Abolicja składkowa tylko dla niektórych firm
Renata Majewska
Prawnik, ekspert prawa pracy, specjalizuje się w obliczaniu wynagrodzeń w ujęciu praktycznym.
Autor kilkuset artykułów z dziedziny szeroko pojętego prawa pracy, szczególnie ustalania wynagrodzeń i dodatkowych świadczeń oraz kalkulacji płac dla pracowników sfery budżetowej.
Doświadczony wykładowca i szkoleniowiec, właściciel firmy szkoleniowej Biuro Kadr i Płac
Chodzi o nowelizację specustawy z 9.12.2020, tzw. tarczę 6.0 (DzU poz. 2255). Podobnie do ostatnich zmian tego typu oferuje ona pomoc branżową, czyli dla podmiotów najbardziej dotkniętych skutkami koronawirusa, m.in. zwolnienie z obowiązku opłacania należnych składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, FP, FS, FGŚP lub na FEP za pewne okresy, wykazane w złożonych deklaracjach rozliczeniowych. Większość zmian w tym zakresie weszła w życie 16.12.2020, a część – 30.12.2020.
Więcej uprawnionych do „starej” ulgi
Od 16.12.2020 więcej przedsiębiorców zyskało prawo do branżowego zwolnienia ze składek za lipiec–wrzesień 2020. Muszą łącznie spełnić poniższe warunki:
- w dniu złożenia wniosku o zwolnienie:
- prowadzić przeważającą DG oznaczoną według PKD 2007 kodami: 49.39.Z (pozostały transport lądowy i pasażerski nigdzie niesklasyfikowany), 55.10.Z (hotele i podobne obiekty zakwaterowania), 59.11.Z, 59.12.Z i 59.13.Z (produkcja, postprodukcja i dystrybucja filmów, nagrań wideo i programów telewizyjnych), 59.14.Z (projekcja filmów), 59.20.Z (nagrania dźwiękowe i muzyczne), 71.11.Z (działalność w zakresie architektury), 77.39.Z (wynajem i dzierżawa pozostałych maszyn, urządzeń oraz dóbr nigdzie niesklasyfikowane), 79.12.Z (organizatorzy turystyki), 79.90.A (piloci wycieczek i przewodnicy turystyczni), 82.30.Z (organizacja targów, wystaw i kongresów), 90.01.Z i 90.02.Z (wystawianie przedstawień artystycznych i ich wspomaganie), 90.03.Z (artystyczna i literacka działalność twórcza), 90.04.Z (obiekty kulturalne), 93.11.Z (obiekty sportowe), 93.29.A (pokoje zagadek, domy strachów i inne formy rozrywki lub rekreacji w pomieszczeniach lub w innych miejscach o zamkniętej przestrzeni), 93.29.B i 93.29.Z (pozostała rozrywka i rekreacja, w tym nigdzie niesklasyfikowana), albo
- prowadzić muzeum niebędące instytucją kultury, o zakończonym procesie organizacji i wpisane do wykazu muzeów, albo
- świadczyć usługi na rzecz muzeów oznaczone kodami: 79.90.A (piloci wycieczek i przewodnicy turystyczni), 85.51.Z (pozostałe formy edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych), 85.52.Z (pozaszkolne formy edukacji artystycznej), 85.59.Z (pozostałe pozaszkolne formy edukacji nigdzie niesklasyfikowane), 85.60.Z (wspomaganie edukacji),
- zgłosić się jako płatnik składek do 30.06.2020,
- osiągnąć z DG w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek, przychód w rozumieniu przepisów podatkowych niższy co najmniej o 75% w porównaniu do uzyskanego w analogicznym miesiącu kalendarzowym 2019,
- wykazać składki objęte ulgą w deklaracjach rozliczeniowych i raportach imiennych za ten okres i złożyć te dokumenty najpóźniej do 31.10.2020, chyba że dany płatnik jest zwolniony z ich składania,
- złożyć elektroniczny wniosek o zwolnienie (RDZ-B) najpóźniej do 30.11.2020 (RM przedłuży ten termin w rozporządzeniu), a w przypadku płatnika prowadzącego w dniu zgłoszenia wniosku przeważającą działalność sygnowaną kodami 55.10.Z (hotele i podobne obiekty zakwaterowania) i 79.12.Z (organizatorzy turystyki) – najpóźniej do 15.01.2021.
