Zwolnienie od podatku darowizn na działalność statutową pomiędzy organizacjami pozarządowymi

Darowizny w zeznaniu darczyńcy

Podobnie w przypadku organizacji-darczyńcy. Zgodnie z art. 18 ust. 1g updop podatnicy CIT korzystający z odliczenia darowizn:

• o którym mowa w ust. 1 pkt 1, 7 i 8 (darowizny przekazane na cele kształcenia zawodowego publicznym szkołom prowadzącym kształcenie zawodowe oraz publicznym placówkom i centrom, o których mowa w ustawie z 14.12.2016 r. – Prawo oświatowe, tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 900),
• wynikającego z odrębnych ustaw,

są obowiązani wykazać w zeznaniu podatkowym kwotę przekazanej darowizny, kwotę dokonanego odliczenia oraz dane pozwalające na identyfikację obdarowanego, w szczególności jego nazwę, adres i numer identyfikacji podatkowej lub numer uzyskany w innym niż Polska państwie członkowskim UE lub EOG, w którym obdarowany ma siedzibę, służący do celów identyfikacji podatkowej.

Takie darowizny darczyńca wykazuje w zał. CIT-8/O (w części B.3) oraz w zał. CIT-D. Dotyczy to tylko darowizn odliczanych od dochodu na podstawie wskazanych wcześniej przepisów updop albo odrębnych ustaw. Pozostałych darowizn w załączniku do zeznania się nie wykazuje.

W zał. CIT-D wykazywane są darowizny, które mogą u darczyńcy pomniejszać podstawę opodatkowania, czyli darowizny osób fizycznych lub prawnych, które nie są przedmiotem ich typowej działalności czy funkcjonowania.

Zwolnienie w przypadku pośredniej realizacji celów statutowych

Wsparcie między organizacjami pozarządowymi, które dotyczy działalności statutowej, podstawowej wspierającego, nie uprawnia do pomniejszenia podstawy opodatkowania, ale zastosowanie ma tu zwolnienie podatkowe związane z celami statutowymi organizacji.

W omawianym przypadku fundacja przekazała stowarzyszeniu darowiznę na realizację działalności kulturalnej pożytku publicznego (art. 4 ust. 1 pkt 16 udpp: działalność z zakresu kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego) zbieżnej z działalnością statutową fundacji i zaksięgowała wartość tej darowizny w kosztach niepodatkowych działalności statutowej, a część swojego dochodu przekazaną stowarzyszeniu w formie darowizny uznała za zwolnioną z CIT na mocy art. 17 ust. 1 pkt 6c updop. Zgodnie z tym przepisem wolne od podatku są dochody OPP, o których mowa w przepisach o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – w części przeznaczonej na działalność statutową, z wyłączeniem działalności gospodarczej. Chodzi tu o dochody przeznaczone na realizację wszystkich 34 celów wymienionych w art. 4 udpp.

KIS wielokrotnie potwierdzała, że organizacje pozarządowe mogą realizować swoje cele statutowe nie tylko bezpośrednio, lecz także pośrednio i mogą korzystać ze zwolnienia podatkowego w przypadku pośredniej realizacji celów preferowanych przez ustawodawcę. Przykładowo w interpretacji KIS z 10.01.2023 r. (0111-KDIB1-2.4010.703.2022.2.ANK) czytamy: wykładnia językowa i celowościowa art. 17 ust. 1 pkt 6c updop przemawia za uznaniem dopuszczalności zastosowania zwolnienia podatkowego w przypadku darowizny dokonywanej przez OPP na rzecz podmiotu prowadzącego działalność społecznie użyteczną tzw. statutową. Takie stanowisko wzmacnia wykładnia systemowa, bowiem zgodnie z regulacją zawartą w udpp (art. 4 ust. 1 pkt 33) do sfery działań publicznych została zaliczona „działalność na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3, w zakresie określonym w pkt 1–32a”. Przepis ten uprawnia OPP do prowadzenia działalności na rzecz innych podmiotów, o określonym statusie, w celu wsparcia ich działalności w zakresie zadań sfery publicznej wymienionych w art. 4 ust. 1 udpp. Na tej podstawie przekazywanie darowizny na rzecz podmiotu prowadzącego działalność społecznie użyteczną uprawnia do skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6c updop.

Podobne stanowisko KIS zajęła w interpretacjach z 12.11.2019 r. (0114-KDIP2-1.4010.435.2019.1.KS) i 20.12.2017 r. (0111-KDIB1-2.4010.396.2017.1.BD). Ta ostatnia odnosiła się do przekazania darowizny kościelnej osobie prawnej.

