PCC od umowy spółki cywilnej – czy jest kosztem podatkowym

Choć założenie spółki cywilnej i wniesienie do niej wkładu pieniężnego ma na celu rozpoczęcie działalności gospodarczej i uzyskiwanie opodatkowanych przychodów z tej działalności, to w orzecznictwie sądów administracyjnych (wyroki NSA z 1.10.2014 r., II FSK 2399/12, i 6.02.2014 r., II FSK 1385/12) oraz interpretacjach organów podatkowych wyrażono pogląd, że taki wydatek (poniesiony przez wspólników w wysokości 0,5% wniesionych do spółki wkładów) nie może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów.

Sądy argumentowały, że wniesienie wkładu do spółki cywilnej jest podatkowo obojętne – nie wiąże się z uzyskaniem jakiegokolwiek opodatkowanego przychodu przez wspólników.

Wydatek w postaci zapłaconego PCC z tytułu wniesionego do spółki wkładu niepieniężnego został poniesiony w związku z otrzymaniem praw majątkowych w spółce, a nie w związku z przychodami z jej działalności gospodarczej. Skoro nie powstaje przychód, nie jest możliwe uznanie uiszczonego w związku z tą czynnością PCC za koszt uzyskania przychodów.

Obecnie jednak stanowisko fiskusa w tej kwestii uległo zmianie. Organy podatkowe potwierdzają w interpretacjach indywidualnych, że zapłacony od umowy spółki PCC stanowi dla wspólników koszt uzyskania przychodów. Taki pogląd wyraziła m.in. IS w Bydgoszczy w interpretacji z 26.02.2015 r. (ITPB1/415-1166/14/KW). Czytamy w niej, że zawarcie lub zmiana umowy spółki cywilnej polegająca na wniesieniu wkładów zwiększających majątek spółki służy stworzeniu źródła przychodów (przy zawarciu umowy) bądź jego zabezpieczeniu (przy zmianie umowy) poprzez zwiększenie możliwości finansowych spółki. Jednocześnie (…) zawarcie i zmiana umowy spółki pociąga za sobą powstanie obowiązku podatkowego w PCC. Zapłata tego podatku przyczynia się zatem w sposób pośredni do stworzenia źródła przychodów i jego zabezpieczenia. (...) W konsekwencji PCC zapłacony od umowy spółki bądź jej zmiany, jako wydatek związany z prowadzoną działalnością gospodarczą i gospodarczo uzasadniony, jest kosztem pośrednim uzyskania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Prawidłowość takiego stanowiska – w odniesieniu do potrącenia kosztu przez wspólnika będącego podatnikiem CIT – potwierdziła KIS w piśmie z 22.01.2019 r. (0114-KDIP2-3.4010.258.2018.1.MS). Także w interpretacji KIS z 15.10.2020 r. (0112-KDIL2-2.4011.574.2020.1.IM) czytamy: wydatki poniesione przez spółkę, tj. podatek od czynności cywilnoprawnych, wynagrodzenie notariusza, opłaty za wypisy i odpis, opłata sądowa za wpis do księgi wieczystej w związku z wniesieniem wkładu do spółki stanowią koszty uzyskania przychodów u wnioskodawcy, jako wspólnika spółki, w rozumieniu art. 22 ust. 1 updof.