Paczki świąteczne dla przebywających na urlopie macierzyńskim – bez obciążenia ZUS

Tak wynika z decyzji ZUS z 20.07.2021 (DI/100000/43/495/2021).

Spółka podjęła decyzję o przyznaniu pracownikom paczek okolicznościowych z okazji Bożego Narodzenia. Otrzymali je wszyscy pracownicy, bez względu na rodzaj umowy o pracę. Paczki zostały kupione ze środków obrotowych firmy. Zarząd przeznaczył na zakup artykułów do paczek określony budżet, a następnie podsumowano wszystkie faktury i podzielono ten koszt przez liczbę pracowników. Uzyskaną wartość doliczono do ich przychodu i podstawy wymiaru składek społecznych i zdrowotnej.

Przyznawanie paczek nie zostało uregulowane w regulaminie wynagradzania. Decyzja o ich przyznaniu była uznaniowa i wiązała się z korzystną sytuacją finansową spółki oraz ze zbliżającymi się świętami. Paczki otrzymały również pracownice przebywające na urlopach macierzyńskich i rodzicielskich oraz pobierające z tego tytułu zasiłek macierzyński. Spółka nabrała wątpliwości, czy wartość przyznanych im świadczeń powinna stanowić podstawę wymiaru składek.

ZUS wyjaśnił, że źródłem istnienia obowiązku ubezpieczeń społecznych jest posiadanie tytułu do objęcia tymi ubezpieczeniami. Art. 6 ust. 1 pkt 1 usus stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Polski są pracownikami. Z kolei w myśl art. 6 ust. 1 pkt 19 usus obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne przybywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Pobieranie zasiłku macierzyńskiego stanowi odrębny tytuł (niż stosunek pracy) do ubezpieczeń społecznych. Art. 18 ust. 6 usus wskazuje, że w tym okresie pracownik nie podlega pracowniczym ubezpieczeniom społecznym, a podstawę wymiaru składek emerytalnej i rentowych stanowi kwota zasiłku.

Oznacza to, że w tym okresie w podstawie wymiaru składek społecznych nie uwzględnia się dodatkowych świadczeń związanych z zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy.

Wartość paczek świątecznych uzyskanych przez pracowników w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego nie stanowi podstawy wymiaru składek z tytułu stosunku pracy, ponieważ prawo do tych świadczeń nie przysługuje za okres świadczenia pracy, tylko z racji pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Ponieważ w myśl art. 11 i art. 12 usus osoby pobierające zasiłek macierzyński (albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego) nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu ani wypadkowemu, wartości świadczeń w naturze nie uwzględnia się również w podstawie wymiaru składek na te ubezpieczenia.

Ponadto zasiłek macierzyński nie stanowi podstawy wymiaru składki zdrowotnej (art. 81 w zw. z art. 66 ustawy zdrowotnej), a w konsekwencji od wartości świadczeń niepieniężnych finansowanych przez pracodawcę pracownikom w okresie pobierania takiego zasiłku nie płaci się tych składek.