Zapłata za faktury na usługi budowlane wystawione przez podatnika zwolnionego od VAT

Opisany przedsiębiorca na podstawie art. 108e ustawy o VAT ma obowiązek posiadać rachunek rozliczeniowy (firmowy), do którego prowadzony jest rachunek VAT. Obowiązek ten ciąży na wszystkich podatnikach, którzy dokonują dostaw towarów lub świadczą usługi, o których mowa w zał. nr 15 do ustawy o VAT, oraz nabywających te towary lub usługi – również korzystających ze zwolnienia od VAT. Jego niedopełnienie nie jest jednak w żaden sposób sankcjonowane. W konsekwencji – mimo że przedsiębiorca nie posiada rachunku firmowego – nie grożą mu z tego tytułu żadne negatywne konsekwencje podatkowe.

Faktycznie, z treści art. 106e ust. 1 pkt 18a ustawy o VAT wynika, że w przedstawionej sytuacji podatnik ma obowiązek oznaczania faktur adnotacją „mechanizm podzielonej płatności”. Nie wyłączono bowiem tego wymogu w odniesieniu do faktur dokumentujących czynności zwolnione od VAT. Nie oznacza to jednak, że kupujący (deweloper) na podstawie art. 108a ust. 1a ustawy o VAT musi opłacić te faktury z zastosowaniem podzielonej płatności. Obowiązek ten istnieje bowiem tylko, jeżeli łącznie spełnionych jest pięć warunków, w tym warunek, że podatnik VAT otrzymał fakturę z wykazaną kwotą VAT albo przekazuje zawierającą kwotę VAT całość lub część zapłaty przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi. A skoro sprzedawcą jest podatnik zwolniony, nie występuje VAT należny, nie ma więc kwoty podatku, która mogłaby być odprowadzona na specjalny rachunek VAT.

Deweloperowi nie grożą również sankcje z tytułu dokonywania płatności na rachunek spoza tzw. białej listy (określone w art. 22p ust. 1 pkt 2 updof i art. 15d ust. 1 pkt 2 updop oraz art. 117ba § 1 Op). Mają bowiem zastosowanie wyłącznie w przypadku płatności dotyczących dostaw towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego jako czynny podatnik VAT. Tymczasem przedsiębiorca jest podatnikiem zwolnionym i z tego powodu nie figuruje na białej liście.