Wpływ zapomogi losowej na limit ulgi „zerowy PIT”
Renata Majewska
Prawnik, ekspert prawa pracy, specjalizuje się w obliczaniu wynagrodzeń w ujęciu praktycznym.
Autor kilkuset artykułów z dziedziny szeroko pojętego prawa pracy, szczególnie ustalania wynagrodzeń i dodatkowych świadczeń oraz kalkulacji płac dla pracowników sfery budżetowej.
Doświadczony wykładowca i szkoleniowiec, właściciel firmy szkoleniowej Biuro Kadr i Płac
Czy zapomoga wpływa na limit tej ulgi?
Przyznaną zleceniobiorcy zapomogę losową trzeba zakwalifikować jako pochodzącą ze środków obrotowych pracodawcy. Limit kwotowy „zerowego PIT” należy obniżyć z jej tytułu o 9 tys. zł.
Jeśli regulamin socjalny nie określa, że zleceniobiorcy są uprawnieni do występowania o wsparcie z zfśs, to nie mają oni prawa do otrzymania takiego wsparcia. Nie może tego zmienić decyzja komisji socjalnej – wymagana byłaby zmiana regulaminu zfśs. Wypłaconej zleceniobiorcy zapomogi losowej nie można więc uznać za świadczenie pochodzące z funduszu, tylko ze środków obrotowych pracodawcy.
Do limitu kwotowego „zerowego PIT” (35 636,67 zł w 2019) nie wlicza się przychodów ze zlecenia objętych innym zwolnieniem z PIT (z wyjątkiem określonego w art. 21 ust. 1 pkt 20 updof). Zgodnie zaś z art. 21 ust. 1 pkt 26 updof wolne od podatku dochodowego są zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci:
- z funduszu socjalnego, zfśs, funduszy związków zawodowych lub zgodnie z odrębnymi przepisami ministra – niezależnie od ich wysokości,
- z innych źródeł – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 6 tys. zł.
Opisana zapomoga losowa – jako świadczenie ze środków obrotowych zakładu pracy – podlega zatem w pierwszej kolejności „własnemu” zwolnieniu z art. 21 ust. 1 pkt 26 updof, do kwoty 6 tys. zł. Dopiero w pozostałym zakresie (15 000 zł – 6000 zł = 9 000 zł) objęta jest zwolnieniem „zerowy PIT” (na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof), pomniejszając jego tegoroczny limit kwotowy.
Gdyby regulamin zfśs dopuszczał zleceniobiorców do partycypacji w zasobach funduszu, zapomoga losowa pochodząca z jego środków byłaby w całości objęta zwolnieniem z art. 21 ust. 1 pkt 26 updof i tym samym nie wpływałaby na limit kwotowy „zerowego PIT” zleceniobiorcy.
W żadnym z obu przypadków nie powstanie obowiązek naliczenia składek ZUS od zapomogi. Zapomogi losowe wypłacane w razie klęsk żywiołowych, indywidualnych zdarzeń losowych lub długotrwałej choroby, niezależnie od źródła ich sfinansowania, nie zwiększają podstawy wymiaru składek społecznych ani zdrowotnej (§ 2 ust. 1 pkt 22 rozporządzenia składkowego).
W tabeli przedstawiono przykładową wrześniową listę płac (w zł) za zleceniobiorcę do ukończenia 26. roku życia w dwóch wariantach – gdy regulamin zfśs pozwala na wypłatę świadczeń zleceniobiorcom i gdy na to nie pozwala. Założono, że wykonawca podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, zgłosił się dobrowolnie do ubezpieczenia chorobowego, a oprócz zapomogi dostał jeszcze w tym miesiącu 3200 zł brutto wynagrodzenia, w pełni oskładkowanego.
| Wyszczególnienie | Zleceniobiorca ma prawo korzystać z zfśs | Zleceniobiorca nie ma prawa korzystać z zfśs |
| Przychód | 3200 (wynagrodzenie) + 15 000 (zapomoga losowa) |
|
| Zwolnienie z PIT dla zapomóg losowych z zfśs (art. 21 ust. 1 pkt 26 updof) | 6000 | 15 000 |
| Przychód objęty „zerowym PIT” (art. 21 ust. 1 pkt 148 updof) | 3200 + 9000 | 3200 |
| Podstawa wymiaru składek społecznych* | 3200 | |
| Składki społeczne* | 312,32 + 48 + 78,40 = 438,72 | |
| Podstawa wymiaru składki zdrowotnej | 2761,28 | |
| Składka zdrowotna 9% | 248,52 | |
| Koszty uzyskania przychodów | – | |
| Podstawa opodatkowania | – | |
| Zaliczka na PIT po odjęciu ulgi miesięcznej | – | |
| Zaliczka na PIT do US | – | |
| Przychód netto | 3200 + 15 000 – 438,72 – 248,52 = 17 512,76 | 3200 + 15 000 – 438,72 – 248,52 = 17 512,76 |
| Limit „zerowego PIT” do wykorzystania do końca 2019 | 35 636,67 – 3200 – 9000 = 23 436,67 | 35 636,67 – 3200 = 32 436,67 |
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
