Bony na posiłki profilaktyczne pomniejszają limit „zerowego PIT” zleceniobiorcy

Wydawanych w naturze posiłków regeneracyjnych nie wlicza się do limitu kwotowego „zerowego PIT” ani u pracowników, ani u zleceniobiorców. Wartość bonów na posiłki pomniejsza limit kwotowy tego zwolnienia jedynie u zleceniobiorców.

Przychody z pracy i ze zlecenia zawartego z firmą uzyskane od 1.08.2019 do 31.12.2019 podlegają zwolnieniu podatkowemu do chwili ukończenia przez pracownika lub zleceniobiorcę 26 lat i do kwoty 35 636,67 zł (art. 21 ust. 1 pkt 148 updof, art. 5 ust. 1 nowelizacji updof z 4.07.2019, DzU poz. 1394, dalej nowelizacja). Nie dotyczy to jednak m.in. przychodów z pracy i ze zlecenia zawartego z firmą, które są zwolnione od PIT na innej podstawie prawnej (głównie art. 21 ust. 1 updof).

Inaczej mówiąc: jeśli do przychodów z pracy albo ze zlecenia mogą mieć zastosowanie dwa różne zwolnienia podatkowe, w tym „zerowy PIT”, zawsze „wygrywa” inne zwolnienie (z wyjątkiem ulgi określonej w art. 21 ust. 1 pkt 20 updof, dotyczącej zagranicznych przychodów z pracy pracowników-rezydentów). Jeśli inne zwolnienie podatkowe jest nieograniczone kwotowo, to wartość danego świadczenia ze stosunku pracy czy ze zlecenia nigdy nie pomniejszy limitu kwotowego „zerowego PIT”. Gdy z kolei inna ulga podatkowa ma swój limit kwotowy, dopiero wartość świadczenia przekraczająca ten limit pomniejsza kwotę „zerowego PIT”.

Z ulgi „zerowy PIT” podatnik zasadniczo korzysta w zeznaniu rocznym, jednak można ją stosować na bieżąco. Podatnik, który chce z niej korzystać w trakcie 2019, powinien złożyć płatnikowi pisemne oświadczenie o stosowaniu zwolnienia. Płatnik, który otrzymał oświadczenie, ma obowiązek zaprzestać poboru zaliczek na PIT najpóźniej od następnego miesiąca (art. 5 ust. 2–3 nowelizacji).

Wolne od podatku dochodowego są m.in. świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bhp, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw (art. 21 ust. 1 pkt 11 updof).

Pracodawca ma obowiązek nieodpłatnie zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, w dniach wykonywania takiej pracy, jednego dania gorącego ze względów profilaktycznych (tzw. posiłek profilaktyczny) oraz odpowiednich napojów.

Szczególnie uciążliwe warunki pracy zdefiniowano w rozporządzeniu MPiPS z 28.05.1996 w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (DzU nr 60 poz. 279). Stanowiska, na których one występują w danym zakładzie pracy, ustala pracodawca w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi, a gdy żadna u niego nie działa – po uzyskaniu opinii przedstawicieli pracowników.

Posiłki profilaktyczne powinny zawierać odpowiednie wartości odżywcze: ok. 50–55% węglowodanów, 30–35% tłuszczów, 15% białek oraz ok. 1000 kcal. Pracodawca musi je wydawać w dniach wykonywania prac uzasadniających ich udostępnienie, podczas regulaminowych przerw w pracy, w zasadzie po 3–4 godz. pracy.

Od 9.07.2019 wymóg zapewnienia posiłków profilaktycznych może być zrealizowany przez umożliwienie korzystania z usług kateringowych. Spożycie posiłku profilaktycznego może być zapewnione:

• przez wydanie gorącego posiłku bądź
• jeśli nie ma takiej możliwości ze względu na rodzaj świadczonej pracy albo z powodów organizacyjnych – przez przekazanie produktów do przygotowania posiłku albo bonów, talonów czy kuponów uprawniających do uzyskania posiłków lub produktów do ich przygotowania (§ 2 rozporządzenia).

Zwolnienie podatkowe określone w art. 21 ust. 1 pkt 11 updof nie jest adresowane wyłącznie do pracowników. Mogą z niego korzystać również zleceniobiorcy – pod warunkiem że ustawy bądź rozporządzenia przewidują dla nich świadczenia bhp.

Pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2 Kp, osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę (art. 304 § 1 Kp). Zgodnie z art. 207 § 2 Kp pracodawca ma m.in. organizować pracę w sposób zapewniający przestrzeganie przepisów oraz zasad bhp.

Biorąc to pod uwagę oraz fakt, że Kp wprowadza zasadniczo minimalne wymogi bhp, należy uznać, że na podstawie Kp i przywołanego wyżej rozporządzenia posiłki profilaktyczne przysługują również zleceniobiorcom, którzy spełniają określone w tych przepisach kryteria.

Reasumując: wartość udostępnionych posiłków profilaktycznych pracownikom i zleceniobiorcom do 26 lat nie pomniejsza limitów kwotowych „zerowego PIT”, ponieważ objęta jest innym zwolnieniem podatkowym, wynikającym z art. 21 ust. 1 pkt 11 updof.

Inaczej jest w przypadku udostępnianych zleceniobiorcom bonów na posiłki profilaktyczne, które realizuje firma kateringowa. W świetle art. 21 ust. 1 pkt 11b updof uldze podlega wartość otrzymanych przez pracownika od pracodawcy bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych, gdy pracodawca – mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów bhp – nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych. Zwolnienie to jest zastrzeżone jedynie dla pracowników, nie obejmuje zleceniobiorców.

Wartość przekazanych pracownikowi (do 26 lat) bonów na posiłki profilaktyczne nie wchodzi zatem do limitu kwotowego „zerowego PIT”, korzysta bowiem z innego nielimitowanego zwolnienia podatkowego z art. 21 ust. 1 pkt 11b updof. Natomiast wartość takich bonów wydanych zleceniobiorcy pomniejsza limit kwotowy ulgi „zerowy PIT”.