Deregulacja – deklaracje w trakcie i po kontroli celno-skarbowej

Złożenie pierwszej deklaracji podczas i po kontroli

Obecnie przepisy ustawy z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 615, dalej ustawa o KAS) upoważniają kontrolowanych do złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji w terminie 14 dni od dnia doręczenia:

• upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej oraz
• wyniku kontroli.

Powstały wątpliwości, czy w tym terminie jest też możliwe złożenie deklaracji, gdy ta nie została wcześniej złożona (skoro korekta deklaracji sprowadza się do weryfikacji już złożonej deklaracji). Ustawodawca postanowił rozwiać te wątpliwości, stanowiąc o tym wyraźnie w art. 62 ust. 4–4c, art. 82 ust. 2 pkt 6 i ust. 3 oraz w art. 83 ust. 1, 2 i 3a ustawy o KAS.

Konsekwencją tego jest także zmiana art. 112b ust. 2a ustawy VAT. Dodano, że łagodniejszą sankcję – w wysokości do 15% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego lub zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego bądź różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe – ustala się również w przypadku złożenia deklaracji zgodnie z art. 62 ust. 4 ustawy o KAS (tj. w terminie 14 dni od doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli).

Częściowe uwzględnienie nieprawidłowości

Obecnie po zakończeniu kontroli celno-skarbowej można skutecznie złożyć tylko taką korektę deklaracji, która uwzględnia całość nieprawidłowości stwierdzonych w wyniku kontroli. Zmiany wprowadzone w art. 82 ust. 2 pkt 6 i ust. 3 ustawy o KAS pozwolą od 1.10.2025 r. na składanie deklaracji lub korekty deklaracji, które uwzględniają tylko część takich nieprawidłowości.

Regulacje przejściowe

Do kontroli celno-skarbowych wszczętych i niezakończonych przed 1.10.2025 r., w których nie upłynął termin 14 dni od dnia doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej, stosuje się art. 62 ust. 4–4c ustawy o KAS oraz art. 112b ust. 2a ustawy VAT w brzmieniu dotychczasowym.

Deklarację będzie zatem można złożyć tylko w trakcie tych kontroli celno-skarbowych, w przypadku których upoważnienie do przeprowadzenia kontroli doręczono po 31.09.2025 r.

Podobnie, do kontroli celno-skarbowych, w których przed 1.10.2025. r. doręczono wynik kontroli, stosuje się art. 82 ust. 2 pkt 6 ustawy o KAS w brzmieniu dotychczasowym, a więc taki wynik kontroli nie będzie zawierał pouczenia o możliwości złożenia deklaracji ani o możliwości złożenia deklaracji lub korekty deklaracji częściowo uwzględniającej stwierdzone nieprawidłowości.

Również w sprawach, w których po zakończeniu kontroli celno-skarbowej wszczętej i zakończonej przed 1.10.2025 r. nie upłynął termin 14 dni od dnia doręczenia wyniku kontroli, stosuje się art. 82 ust. 3 oraz art. 83 ust. 1, 2 i 3a ustawy o KAS w brzmieniu dotychczasowym.

Kontrolowani będą mieć zatem prawo do złożenia deklaracji pokontrolnej oraz do uwzględnienia w niej (lub w złożonej korekcie) części nieprawidłowości tylko w przypadku tych kontroli celno-skarbowych, w których wynik kontroli został im doręczony po 31.09.2025 r.

Co ciekawe, z uzasadnienia projektu ustawy (druk sejmowy nr 1231) wynika, że przesunięcie w czasie ułatwień dla kontrolowanych ma wynikać z tego, że doręczone przed 1.10.2025 r. upoważnienia do przeprowadzenia kontroli i wyniki kontroli nie będą zawierały informacji o nowych uprawnieniach. To dość zaskakujące podejście, biorąc pod uwagę, że celem zmian ma być eliminacja zbędnych procedur administracyjnych, redukcja kosztów prowadzenia działalności oraz zwiększenie przejrzystości systemu podatkowego.

Zbędne procedury administracyjne będą zatem obowiązywały przez co najmniej 14 dni od wejścia w życie nowelizacji. Pomijam już, że między wydaniem upoważnienia do przeprowadzenia kontroli i wyniku kontroli a ich doręczeniem upływa co najmniej kilka lub kilkanaście dni, a więc takie uzasadnienie dla przepisów przejściowych jest, delikatnie mówiąc, „psu na budę”. Stracą ci, którzy najszybciej odbiorą upoważnienie lub wynik kontroli.