Opodatkowanie emerytury po zmarłym ojcu

Ze względu na podwyższenie od 1.01.2022 r. kwoty wolnej od opodatkowania do 30 tys. zł w skali roku i stosowanie przez organ emerytalno-rentowy kwoty zmniejszającej podatek, od emerytur w kwocie do 2500 zł brutto nie jest pobierana zaliczka na PIT. Zgodnie z art. 136 ust. 1 ustawy emerytalnej w razie śmierci osoby, która zgłosiła wniosek o świadczenia określone ustawą, świadczenia należne jej do dnia śmierci wypłaca się małżonkowi, dzieciom, z którymi prowadziła wspólne gospodarstwo domowe, a w razie ich braku – małżonkowi i dzieciom, z którymi osoba ta nie prowadziła wspólnego gospodarstwa domowego, a w razie ich braku – innym członkom rodziny uprawnionym do renty rodzinnej lub na których utrzymaniu pozostawała ta osoba.

Niezrealizowane świadczenie po zmarłym można więc otrzymać, jeśli do dnia śmierci nie pobrał on przysługującego mu świadczenia (w tym przypadku zmarły nie pobrał emerytury za miesiąc, w którym zmarł). Niezrealizowane świadczenie to również takie, gdy zmarły złożył wniosek o przyznanie świadczenia, ale przed śmiercią nie otrzymał z ZUS decyzji, bo przedłużało się postępowanie w tej sprawie.

Osoby zainteresowane przyznaniem niezrealizowanego świadczenia muszą o nie samodzielnie wystąpić do ZUS, wypełniając wniosek ENS wraz z załącznikami. Trzeba go złożyć najpóźniej w ciągu 12 mies. od śmierci osoby, której przysługiwały świadczenia. Niezrealizowane świadczenie stanowi inne źródło przychodu, niż gdyby było wypłacone świadczeniobiorcy, ponieważ osoby, którym zostaną wypłacone świadczenia po zmarłym emerycie, uzyskują przychody już nie ze świadczeń, które im nie przysługują, ale z wypłacenia świadczeń, do których uprawniony był zmarły emeryt, a które przez niego nie zostały pobrane.

Jeśli niezrealizowana emerytura na podstawie odrębnych przepisów nie wchodzi w skład masy spadkowej, na gruncie PIT osoba uprawniona do takiej wypłaty uzyskuje przychód z praw majątkowych, o których mowa w art. 18 updof. Podatek jest wówczas pobierany przez płatnika według stawki 17% od dochodu, bez stosowania kwoty zmniejszającej podatek. W efekcie, w przeciwieństwie do emerytury do 2500 zł brutto wypłacanej świadczeniobiorcy, niezrealizowane świadczenie wypłacone po zmarłym będzie pomniejszone o potrąconą zaliczkę na PIT, a osoba, której przyznano niezrealizowane świadczenie, otrzyma po zakończeniu roku podatkowego od organu emerytalno-rentowego informację PIT-11.