Przeznaczenie zysku na kapitał rezerwowy w celach inwestycyjnych – skutki księgowe i podatkowe

Zgodnie z uchwałą zgromadzenia wspólników o podziale zysku można go przeznaczyć na kapitał rezerwowy lub zapasowy. Ogólne zasady ujmowania kapitałów własnych określa art. 36 uor.

Celem tworzenia kapitału rezerwowego jest zazwyczaj przejściowe zatrzymanie zysku w przedsiębiorstwie, np. dla stabilizacji polityki dywidendowej lub na pokrycie umorzenia własnych udziałów czy na finansowanie realizacji określonych przedsięwzięć, np. prac rozwojowych. Przeznaczenie zysku na kapitał rezerwowy (Wn konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego”, Ma konto 81-2 „Kapitał (fundusz) rezerwowy”) oznacza jedynie, że zysk nie został wypłacony, tylko zatrzymany w przedsiębiorstwie.

Przekazanie zysku spółki na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników (ew. z mocy postanowień umowy spółki) na inne niż kapitał zakładowy kapitały – a więc na kapitał rezerwowy lub zapasowy – nie powoduje powstania przychodu ani po stronie spółki, ani po stronie jej wspólników. W związku z tym nie będzie skutkowało powstaniem obowiązku podatkowego w CIT (który spółka rozlicza na zasadach ogólnych).

Zatrzymania zysku w przedsiębiorstwie nie można łączyć z inwestycjami, bo zysk nie oznacza środków pieniężnych. Nakłady inwestycyjne (np. na zakup windy) nie będą skutkowały zmniejszeniem kapitału rezerwowego czy zapasowego.

Zakup windy będzie ujmowany w księgach rachunkowych jak każda operacja dotycząca zakupu środków trwałych, np.:

1. Faktura zakupu windy: Wn konto 30 „Rozliczenie zakupu”, Ma konto 24 „Pozostałe rozrachunki”.

2. Zaksięgowanie naliczonego VAT podlegającego odliczeniu: Wn konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne”, Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”.

3. Przyjęcie windy do użytkowania: Wn konto 01 „Środki trwałe”, Ma konto 30 „Rozliczenie zakupu”.

Odpisy amortyzacyjne będą kosztami uzyskania przychodów, pod warunkiem że amortyzacja będzie ustalana zgodnie z updop.

Pytanie dotyczyło spółki kapitałowej (spółka z o.o.). W myśl art. 32 ust. 7 uor jednostka mikro, jednostka mała oraz jednostka, o której mowa w art. 3 ust. 2 i 3 pkt 1 i 2 ustawy z 24.04.2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, która spełnia warunki określone w art. 3 ust. 1c pkt 1 albo ust. 1d, może dokonywać odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych według zasad określonych w przepisach podatkowych, czyli w updof lub updop. Art. 32 ust. 8 uor wskazuje jednak, że art. 32 ust. 7 nie stosuje się do spółek kapitałowych, spółek komandytowo-akcyjnych i spółek jawnych lub komandytowych, których wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej. Jednostka nie może więc wprost stosować zasad amortyzacji podatkowej dla celów rachunkowych. Niemniej po przeprowadzeniu własnej analizy może przyjąć, że okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego odpowiada okresowi przyjętemu w przepisach podatkowych.