Przedsiębiorca, który spełnił wymogi, jest zwolniony z obowiązku opłacania ww. składek za okres od 1 lipca do 30 września 2020, wykazanych w deklaracjach rozliczeniowych złożonych za ten okres najpóźniej do 31.10.2020 (zmieniony art. 31zo ust. 8, art. 31 zp i art. 31zq specustawy). Opłacone już należności podlegają zwrotowi (zmiana art. 31zo ust. 9 specustawy), poczynając od 30.12.2020.
Informacje o rozstrzygnięciu wniosku ZUS prześle pocztą lub na PUE ZUS. W razie decyzji odmownej można się odwołać do prezesa ZUS w ciągu 14 dni od doręczenia decyzji. Od negatywnej decyzji prezesa ZUS służy skarga do sądu w ciągu 30 dni od jej doręczenia.
Ulga listopadowa
Najbardziej poszkodowanym przez drugą falę pandemii tarcza 6.0 oferuje z kolei od 30.12.2020 abolicję składkową za listopad 2020. Firma, która chce z niej skorzystać, musi spełnić łącznie poniższe wymogi:
- prowadzić 30.09.2020 przeważającą DG oznaczoną – według PKD 2007 – kodami wymienionymi w tabeli albo kodem 79.90.C – pozostała działalność usługowa w zakresie rezerwacji, nigdzie nieskalsyfikowana (bada się przy tym treść wpisu do rejestru REGON z 30.09.2020),
- zgłosić się jako płatnik składek do 30.06.2020,
- osiągnąć z DG w listopadzie 2020 przychód w rozumieniu przepisów podatkowych niższy co najmniej o 40% w porównaniu do uzyskanego w listopadzie 2019,
- wykazać składki objęte ulgą w deklaracji rozliczeniowej i raportach imiennych za ten okres, przesłanych najpóźniej do 31.12.2020, chyba że płatnik jest zwolniony z ich składania,
- złożyć elektroniczny wniosek (RDZ-B6) o zwolnienie – za pośrednictwem PUE ZUS od 30.12.2020 i najpóźniej do 31.01.2021.
Kody działalności
| Kod | Objaśnienie kodu/kodów |
| 47.71.Z, 47.72.Z | sprzedaż detaliczna odzieży/obuwia i wyrobów skórzanych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach |
| 47.81.Z, 47.82.Z, 47.89.Z | sprzedaż detaliczna żywności, napojów, wyrobów tekstylnych, tytoniowych, odzieży i obuwia oraz pozostałych wyrobów na straganach i targowiskach |
| 49.39.Z | pozostały transport lądowy pasażerski, nigdzie niesklasyfikowany |
| 56.10.A, 56.10.B, 56.21.Z, 56.29.Z, 56.30.Z | restauracje, inne stałe i ruchome placówki gastronomiczne, katering, pozostała działalność gastronomiczna oraz przygotowywanie i podawanie posiłków |
| 59.11.Z, 59.12.Z, 59.13.Z | działalność związana z produkcją, postprodukcją i dystrybucją filmów, nagrań wideo i programów telewizyjnych |
| 59.20.Z, 59.14.Z | nagrania dźwiękowe i muzyczne oraz projekcja filmów |
| 74.20.Z | działalność fotograficzna |
| 77.21.Z | wypożyczanie i dzierżawa sprzętu rekreacyjnego i sportowego |
| 79.90.A | piloci wycieczek i przewodnicy turystyczni |
| 82.30.Z | organizacja targów, wystaw i kongresów |
| 85.51.Z, 85.52.Z, 85.53.Z, 85.59.B, 85.59.A | pozaszkolne formy: edukacji sportowej zajęć rekreacyjnych i sportowych/edukacji artystycznej/nauki jazdy i pilotażu/pozostałe formy edukacji nigdzie niesklasyfikowane/nauka języków obcych |
| 86.10.Z | świadczenia lecznictwa uzdrowiskowego lub rehabilitacja lecznicza w trybie stacjonarnym |
| 86.90.A, 86.90.D | fizjoterapeuci/działalność paramedyczna |
