Składka zdrowotna za zleceniobiorcę i prokurenta

Składka zdrowotna za nich nie wynosi 0 zł, ponieważ nie ma tu zastosowania art. 83 ust. 2 ustawy zdrowotnej, zgodnie z którym w przypadku nieobliczania zaliczki na PIT przez płatnika w myśl updof składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do 0 zł.

Po wejściu w życie tzw. Polskiego Ładu pojawiły się wątpliwości, czy trzeba odprowadzać składkę zdrowotną za zleceniobiorcę, który złożył płatnikowi wniosek o niepobieranie zaliczki na PIT z jego dochodów (inaczej mówiąc, o stosowanie do niego kwoty wolnej w trakcie roku kalendarzowego). W świetle art. 41 ust. 1c updof taki wniosek ma prawo zgłosić m.in. zleceniobiorca, jeśli spełnia łącznie poniższe warunki:

• jego roczne, przewidywane dochody osiąganie u tego zamawiającego nie przekroczą 30 tys. zł,
• poza dochodami od tego płatnika nie osiąga innych, do których stosuje się tzw. ulgę miesięczną (425 zł) lub kwotę wolną od podatku w innej formie.

Skoro płatnik nie pobiera zaliczki na PIT, to składka zdrowotna wynosi 0 zł – twierdzili specjaliści. Zdaniem resortu jest przeciwnie i składkę należy obliczyć oraz potrącić na ogólnych zasadach (w wysokości 9% podstawy jej wymiaru). Ministerstwo Zdrowia w odpowiedzi (z 16.03.2022 r.) na pytanie Redakcji argumentuje, że art. 83 ust. 2 ustawy zdrowotnej ma zastosowanie w przypadku nieobliczania przez płatnika zaliczki na PIT. Zgodnie z Op płatnik PIT jest zobowiązany do wykonania dwóch czynności – obliczenia i pobrania podatku. Należy zauważyć, że art. 41 ust. 1c updof nie zwalnia z obliczenia, tylko z pobrania zaliczki na PIT po spełnieniu określonych warunków. Skoro art. 83 ust. 2 ustawy zdrowotnej odnosi się do obliczenia zaliczki, to tym samym nie obejmuje sytuacji zwolnienia z pobrania tej zaliczki uregulowanej w art. 41 ust. 1c updof.

Podobny (choć nie identyczny) problem występuje z naliczeniem składki zdrowotnej za prokurenta. Wynagradzany prokurent zatrudniony bezumownie, wyłącznie na mocy aktu powołania, uzyskuje przychody z tzw. innych źródeł. W konsekwencji rozlicza PIT samodzielnie, dopiero w zeznaniu rocznym, a więc podmiot wypłacający mu wynagrodzenie nie pobiera za niego i nie płaci zaliczek na PIT co miesiąc w trakcie roku kalendarzowego. Jednak w opinii Ministerstwa Zdrowia również i w tym przypadku składka zdrowotna należy się na ogólnych zasadach (w wysokości 9% podstawy wymiaru), ponieważ art. 83 ust. 2 ustawy zdrowotnej odnosi się wyłącznie do płatników wymienionych w ust. 1 tego przepisu, a więc do płatników określonych w art. 85 ust. 1–13 ustawy zdrowotnej (np. do pracodawców i zleceniodawców). W konsekwencji art. 83 nie ma zastosowania do osób pełniących funkcję z mocy aktu powołania, w tym prokurentów.