Baza do e-papierosów w postaci glikolu bądź gliceryny – z akcyzą czy bez

Co to jest baza

W wyroku z 28.03.2023 r. (I FSK 1492/22) NSA wyjaśnił, że wskazanie w tej definicji „bazy” jako przykładu półproduktu do wytworzenia płynu do papierosów w ostatecznej, finalnej postaci pozwala na przyjęcie, że przez „płyn do papierosów elektronicznych” należy rozumieć nie tylko wyrób w ostatecznej postaci stosowanej w papierosie elektronicznym, lecz również półprodukty służące do jego wytworzenia. Zdaniem NSA zwrot „baza” stanowi uszczegółowienie definicji tego płynu i nie wyklucza uznania innych półproduktów za wyroby akcyzowe, pod warunkiem że są przeznaczone do wytwarzania płynu do papierosów elektronicznych.

Ponieważ „baza” to podstawa do stworzenia czegoś, element, bez którego nie powstałby produkt końcowy o pożądanych właściwościach, a zarówno glikol, jak i gliceryna stanowią nośnik nikotyny i aromatu, tj. substancji nadających e-papierosom pożądane właściwości, tym samym – w ocenie NSA – mogą samodzielnie stanowić bazę dla tego roztworu. NSA wyjaśnił, że „baza” według tej definicji nie musi być roztworem, gdyż ustawodawca identyfikuje „bazę” jako „bazę do roztworu”.

Doprecyzowanie definicji

Od 1.01.2023 r. ustawodawca doprecyzował w art. 2 ust. 1 pkt 35 ustawy o akcyzie, że roztwór uważa się za przeznaczony do wykorzystania w papierosach elektronicznych, gdy jest używany albo ze względu na jego skład i właściwości fizykochemiczne może być użyty w papierosach elektronicznych, bez względu na miejsce jego sprzedaży bądź oferowania na sprzedaż.

Nie uległo zmianie, że przez „płyn do papierosów elektronicznych” rozumie się określony roztwór, w tym jego bazę zawierającą glikol lub glicerynę. Zmiana definicji dotyczyła jedynie roztworu, a nie jego bazy.

Mimo to Ministerstwo Finansów w komunikacie z 1.12.2022 r. stwierdziło: Poszczególne komponenty, które nie stanowią roztworu lub ich skład i właściwości fizykochemiczne nie wskazują na użycie w papierosach elektronicznych w celu efektywnej konsumpcji, jak np. sama gliceryna czy glikol, nie podlegają opodatkowaniu akcyzą. Podobnie nie będzie podlegała akcyzie produkcja i dystrybucja glikolu propylenowego czy gliceryny oraz ich użycie np. w branżach farmaceutycznej, kosmetycznej, budowlanej, motoryzacyjnej.

Co ciekawie, link do tego komunikatu wygasł (www.podatki.gov.pl/akcyza/wyjasnienia/zmiana-definicji-plynu-do-e-papierosow).

Stanowisko fiskusa

Podobnie w interpretacji z 10.10.2023 r. (0111-KDIB3-3.4013.275.2023.1.AW) KIS uznała, że od 1.01.2023 r. art. 2 ust. 1 pkt 35 ustawy o akcyzie definiuje płyn do papierosów elektronicznych jako roztwór, czyli w powszechnym rozumieniu tego pojęcia, jednorodną mieszaninę dwóch lub więcej związków chemicznych. Tymczasem ani gliceryna, ani glikol (jako pojedyncze, osobne substancje) takimi mieszaninami nie są. Zatem w stanie prawnym obowiązującym od 1.01.2023 r. nie spełniają one przesłanki wynikającej z przedmiotowej definicji. W stosunku do poprzedniego stanu prawnego, w ww. nowelizacji doprecyzowano również pojęcie „przeznaczenie do wykorzystania w papierosach elektronicznych” zgodnie z ratio legis tego przepisu. Oznacza to, że warunkiem zakwalifikowania wyrobu jako płyn do e-papierosów jest jego użycie albo możliwość takiego użycia w papierosach elektronicznych, wynikająca z jego składu i właściwości fizykochemicznych. Poszczególne komponenty, które nie stanowią roztworu lub ich skład i właściwości fizykochemiczne nie wskazują na użycie w papierosach elektronicznych w celu efektywnej konsumpcji, jak np. sama gliceryna czy sam glikol, nie podlegają opodatkowaniu akcyzą.

Była to ostatnia interpretacja indywidualna KIS, w której użyto takiej argumentacji – w mojej ocenie z gruntu błędnej. Zmiana definicji płynu do papierosów elektronicznych w części dotyczącej „roztworu”, bez zmiany w części dotyczącej „bazy”, w żaden sposób nie wpłynęła na aktualność tezy NSA zawartej w przytoczonym wyroku.

Czysty glikol i gliceryna, sprzedawane jako baza roztworu, są więc nadal – moim zdaniem – płynem do papierosów elektronicznych.

KIS nadal potwierdza, ale z zastrzeżeniem

Co ciekawe, w najnowszych interpretacjach indywidualnych KIS potwierdza stanowisko wnioskodawców, że czysty glikol i gliceryna nie są płynem do papierosów elektronicznych. Jednak w tych interpretacjach znajduje się istotne zastrzeżenie: skoro wskazał Pan jednoznacznie w opisie sprawy, że objęty wnioskiem glikol propylenowy oraz gliceryna nie są wyrobami akcyzowymi, a organ, w ramach postępowania o wydanie interpretacji indywidualnej jest związany opisem zdarzenia przyszłego, to stwierdzić należy, że w świetle przedstawionych przez Pana okoliczności zdarzenia przyszłego sprzedaż detaliczna wyrobów nieakcyzowych w postaci glikolu i gliceryny nie będzie traktowana jako sprzedaż płynu do papierosów elektronicznych i w konsekwencji nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem akcyzowym.

Takie stwierdzenie zawierają interpretacje: 0111-KDIB3-3.4013.32.2024.1.AM, 0111-KDIB3-3.4013.370.2023.2.MPU, 0111-KDIB3-3.4013.347.2023.2.PJ, 0111-KDIB3-3.4013.3.2024.2.AM, 0111-KDIB3-3.4013.351.2023.3.MW i 0111-KDIB3-3.4013.293.2023.2.MS.

Dla podatników te interpretacje są bezwartościowe i nie chronią ich w żaden sposób.