Trzeba przeliczyć podstawę składek za osoby na urlopie wychowawczym
Pracodawcy mają obowiązek rozliczać składki za swoich pracowników, którzy przebywają na urlopie wychowawczym. Urlop ten stanowi tytuł do objęcia ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym i zdrowotnym. Składki finansuje budżet państwa.
Składka zdrowotna za pracownika na urlopie wychowawczym od lat jest taka sama. Podstawą jej wymiaru jest kwota specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługującego na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych (art. 81 ust. 8 pkt 10 ustawy zdrowotnej). Choć tego świadczenia nie ma od 1.01.2024 r., to nadal stanowi ono podstawę składki zdrowotnej za pracowników przebywających na urlopie wychowawczym. Stawka zasiłku opiekuńczego to 620 zł, a składkę zdrowotną nalicza się w wysokości 9% tej kwoty.
Składka zdrowotna jest stała i niepodzielna. Oznacza to, że pracodawca ma obowiązek rozliczyć ją w wysokości 55,80 zł (9% z 620 zł) za każdy miesiąc, w którym pracownik korzystał z urlopu wychowawczego i nie miał innego tytułu do tego ubezpieczenia – nawet jeśli trwało to część miesiąca, a nawet jeden dzień.
Inne są natomiast reguły ustalania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Co do zasady podstawa ich wymiaru zależy od przychodu pracownika, ale jednocześnie przepisy określają jej dolną i górną granicę. Ten limit uzależniony jest natomiast od aktualnego przeciętnego i minimalnego wynagrodzenia.
W pierwszej kolejności pracodawca ustala przeciętny przychód pracownika za wcześniejsze 12 miesięcy. Potem ustaloną kwotę musi porównać z dwoma limitami. Zgodnie bowiem z art. 18 ust. 5b i 14 usus podstawą składek emerytalno-rentowych za czas urlopu wychowawczego jest równowartość 60% prognozowanego na dany rok przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, ale jednocześnie nie może to być:
- więcej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc przejścia na urlop wychowawczy,
- mniej niż 75% minimalnego wynagrodzenia, a w przypadku pracowników zatrudnionych na cały etat – nie mniej niż 100% tego wynagrodzenia.
Wyższy limit – 60% prognozowanego wynagrodzenia – obowiązuje przez cały 2024 r. Natomiast dolny zmieni się od 1.07.2024 r. wraz z podwyżką minimalnego wynagrodzenia.
Limity podstawy składek emerytalno-rentowych za czas urlopu wychowawczego w 2024 r.
Podstawa wymiaru składek | Styczeń – czerwiec 2024 r. | Lipiec – grudzień 2024 r. |
Najwyższa | 4694,40 zł (tj. 7824 zł x 60%) | |
Najniższa | pełny etat: 4242 zł część etatu: 3181,50 zł (4242 zł x 75%)* |
pełny etat: 4300 zł część etatu: 3225 zł (4300 zł x 75%)* |
* Najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe pracownika na urlopie wychowawczym, który jest zatrudniony na część etatu, nie może być niższa niż proporcjonalnie obniżone do tego etatu minimalne wynagrodzenie.
Na wniosek pracownicy pracodawca zmniejszył jej wymiar etatu do 7/8. Zarabiała minimalne wynagrodzenie w proporcji do wymiaru czasu pracy – do końca 2023 r. 3150 zł (7/8 z 3600 zł), a od stycznia 2024 r. – 3711,75 zł (7/8 z 4242 zł). Pracownica korzystała wcześniej z zasiłku macierzyńskiego, a po jego zakończeniu pracowała od listopada 2023 r. do czerwca 2024 r. Od lipca przeszła na urlop wychowawczy. Podstawę wymiaru składek emerytalno-rentowych z tytułu tego urlopu należy obliczyć następująco:
3150 zł x 2 (wynagrodzenie za listopad i grudzień 2023 r.) + 3711,75 zł x 6 miesięcy (wynagrodzenie za styczeń – czerwiec 2024 r.) = 6300 zł + 22 270,50 zł = 28 570,50 zł
28 570,50 zł : 8 miesięcy = 3571,31 zł
To kwota niższa niż proporcjonalne do etatu minimalne wynagrodzenie, więc składki za czas urlopu wychowawczego trzeba naliczać od stawki minimalnej ustalonej proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, tj. 3762,50 zł (7/8 z 4300 zł).
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
Księgowych w Polsce
21.11.2024 | Bilans 2024 – Podatki - przegląd najważniejszych wprowadzonych zmian oraz aktualne problemy w rozliczaniu podatków | SKwP Warszawa |
21.11.2024 | JPK_KR_PD i JPK_ST_KR – czy tylko zwiększenie zakresu informacyjnego, czy zmiana sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych i ewidencji | SKwP Warszawa |
21.11.2024 | Lista płac od podstaw z uwzględnieniem zmian przepisów ustawy o PIT, stanowisk ZUS, interpretacji KIS oraz zmian w Kodeksie Pracy | SKwP Warszawa |
21.11.2024 | Podatek VAT w 2025 roku – zmiany i bieżące problemy | SKwP Warszawa |
21.11.2024 | Refakturowanie – VAT i podatki dochodowe | SKwP Warszawa |
21.11.2024 | Sprawozdawczość finansowa dla niefinansistów – jak czytać i analizować dane finansowe przedsiębiorstw | SKwP Legnica, SKwP Radom, SKwP Zielona Góra |
21.11.2024 | Badania sprawozdania finansowego – jak się do niego przygotować? | SKwP Warszawa |