Zapłata faktury pro forma z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności”

Obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności (MPP), wynikający z art. 108a ust. 1a ustawy o VAT, może dotyczyć również wpłaty całości lub części należności w formie zaliczki czy przedpłaty, a więc przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi (wymienionych w zał. nr 15 do ustawy o VAT).

Potwierdził to MF w objaśnieniach podatkowych z 23.12.2019 w sprawie MPP. MF zajął jednak kontrowersyjne stanowisko, że w takich przypadkach o tym, czy powstaje obowiązek zapłaty z zastosowaniem MPP, nie decyduje kwota dokonywanej płatności, lecz wartość brutto faktury.

Nie do końca wiadomo, o jaką fakturę chodzi, gdyż MF nie wskazał tego jednoznacznie. Skoro jednak stwierdził, że w przypadku zapłaty zaliczki w MPP podatnik powinien być w stanie udokumentować, że płacona przez niego zaliczka dotyczy konkretnej faktury, którą otrzymał po zapłacie zaliczki, należy według mnie przyjąć, że chodzi o fakturę dokumentującą wpłaconą kwotę, czyli:

• wartość brutto faktury zaliczkowej – jeżeli wpłacona kwota jest dokumentowana taką fakturą bądź
• wartość brutto „zwykłej” faktury – jeżeli wpłacona kwota nie jest dokumentowana fakturą zaliczkową (np. gdy wpłata następuje w tym samym miesiącu co dostawa towarów lub wykonanie usługi, a w konsekwencji podatnik wystawia jedynie „zwykłą” fakturę dokumentującą tę czynność).

W świetle powyższego odpowiedź na pytanie zależy od tego, jaka kwota należności ogółem będzie wskazana na fakturze, którą firma otrzyma po opłaceniu pro formy. Jeżeli będzie to kwota niższa niż 15 tys. zł, nie ma obowiązku opłacania pro formy z zastosowaniem MPP. Jak widać, o wystąpieniu obowiązku zapłaty z zastosowaniem MPP będzie wiadomo dopiero po jej dokonaniu (dlatego właśnie stanowisko zajęte przez MF jest w mojej ocenie kontrowersyjne). Stąd na wszelki wypadek lepiej opłacić pro formę z zastosowaniem MPP.