50% koszty uzyskania przychodu a zwolnienie z podatku dla osób do 26 lat

Wraz z wprowadzeniem od 1.08.2019 zwolnienia z PIT dla osób, które nie ukończyły 26. roku życia (art. 21 ust. 1 pkt 148 updof), wprowadzono zmiany w stosowaniu 50% kosztów uzyskania przychodów, przysługujących na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 1–3 updof, a więc z tytułu:

• zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego,
• opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną,
• korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych lub rozporządzania tymi prawami.

Koszty te, co do zasady, nie mogą przekroczyć w roku podatkowym łącznie 85 528 zł (art. 22 ust. 9a updof).

Od 1.08.2019 wprowadzono kolejne ograniczenie (art. 22 ust. 9aa updof). Suma łącznych 50% kosztów uzyskania przychodów (o których mowa wyżej) oraz przychodów zwolnionych z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof nie może również przekroczyć 85 528 zł. Limit ten obowiązuje także w odniesieniu do 2019. Ma zapobiegać sytuacji, w której pracownik korzystałby z podwójnej preferencji, tj. ze zwolnienia podatkowego oraz – w pełnym zakresie, czyli do 85 528 zł – z 50% kosztów w odniesieniu do nadwyżki przychodów podlegającej opodatkowaniu.

Niezależnie więc od tego, czy podatnik korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof, czy nie ma takiego prawa, preferencja podatkowa wynosi maksymalnie 85 528 zł.

Limit ten stosuje się również niezależnie, czy podatnik złożył oświadczenie o przysługującym mu zwolnieniu (i na tej podstawie płatnik nie pobierał zaliczek na podatek), czy takiego oświadczenia nie złożył.

Podsumowując, w 2019:

• maksymalna wysokość 50% kosztów uzyskania przychodów wynosiła 85 528 zł,
• maksymalna wysokość przychodów zwolnionych z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 wynosiła 35 636,67 zł,
• suma łącznych 50% kosztów oraz przychodów zwolnionych z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 wynosiła 85 528 zł.

W PIT-37 przychody zwolnione z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof wykazuje się w części C. W tej części należy podać tylko kwotę przychodów objętych tym zwolnieniem. Nie wykazuje się w niej żadnych kosztów uzyskania przychodów.

Natomiast 50% koszty uzyskania przychodów wykazuje się w części D w wierszu 1 („Stosunek służbowy, stosunek pracy, praca nakładcza, spółdzielczy stosunek pracy”) w poz. 46 (małżonek wykazuje je odpowiednio w poz. 79). Kosztów w wysokości 50% nie wykazuje się w wierszu 3 („Działalność wykonywana osobiście, o której mowa w art. 13 ustawy”), ponieważ do umów zleceń mają zastosowanie 20% koszty uzyskania.

Kwotę tę należy wziąć z PIT-11 z części E. Płatnik poinformował tam nie tylko o przychodach podlegających opodatkowaniu, lecz także o przychodach zwolnionych z podatku (wypłacanych podatnikowi do ukończenia 26. roku życia), od których jednak w okresie od 1.08.2019 do 31.12.2019 pobierał zaliczki na podatek. Płatnik poinformował o nich w części E niezależnie od tego, czy pobierał zaliczki z powodu:

• niezłożenia przez podatnika oświadczenia, że uzyskane przez niego przychody w okresie 1.08.2019–31.12.2019 będą zwolnione z PIT, czy
• przekroczenia limitu zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 updof (35 636,67 zł).

Płatnik wykazał 50% koszty w części E w poz. 35 (50% koszty odliczone od przychodów opodatkowanych) i poz. 42 (50% koszty odliczone od przychodów, które co do zasady są zwolnione z podatku).

Co innego, gdy płatnik nie pobierał zaliczek na PIT od przychodów zwolnionych od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof. W takiej sytuacji o wysokości tych przychodów płatnik poinformował w części G PIT-11.

Raz jeszcze należy podkreślić, że w PIT-37 suma 50% kosztów (łącznie ze wszystkich tytułów określonych w art. 22 ust. 9 pkt 1–3 updof, czyli suma kwot z poz. 46 i 63 u podatnika, a u małżonka – odpowiednio – suma kwot z poz. 79 i 96) oraz przychodów zwolnionych z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof nie może przekroczyć 85 528 zł.