Trzeba spełnić kilka warunków

Możliwość pośredniej realizacji celów statutowych i korzystania ze zwolnienia od opodatkowania części dochodów na to przeznaczonych (w postaci przekazania darowizny innemu podmiotowi) jest więc uzależniona od spełnienia następujących przesłanek:

1) organizacja pozarządowa musi mieć status OPP,

2) jej statut musi przewidywać możliwość wspierania, również finansowego, innych podmiotów realizujących działalność pożytku publicznego,

3) organizacja nie zalicza się do podmiotów wymienionych w art. 17 ust. 1c updop,

4) organizacja realizuje działalność statutową pożytku publicznego zgodnie ze swoim statutem,

5) przekazane innemu podmiotowi wsparcie musi zostać przez ten podmiot wydatkowane na realizację celów statutowych pożytku publicznego.

Po spełnieniu tych warunków przekazana przez organizację o statusie OPP darowizna na rzecz innej organizacji pozarządowej (nie musi ona mieć statusu OPP, ale powinna realizować zgodnie ze statutem działalność pożytku publicznego) może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania i stanowi dla darczyńcy niepodatkowy koszt (nkup) jego działalności statutowej pożytku publicznego.

Takiej darowizny nie wykazuje się w zał. CIT-D ani po stronie darczyńcy, ani u obdarowanego (patrz ramka). Zaliczając przekazaną darowiznę do kosztu wydatkowanego na cele statutowe, a całość kwoty dochodu przekazanego w formie darowizny uznając za zwolnioną z opodatkowania, fundacja nie pomniejsza dochodu do opodatkowania o kwotę przekazanej darowizny na podstawie art. 18 ust. 1 updop ani na podstawie jakiejkolwiek odrębnej ustawy, ale stosuje zwolnienie podatkowe na mocy art. 17 ust. 1 pkt 6c updop.

Przekazany innej organizacji dochód w postaci darowizny jest w całości zwolniony z opodatkowania, jeśli cel, na który przeznaczono darowiznę, mieści się w katalogu wymienionym w art. 17 ust. 1 pkt 6c updop, jak w omawianym przypadku. Wartość tej darowizny ujmuje się w dochodach zwolnionych z opodatkowania w zał. CIT-8/O w wierszu: „Dochody organizacji pożytku publicznego – wolne od podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6c ustawy, w części przeznaczonej na działalność statutową, z wyłączeniem działalności gospodarczej”.

Przekazanie darowizny przez organizację niemającą statusu OPP

Analogiczna sytuacja wystąpi w przypadku przekazania darowizny przez organizację pozarządową, która nie ma statusu OPP, na rzecz innej organizacji pozarządowej, jeśli przekazana darowizna zostanie wykorzystana na realizację celów statutowych zwolnionych z CIT na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 updop. Zgodnie z tym przepisem dochody podatników, których celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym polegająca na kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego – w części przeznaczonej na te cele, są wolne od podatku.

Również część dochodu przekazana w formie darowizny na rzecz innej organizacji realizującej cele statutowe pożytku publicznego zbieżne z celami darczyńcy i mieszczące się w zwolnieniu podatkowym, będzie zwolniona z CIT, co potwierdzają liczne interpretacje KIS. Przykładowo w piśmie z 25.01.2021 r. (0111-KDIB1-2.4010.513.2020.1.DP) KIS zgodziła się, że w wyniku przekazania przez fundację darowizn środków pieniężnych na rzecz innych instytucji, w tym fundacji będących podmiotami krajowymi, dojdzie do wydatkowania dochodu na realizację celów statutowych, a w konsekwencji fundacja będzie uprawniona do zastosowania zwolnienia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 updop.

Takie samo stanowisko wynika z ugruntowanej linii orzeczniczej sądów administracyjnych (np. wyroki WSA w Warszawie z 31.10.2018 r., III SA/Wa 66/18, i 14.11.2013 r., III SA/Wa 1360/13, oraz NSA z 22.08.2008 r., II FSK 827/07).

Przekazanie darowizny na działalność statutową innej organizacji pozarządowej stanowi koszt własnej tożsamej działalności statutowej pożytku publicznego. Przekazany innej organizacji dochód w postaci darowizny jest w całości zwolniony z CIT, jeśli cel, na który przeznaczono darowiznę, mieści się w katalogu wymienionym w art. 17 ust. 1 pkt 4 updop.

Darczyńca nie pomniejsza dochodu do opodatkowania o kwotę przekazanej darowizny na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 updop ani na podstawie odrębnej ustawy. Wartość darowizny ujmuje się w dochodach zwolnionych z CIT w zał. CIT-8/O w wierszu: „Dochody (przychody) wolne od podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy w części przeznaczonej na cele statutowe”. Darowizny tej darczyńca nie wykazuje w zał. CIT-D (co potwierdza także interpretacja IS w Katowicach z 3.06.2016 r., IBPB-1-2/4510-409/16/KP).

Na organizacji, która przekazała darowiznę w ramach swojej działalności statutowej, spoczywa obowiązek udowodnienia, że darowizna została przeznaczona przez obdarowanego na cele statutowe darczyńcy objęte zwolnieniem (por. interpretacja IS w Katowicach z 29.09.2016 r., IBPB-1-3/4510-624/16-1/PC).