| 90.01.Z, 90.02.Z | wystawianie przedstawień artystycznych i wspomaganie takiej działalności |
| 90.04.Z, 93.11.Z, 93.13.Z, 96.04.Z, 93.19.Z, 91.02.Z | obiekty kulturalne/sportowe/służące poprawie kondycji fizycznej/usługi związane z poprawą kondycji fizycznej/pozostała działalność związana ze sportem/muzea |
| 93.21.Z, 93.29.A, 93.29.B, 93.29.Z | wesołe miasteczka i parki rozrywki/pokoje zagadek, domy strachu, miejsca do tańczenia oraz inna rozrywka/pozostała rozrywka i rekreacja, w tym nigdzie niesklasyfikowana |
| 96.01.Z | pranie i czyszczenie wyrobów włókienniczych oraz futrzarskich |
Uprawniony jest zwolniony z obowiązku opłacania ww. składek należnych za okres od 1 do 30 listopada, wykazanych w deklaracjach rozliczeniowych złożonych za ten okres, najpóźniej do 31.12.2020 (zmieniony art. 31zo ust. 10, art. 31zq specustawy).
Zwolnienie z opłacania składek też stanowi pomoc publiczną, do której stosuje się zasady opisane w ramce.
W celu przeciwdziałania COVID-19 RM może wskazać w rozporządzeniu okresy zwolnienia z tytułu nieopłaconych składek inne niż określone w art. 31zo ust. 1–3 specustawy, dla wszystkich albo dla niektórych płatników bądź objąć nim inne podmioty. Może także określić inne warunki ulgi.
Abolicja to pomoc publiczna
Zwolnienie z opłacania składek stanowi pomoc publiczną, którą przedsiębiorca otrzyma, jeśli 31.12.2019 i w dniu złożenia wniosku nie był w trudnej sytuacji. We wniosku RDZ-B należy też podać informacje o sytuacji ekonomicznej, a więc czy w tych datach:
- wysokość niepokrytych strat przewyższała 50% zarejestrowanego kapitału (spółka akcyjna, z o.o. oraz ska),
- wysokość niepokrytych strat przewyższała 50% kapitału według ksiąg spółki (spółka jawna, komandytowa, partnerska oraz cywilna),
- przedsiębiorca spełniał kryteria do objęcia postępowaniem upadłościowym lub jest nim objęty,
- otrzymał pomoc na ratowanie, której nie spłacił, lub otrzymał pomoc na restrukturyzację i nadal podlega restrukturyzacji,
- w ciągu ostatnich 2 lat stosunek długów do kapitału własnego był większy niż 7,5, a stosunek zysku operacyjnego powiększonego o amortyzację do odsetek był niższy niż 1.
Przedsiębiorstwo jest w trudnej sytuacji, gdy spełnia choć jedną z ww. przesłanek.
Podmiot niebędący mikro- lub małym przedsiębiorcą znajduje się w trudnej sytuacji, gdy 31.12.2019 i w dniu złożenia wniosku RDZ-B zalegał ze składkami za okres dłuższy niż 12 mies. Nie dotyczy to podmiotu, który 31.12.2019 i w dniu zgłoszenia wniosku miał zawartą z ZUS umowę o rozłożenie na raty należności i nie podlega ona rozwiązaniu.
Oprócz danych o sytuacji ekonomicznej we wniosku RDZ-B należy podać także: wielkość podmiotu (przedsiębiorca mikro, mały, średni lub inny), powiązanie z innymi przedsiębiorcami, datę utworzenia podmiotu, formę prawną, czy otrzymał pomoc na ratowanie, której nie spłaci, lub pomoc na restrukturyzację, której nadal podlega, czy otrzymał już pomoc publiczną związaną z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem epidemii COVID-19.
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
