subwencje, dopłaty, inne nieodpłatne świadczenia lub kwoty otrzymane od agencji wykonawczych,
• zrezygnować ze zwolnienia od podatku wskazanych przez niego dotacji, otrzymanych z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego

pod warunkiem złożenia stosownego oświadczenia naczelnikowi US do upływu terminu złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym otrzymał te środki.

Prawo do niestosowania zwolnień, w odniesieniu do określonych dotacji, subwencji, dopłat, innych nieodpłatnych świadczeń lub kwot otrzymanych od agencji rządowych/wykonawczych ma także przysługiwać podatnikowi CIT (po złożeniu oświadczenia o rezygnacji).

Od 1.07.2024 r. wprowadzono też niższą o połowę stawkę akcyzy na alkohol etylowy wyprodukowany przez małą gorzelnię, tzn. taką, która jest prawnie i ekonomicznie niezależna od innych gorzelni, nie produkuje alkoholu etylowego na podstawie licencji uzyskanych od innych przedsiębiorców i wielkość jej produkcji alkoholu etylowego w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczyła 10 hl 100% vol.

Centralna Informacja Emerytalna

Od 5.10.2023 r. obowiązuje ustawa z 7.07.2023 r. o Centralnej Informacji Emerytalnej (DzU poz. 1941). Ma zapewnić dostęp do informacji emerytalnej i korzystanie z usług elektronicznych. Użytkownik otrzyma informacje o uczestnictwie w systemie emerytalnym opartym na trzech filarach:

• publicznym – ZUS oraz KRUS,
• prywatnym pracowniczym – Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) oraz Pracownicze Programy Emerytalne (PPE),
• prywatnym indywidulanym – Indywidualne Konta Emerytalne (IKE), Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) oraz Otwarte Fundusze Emerytalne (OFE).

Najważniejszą usługą elektroniczną ma być dostęp do informacji emerytalnej, w tym o posiadanych produktach emerytalnych, aktualnym stanie zgromadzonych środków oraz ich szacowanym wpływie na wysokość przyszłych świadczeń emerytalnych. Korzystanie z profilu i usług będzie dobrowolne.

System CIE powinien powstać w ciągu 2 lat. Będzie prowadzony przez Polski Fundusz Rozwoju. Dostęp do danych będą mieć także m.in. sądy i prokuratury.

Emerytury pomostowe

1.01.2024 r. (niektóre przepisy wcześniej) wejdzie w życie ustawa z 28.07.2023 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1667). Zasadniczą zmianą jest odejście od wygasającego charakteru emerytury pomostowej. Będą mogły ją otrzymać także osoby, które nie wykonywały pracy w szczególnych warunkach lub pracy w szczególnym charakterze przed 1999 r. Zmieniono też zasady przyznawania rekompensaty. Emerytura pomostowa będzie zawieszana w razie podjęcia przez uprawnionego pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze na podstawie umowy cywilnoprawnej, a nie tylko pracowniczej.

Przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia minimalnego nie będzie uwzględniany dodatek za szczególne warunki pracy – z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia, pracy związanej z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym bądź szczególnie niebezpiecznej – przysługujący pracownikowi na zasadach określonych w odrębnych przepisach, układzie zbiorowym pracy, innym opartym na ustawie porozumieniu zbiorowym, regulaminie wynagradzania, statucie określającym prawa i obowiązki stron stosunku pracy, umowie o pracę lub spółdzielczej umowie o pracę. W niektórych przypadkach wymusi to podwyżki wynagrodzenia zasadniczego. Na tę zmianę można się będzie powołać przy renegocjowaniu ceny przy zamówieniach publicznych.

W updof zwiększono limit odliczeń od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych (z 500 do 840 zł).

