Podział zysków spółki jawnej prowadzącej ewidencję przychodów

Ewidencja przychodów prowadzona przez podatników ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (tu przez spółkę jawną, której wspólnicy wybrali na 2022 r. tę formę opodatkowania) służy wyłącznie do ustalenia wysokości przychodu do opodatkowania i należnego ryczałtu. Nie jest natomiast – w przeciwieństwie do ksiąg rachunkowych – podstawą do ustalenia zysku spółki jawnej, przeznaczonego do podziału pomiędzy wspólników. Pojęcie zysku nie jest też tożsame z dochodem do opodatkowania ustalanym (przez podatników rozliczających się z PIT na zasadach ogólnych) na podstawie księgi przychodów i rozchodów. Trzeba bowiem wziąć pod uwagę, że przepisy podatkowe nie uznają części kosztów ponoszonych przez przedsiębiorców (takich jak np. wydatki na reprezentację) albo nakazują uwzględnienie w przychodach przysporzeń polegających na uniknięciu wydatku (nieodpłatne świadczenia).

Jeśli więc spółka jawna nie prowadzi ksiąg rachunkowych, a jedynie ewidencję przychodów dla celów obliczenia ryczałtu, jej zysk wspólnicy będą musieli ustalić pozaksięgowo (na podstawie danych o sprzedaży, wynikających z ewidencji przychodów i zgromadzonych dowodów poniesienia wydatków związanych z działalnością spółki).

Należy tu dodać, że przepisy Ksh dotyczące spółki jawnej nie regulują zasad ustalania zysku (co więcej, nie definiują tego pojęcia). Nie określają też szczegółowo zasad jego podziału czy wypłat dla wspólników (wynika z nich jedynie, że wspólnik może żądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem każdego roku obrotowego – art. 52 § 1 Ksh). To do wspólników należy zatem ustalenie tych kwestii.

Jeżeli natomiast chodzi o drugie pytanie Czytelnika, nie ulega wątpliwości, że przychody opodatkowane ryczałtem ewidencjonowanym nie są uwzględniane przy ustalaniu podstawy opodatkowania daniną solidarnościową, płaconą przez podatników, których dochód ustalony zgodnie z art. 30h updof przekracza w roku podatkowym 1 mln zł (w wysokości 4% od nadwyżki ponad tę kwotę).

Z przepisu jednoznacznie wynika, że na podstawę obliczenia daniny składa się suma dochodów podlegających opodatkowaniu według:

• skali podatkowej – na mocy art. 27 ust. 1, 9 i 9a updof (rozliczanych w zeznaniach PIT-36 i PIT-37),
• stawki 19% z zysków kapitałowych – zgodnie z art. 30b updof (rozliczanych w PIT-38),
• liniowej stawki 19% – na mocy art. 30c updof (rozliczanych w PIT-36L),
• stawki 19% od dochodów zagranicznej jednostki kontrolowanej (CFC) – zgodnie z art. 30f updof (wykazywanych na PIT-CFC).

Nie są nią natomiast objęte przychody opodatkowane ryczałtem, rozliczane w zeznaniu PIT-28.