Praca na chorobowym nie zawsze powoduje utratę zasiłku

Tak wynika z wyroku SN z 9.03.2022 r. (III PUNPP 2/21).

Pan X pracował w spółce akcyjnej na umowę o pracę. W 2017 r. chorował i otrzymał z tego tytułu zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne. Jednak oprócz stałej pracy, w 2017 i 2018 r. zawarł na okresy roczne odpłatne umowy zlecenia z inną firmą na nadzór nad procesami spawalniczymi. W ich ramach wykonywał wizualną kontrolę spawów (7 razy w trakcie okresów pobierania zasiłku chorobowego/świadczenia rehabilitacyjnego). Pobrał za to niewielkie wynagrodzenie (skalkulowane jako 15 zł za tonę stali). Świadczenia, których zwrotu zażądał ZUS, wynosiły znacznie więcej.

SN wskazał, że nie ma jednego prostego rozwiązania, jeśli chodzi o zastosowanie art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Jako zasadę należy przyjąć, że ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy jakąkolwiek pracę zarobkową traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Jednak w szczególnych sytuacjach prokonstytucyjna wykładnia tego przepisu przez sądy może prowadzić do odmowy jego zastosowania ze względu na to, że sankcja, jaką przewiduje (utrata prawa do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia), może być uznana za zbyt drastyczną i dolegliwą, a przez to niesłuszną i niesprawiedliwą w kontekście rodzaju innego zajęcia zarobkowego (jego sporadycznego, incydentalnego, wymuszonego okolicznościami charakteru) oraz uzyskanego z tego tytułu dochodu (niewielkich kwot stanowiących kilkuprocentowy ułamek należnego zasiłku chorobowego).

Czynności podejmowane przez pana X były sporadyczne, incydentalne, niezwiązane z jego główną działalnością zawodową, a ponadto przynosiły bardzo niewielki, symboliczny wręcz dochód – od kilkuset do kilkunastu złotych miesięcznie. Sąd może w takim przypadku uznać, że prawo do świadczeń z ustawy zasiłkowej przysługuje, mimo podjęcia przez ubezpieczonego takiej pracy zarobkowej.