Od 22.09.2023 r. wzmocniono ochronę pracowników podlegających szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy, zwłaszcza związkowców. Sąd może udzielić im zabezpieczenia przez nakazanie dalszego zatrudnienia – jeżeli pracownik podlegający szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia, dochodzi roszczenia o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne lub o przywrócenie go do pracy, do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Podstawą udzielenia zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia.

Wynagrodzenie minimalne

W 2024 r. dwukrotnie wzrośnie wynagrodzenie minimalne. Od 1.01.2024 r. wyniesie 4242 zł. (stawka godzinowa 27,70 zł), zaś od 1.07.2024 r. – 4300 zł (28,10 zł). Tak wynika z rozporządzenia RM z 14.09.2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. (DzU poz. 1893).

Szybsza amortyzacja budynków w gminach z dużym bezrobociem

1.01.2024 r. wejdzie w życie ustawa z 17.08.2023 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU poz. 1787).

Mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa prowadzące działalność w gminach o wysokim wskaźniku bezrobocia i niskim dochodzie w przeliczeniu na mieszkańca będą mogły skrócić okres amortyzacji wytworzonych we własnym zakresie środków trwałych – budynków niemieszkalnych i budowli (grupa 1 i 2 KŚT) – po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika – z 40 do 5 albo 10 lat, w zależności od poziomu bezrobocia. Będzie to dla nich pomoc de minimis.

Budynek/budowla musi znajdować się na obszarze gminy zlokalizowanej w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi co najmniej 120% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju, oraz w której wskaźnik dochodów podatkowych na mieszkańca w gminie jest mniejszy niż 100% wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich gmin.

Gdy budynek/budowla znajduje się na obszarze gminy zlokalizowanej w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi:

• od 120 do 170% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju – okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat,
• powyżej 170% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju – okres amortyzacji nie może być krótszy niż 5 lat.

Spełnienie tych warunków ustala się na miesiąc: uprawomocnienia się decyzji o pozwoleniu na budowę lub upływu terminu na wniesienie sprzeciwu wobec zgłoszenia budowy lub wprowadzenia środka trwałego po raz pierwszy do ewidencji – gdy budowa nie wymagała pozwolenia ani zgłoszenia. Szybsza amortyzacja obejmie środki trwałe, w przypadku których warunki te będą spełnione po 31.12.2023 r.

Sprawozdania w ubezpieczeniach

1.01.2024 r. zacznie obowiązywać rozporządzenie MF z 22.08.2023 r. w sprawie dodatkowych sprawozdań finansowych i statystycznych zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji (DzU poz. 1960). Wymaga ono szerszych informacji niż dotychczas, m.in. o ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych, skargach na działalność zakładu, dystrybucji ubezpieczeń, rezerwach techniczno-ubezpieczeniowych brutto i reasekuracji.

W DzU z 2023 r. głoszono teksty jednolite następujących

• ustaw:

• o podatku od spadków i darowizn (poz. 1774),
• o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (poz. 1948),
• o wzajemnej pomocy przy dochodzeniu podatków, ceł i innych należności pieniężnych (poz. 2009),
• Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (poz. 1634),
• o świadczeniach przedemerytalnych (poz. 1999),
• o świadczeniach odszkodowawczych przysługujących w razie wypadku lub choroby pozostających w związku ze służbą (poz. 2015),
• o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (poz. 1690),
• o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (poz. 1790),
• o partnerstwie publiczno-prywatnym (poz. 1637),
• o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (poz. 1658),
• o ochronie konkurencji i konsumentów (poz. 1689),
• o księgach wieczystych i hipotece (poz. 1984),0

• i rozporządzeń:

• MF w sprawie dokumentacji cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (poz. 1783),
• MF w sprawie dokumentacji cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (poz. 1813),
• MF w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania (poz. 1849),
• MF w sprawie dotacji przedmiotowych do posiłków sprzedawanych w barach mlecznych (poz. 2014),
• MFFiPR w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (poz. 1891),
• MRiPS z 20.12.2020 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów (poz. 2032).0