Podpisy na sprawozdaniu z badania

Usługi atestacyjne, mimo że ich wykonanie wiąże się z obowiązkiem spełnienia wymogów zawartych w uobr i standardach zawodowych (sprawozdanie z wykonania musi podpisać kluczowy biegły rewident, zaś sama usługa musi być wykonana przez firmę audytorską), są w rozumieniu prawa handlowego usługami jak wiele innych.

W przypadku firm audytorskich prowadzonych w formie indywidualnej działalności gospodarczej czy spółki partnerskiej, z reguły – odpowiednio – właściciel lub partner są osobami, które jednocześnie pełnią funkcję kluczowego biegłego rewidenta i reprezentują daną firmę audytorską jako stronę umowy o wykonanie usługi atestacyjnej.

Gdy firma audytorska jest prowadzona w innej formie, w szczególności spółki kapitałowej, często kluczowy biegły rewident nie jest osobą upoważnioną do reprezentowania firmy. W takim przypadku za merytoryczną prawidłowość wykonania usługi (w tym zgodność z uobr i obowiązującymi standardami zawodowymi) odpowiada kluczowy biegły rewident, natomiast za wykonanie umowy (danej usługi) przez firmę audytorską – inna osoba upoważniona do jej reprezentowania. Dlatego nie dziwi fakt, że część klientów życzy sobie, aby na sprawozdaniu z wykonania usługi atestacyjnej (w tym badania sprawozdania finansowego) figurował podpis nie tylko kluczowego biegłego rewidenta, lecz także osoby reprezentującej daną firmę, na znak przyjęcia przez firmę odpowiedzialności za ew. szkody spowodowane błędami lub sformułowaniami sprawozdania.

Klient unika dzięki temu ew. nieporozumień, jakie mogłyby powstać, gdyby firma audytorska twierdziła, że wydanie sprawozdania z wykonania usługi atestacyjnej nastąpiło bez jej wiedzy i nie stanowi wypełnienia zawartej umowy.

Z obserwacji rynku audytorskiego wynika jednak, że klienci żądający dwóch podpisów są w mniejszości; w zdecydowanej większości przypadków na sprawozdaniach z badania oraz z wykonania pozostałych czynności atestacyjnych wystarczający jest podpis kluczowego biegłego rewidenta.

Odpowiadając wprost na zadane pytanie: zgodnie z art. 2 pkt 12 lit. c uobr kluczowy biegły rewident to „biegły rewident podpisujący sprawozdanie z badania”. Jeśli zatem członek zarządu firmy audytorskiej, podpisując sprawozdanie, poda też swój tytuł zawodowy: „biegły rewident”, to staje się również – z mocy uobr – kluczowym biegłym rewidentem. Jeżeli natomiast członek zarządu – biegły rewident – sygnuje sprawozdanie bez wskazania, że jest biegłym rewidentem, to nie jest kluczowym biegłym rewidentem w rozumieniu uobr.

W analogiczny sposób kwestię tę przedstawia Polska Izba Biegłych Rewidentów. Na stronie internetowej Izby[1] odpowiedź na pytanie: „Kto może podpisać sprawozdanie z badania poza kluczowym biegłym rewidentem?”, brzmi: „Na sprawozdaniu z badania można umieścić dodatkowo podpis osoby, która reprezentuje firmę audytorską. Może nią być osoba z uprawnieniami biegłego rewidenta lub bez tych uprawnień. Fakt samego złożenia podpisu na sprawozdaniu z badania przez biegłego rewidenta reprezentującego firmę audytorską nie czyni go kluczowym biegłym rewidentem, o ile przy podpisie nie posłuży się tytułem biegłego rewidenta”.