Przekazanie pracownikowi vouchera z okazji jubileuszu pracy – obowiązki płatnika PIT

Przychodami ze stosunku pracy są wszelkie świadczenia otrzymywane przez pracownika w związku z pozostawaniem w stosunku pracy, w tym także świadczenia otrzymywane nieodpłatnie (art. 12 ust. 1 updof). Jednocześnie updof nie definiuje pojęcia „nieodpłatne świadczenie”. W praktyce przyjmuje się, że jest to każde zdarzenie prawne i zjawisko gospodarcze, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, czyli niezwiązane z kosztami lub z inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku danej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Przysporzenie to może polegać na zwiększeniu majątku (aktywów) bądź uniknięciu jego pomniejszenia (zaoszczędzenie wydatków).

TK w wyroku z 8.07.2014 r. (K 7/13) wskazał: jest oczywiste, że pracodawcy (poza wyjątkowymi sytuacjami) nie dokonują darowizn na rzecz swoich pracowników. Jednocześnie jest oczywiste, że wynagrodzenie za pracę może przybierać nie tylko pieniężną postać, lecz także postać różnego rodzaju świadczeń, które – nawet nieujęte w umowie o pracę – w praktyce są postrzegane jako jego element. Gdyby się zdarzyło, że pracodawca rzeczywiście chce obdarować konkretnego pracownika, np. z okazji jubileuszu zatrudnienia wręcza mu zegarek, wówczas korzyść tę należałoby potraktować jako podlegającą ustawie o podatku od spadków i darowizn. A zatem to nie zamiar obdarowania stanowi kryterium odróżnienia świadczeń pracodawcy, o których wartość należy podnieść podlegający opodatkowaniu dochód pracownika, od tych, które jego dochodu nie zwiększają.

Z wyroku TK wynika, że samo tylko przekazanie przedmiotu pracownikowi nie przesądza automatycznie o konieczności opodatkowania podatkiem dochodowym. Rozważenia wymaga, czy takie przekazanie nie stanowi darowizny.

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku (art. 888 § 1 Kc). Istotą darowizny jest bezpłatne świadczenie kosztem majątku darczyńcy. Aby uznać daną czynność za darowiznę, konieczne jest zatem wystąpienie dyspozycji majątkowej darczyńcy, prowadzące do zmniejszenia jego majątku. Darowizna ma więc charakter świadczenia nieodpłatnego i nieekwiwalentnego, które dochodzi do skutku w drodze umowy jednostronnej zobowiązującej. Nieodpłatność świadczeń oznacza, że darczyńca w zamian za uczynioną darowiznę nie może uzyskać jakiegokolwiek ekwiwalentu ani w chwili dokonania darowizny, ani w przyszłości.

Jeżeli zatem przekazanie rzeczy pracownikowi nie następuje w związku ze stosunkiem pracy, to należy je rozpatrywać jako darowiznę wyłączoną z opodatkowania PIT i podlegającą opodatkowaniu zgodnie z przepisami ustawy z 28.07.1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1774). W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 tej ustawy nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium RP lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium RP, tytułem m.in. darowizny, polecenia darczyńcy podlega podatkowi od spadków i darowizn.

Przekazana przez spółkę darowizna voucherów z okazji jubileuszu pracy nie stanowi dla pracowników dodatkowej formy gratyfikacji za wykonaną pracę, więc co do zasady podlega przepisom o podatku od spadków i darowizn. W konsekwencji będzie mieć do niej zastosowanie wyłączenie z opodatkowania na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 updof, zgodnie z którym przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Na spółce, jako płatniku, nie będzie więc ciążył obowiązek obliczenia, pobrania i odprowadzenia zaliczki na PIT, co potwierdzają interpretacje KIS z 6.10.2023 r. (0112-KDIL2-1.4011.700.2023.1.AK) i 11.12.2023 r. (0112-KDIL2-1.4011.866.2023.1.MKA).