Auta w leasingu – stare umowy, nowe zasady

Jak jest teraz

W przypadku samochodów osobowych elektrycznych oraz napędzanych wodorem, zaliczanych do środków trwałych przedsiębiorstwa, amortyzacja nie stanowi obecnie kosztu uzyskania przychodów w części ustalonej od wartości pojazdu przekraczającej kwotę 225 tys. zł. Dla pozostałych samochodów osobowych limit wynosi 150 tys. zł.

Analogiczne ograniczenia dotyczą samochodów osobowych użytkowanych na podstawie umów leasingu, najmu lub dzierżawy. Opłaty wynikające z tych umów nie są kosztami podatkowymi w części ustalonej w proporcji, w jakiej kwota 150 tys. zł (lub 225 tys. zł w odniesieniu do pojazdów elektrycznych i wodorowych) pozostaje do wartości auta.

Proporcję tę stosuje się wyłącznie do części kapitałowej rat leasingowych.

Co się zmieni

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 23 ust. 1 pkt 4 updof oraz art. 16 ust. 1 pkt 4 updop, obowiązującym od 2026 r., kosztem podatkowym nie będą odpisy amortyzacyjne od samochodów osobowych, w części ustalonej od wartości pojazdu przewyższającej:

• 225 tys. zł – w przypadku samochodów elektrycznych w rozumieniu art. 2 pkt 12 ustawy z 11.01.2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (tekst jedn. DzU z 2024 poz. 1289) oraz samochodów napędzanych wodorem w rozumieniu art. 2 pkt 15 tej ustawy,

• 150 tys. zł – w przypadku samochodów spalinowych, których emisja CO_₂ wynosi mniej niż 50 g/km,

• 100 tys. zł – w przypadku samochodów spalinowych, których emisja CO_₂ wynosi co najmniej 50 g/km.

Emisję określa się na podstawie danych z centralnej ewidencji pojazdów, o której mowa w art. 80a ustawy z 20.06.1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. DzU z 2024 r. poz. 1251).

Analogiczne zmiany obejmą samochody osobowe wzięte w leasing, najem i dzierżawę. W myśl art. 23 ust. 1 pkt 47a updof oraz art. 16 ust. 1 pkt 49a updop kosztów podatkowych nie będą stanowiły opłaty wynikające z takich umów (część kapitałowa raty) w części ustalonej w proporcji, w jakiej ww. kwoty (100 tys. zł, 150 tys. zł lub 225 tys. zł) pozostają do wartości samochodu osobowego będącego ich przedmiotem.

Ustawodawca powiązał więc wysokość kosztów z tytułu wydatków na nabycie aut nie tylko z ich wartością, lecz także z poziomem emisji CO_₂. Rozwiązanie to ma charakter prosprzedażowy wobec pojazdów zero- i niskoemisyjnych, jednocześnie wprowadzając istotne ograniczenia dla użytkowników pojazdów spalinowych.

Zasada praw nabytych nie dla wszystkich

Zmodyfikowane przepisy będą mieć zastosowanie do pojazdów wprowadzonych do ewidencji środków trwałych podatnika od 1.01.2026 r., co wynika z art. 30 nowelizacji. Przedsiębiorca, który planuje nabycie samochodu osobowego o emisji CO_₂ równej lub wyższej niż 50 g/km, powinien zatem rozważyć ten zakup jeszcze w 2025 r. Pozwoli to rozliczać w kosztach odpisy amortyzacyjne w ramach obecnego limitu 150 tys. zł (zamiast obniżonego do 100 tys. zł).

Co istotne, ta regulacja przejściowa odnosi się wyłącznie do pojazdów ujmowanych w ewidencji środków trwałych. Powstaje pytanie, co z samochodami osobowymi użytkowanymi na podstawie umów leasingu operacyjnego, najmu czy dzierżawy, które nie podlegają wpisowi do takiej ewidencji (nie stanowią środków trwałych). Czy obniżka limitu do 100 tys. zł dla samochodów spalinowych o emisji CO_₂ co najmniej 50 g/km będzie dotyczyć także aut używanych na podstawie umów zawartych przed 1.01.2026 r.?

MF w odpowiedzi z 17.09.2025 r. (DD2.054.16.2025) na interpelację poselską nr 12100 stwierdził, że tak.

Argumenty za (nie)równym traktowaniem

MF podkreślił, że wynika to jednoznacznie z brzmienia przepisu przejściowego (który nie dotyczy pojazdów niewprowadzonych do ewidencji środków trwałych) i że ustawodawca przewidział wyjątkowo długi, bo 4-letni okres vacatio legis, co miało umożliwić podatnikom odpowiednie przygotowanie się do nowych regulacji. W ocenie MF okres ten był wystarczający, aby przedsiębiorcy świadomie ułożyli swoje interesy gospodarcze w obliczu nadchodzących zmian. Jednocześnie MF poinformował, że nie są prowadzone prace legislacyjne zmierzające do zachowania dotychczasowych limitów w odniesieniu do samochodów użytkowanych w ramach umów leasingu, najmu czy dzierżawy, zawartych przed 1.01.2026 r.

Choć literalna wykładnia przepisów może uzasadniać takie stanowisko, to jednak – moim zdaniem – rodzi ono poważne wątpliwości z perspektywy zasady równości wobec prawa, wyrażonej w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. TK wielokrotnie wskazywał, że równość oznacza obowiązek jednakowego traktowania podmiotów prawa, charakteryzujących się tą samą istotną cechą relewantną. Nie ma racjonalnego uzasadnienia różnicowanie podatników kupujących samochody i ujmujących je w ewidencji środków trwałych oraz tych, którzy decydują się na korzystanie z pojazdów na podstawie umów leasingu operacyjnego czy najmu długoterminowego.

Nie można wykluczyć, że w przyszłości – w przypadku sporów podatników z organami podatkowymi – sądy administracyjne dokonają prokonstytucyjnej wykładni przepisów, która pozwoli na stosowanie dotychczasowych limitów również do umów leasingu zawartych przed 1.01.2026 r. Takie podejście sądów mogłoby zapewnić spójność systemu podatkowego i poszanowanie zasady równości wobec prawa.

Ile można stracić na zmianach?

Redukcja limitu ze 150 tys. zł do 100 tys. zł dla większości podatników korzystających z samochodów spalinowych i hybrydowych, w tym hybryd plug-in (PHEV), spowoduje spore ograniczenie możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wartości wydatków poniesionych na ich zakup, leasing czy najem.