Podwyższając składki społeczne, zdrowotną można pozostawić bez zmian

Tak wynika z decyzji ZUS z 8.05.2018 (WPI/200000/43/527/2018).

Pani X, prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, opłaca składki wyliczone od podstawy wymiaru nie niższej niż minimalna ogłaszana przez ZUS. Zamierza podwyższyć podstawę ubezpieczenia chorobowego, by zapewnić sobie w przyszłości wyższe świadczenia w związku z planowanym przejściem na zasiłek macierzyński.

Zwiększając podstawę wymiaru składek społecznych w celu podwyższenia składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, przedsiębiorca automatycznie zwiększa pozostałe składki społeczne (emerytalną, rentowe, wypadkową i dobrowolną chorobową), a także na FP, który płacony jest od tej samej podstawy wymiaru. X spytała, czy dotyczy to też składki na ubezpieczenie zdrowotne.

ZUS uznał, że nie. Przypomniał, że w myśl art. 18 ust. 8 usus podstawę wymiaru składek społecznych dla przedsiębiorców stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalnej i rentowych. Składka w nowej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku.

Jednocześnie dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia jej rozpoczęcia, podstawę wymiaru składek społecznych stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (pod wskazanymi w ustawie warunkami – art. 18a usus).

Podstawę wymiaru składek chorobowej i wypadkowej osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi podstawa wymiaru składek emerytalnej i rentowych. Nie stosuje się jednak ograniczenia obowiązującego dla składek emerytalnej i rentowych. Niemniej podstawa nie może przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalnej i rentowych.

Jednocześnie w myśl art. 104 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (DzU 2018 poz. 1265) obowiązkowe składki na FP ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ww. ograniczenia górnej rocznej podstawy wymiaru.

Art. 81 ust. 2 ustawy zdrowotnej stanowi z kolei, że podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorców jest zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa GUS w Monitorze Polskim. Składka w nowej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku. Składka zdrowotna jest dla wszystkich ubezpieczonych jednakowa i wynosi 9% podstawy wymiaru. Jest miesięczna, niepodzielna i nie podlega proporcjonalnemu pomniejszeniu do liczby dni podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w danym miesiącu kalendarzowym.

Pani X ma zamiar podwyższyć podstawę wymiaru składek społecznych. Minimalna podstawa wymiaru dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą jest ściśle określona w art. 18 ust. 8 oraz art. 18a usus, co nie oznacza, że nie może być ustalona przez przedsiębiorcę w kwocie wyższej od minimalnej. Nie ma to jednak przełożenia na jednoczesne zwiększenie podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, gdyż to art. 82 ust. 2 ustawy zdrowotnej definiuje minimalną podstawę tej składki dla przedsiębiorców. Przedsiębiorca ma prawo przyjęcia podstawy wymiaru składek społecznych w kwocie wyższej niż minimalna bez konieczności równoczesnego podwyższania podstawy wymiaru składki zdrowotnej.