Odliczenie VAT z faktury wystawionej przez organ rekwizycyjny

Chociaż to organ egzekucyjny, a nie rekwizycyjny jest płatnikiem VAT, to moim zdaniem podatnika nie można pozbawić prawa do odliczenia VAT tylko z tego powodu, że fakturę wystawił organ rekwizycyjny.

Na wstępie warto wyjaśnić, że w praktyce organy rekwizycyjne uznaje się za płatników VAT.

Na podstawie art. 1a pkt 7 i 8 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej upea) organem egzekucyjnym jest organ uprawniony do stosowania w całości lub w części określonych w ustawie środków służących doprowadzeniu do wykonania przez zobowiązanych ich obowiązków o charakterze pieniężnym lub obowiązków o charakterze niepieniężnym oraz zabezpieczania wykonania tych obowiązków.

Organem rekwizycyjnym jest organ egzekucyjny o tej samej właściwości rzeczowej co organ egzekucyjny prowadzący postępowanie egzekucyjne, a w przypadku braku organu o tej samej właściwości rzeczowej co organ egzekucyjny prowadzący postępowanie egzekucyjne – właściwy naczelnik US, któremu organ egzekucyjny prowadzący postępowanie egzekucyjne zlecił wykonanie czynności egzekucyjnych.

Z kolei art. 31 § 1a upea stanowi, że organ rekwizycyjny wykonuje prawa i obowiązki organu egzekucyjnego w zakresie zleconych czynności egzekucyjnych.

Według definicji z art. 1a pkt 2 upea przez czynności egzekucyjne rozumie się wszelkie podejmowane przez organ egzekucyjny działania zmierzające do zastosowania lub zrealizowania środka egzekucyjnego.

Do tak rozumianych czynności egzekucyjnych nie należy wykonywanie obowiązków płatnika VAT na podstawie art. 18 ustawy o VAT, gdyż obowiązki organu egzekucyjnego jako płatnika VAT wynikają z art. 8 Op i są nimi obliczenie oraz pobranie od podatnika podatku i wpłacenie go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Bez wątpienia nie są to jakiekolwiek czynności wymienione w upea, a tym samym organ egzekucyjny nie jest uprawniony do zlecenia organowi rekwizycyjnemu czynności płatnika, a więc organ rekwizycyjny nie może być uznany za płatnika VAT.

Organ rekwizycyjny wykonuje prawa i obowiązki organu egzekucyjnego w zakresie zleconych czynności egzekucyjnych, a nie w zakresie obowiązków płatnika VAT.

Podobnie organ rekwizycyjny nie jest płatnikiem akcyzy na podstawie art. 103 ust. 1 ustawy akcyzowej.

Moim zdaniem wystawienie faktury przez organ rekwizycyjny nie pozbawia nabywcy prawa do odliczenia VAT. Art. 106c ustawy o VAT stanowi, że faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18 ustawy o VAT, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

• organy egzekucyjne określone w upea,
• komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu Kpc.

Z kolei na mocy art. 106e ust. 1 pkt 20 ustawy o VAT w przypadku, o którym mowa w art. 106c ustawy o VAT, faktura powinna zawierać nazwę i adres organu egzekucyjnego lub imię i nazwisko komornika sądowego oraz jego adres, a w miejscu określonym dla podatnika – imię i nazwisko lub nazwę dłużnika oraz jego adres.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a ustawy o VAT wyłączenie z prawa do odliczenia dotyczy sprzedaży udokumentowanej fakturą wystawioną przez podmiot nieistniejący. Skoro organ rekwizycyjny bez wątpienia istnieje, wyłączenie to nie ma zastosowania.

Z kolei na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o VAT wyłączenie z prawa do odliczenia dotyczy sprzedaży udokumentowanej fakturą stwierdzającą czynności, które nie zostały dokonane – w części dotyczącej tych czynności. Ponieważ czynność została dokonana – w wyniku egzekucji doszło do przeniesienia między dłużnikiem i nabywcą prawa do rozporządzania towarem należącym do dłużnika jak właściciel – również ten przepis nie ma zastosowania.

Skoro zatem nie istnieje przepis wyłączający prawo do odliczenia VAT z tego powodu, że fakturę wystawił organ rekwizycyjny, a nie organ egzekucyjny, nabywca może odliczyć VAT wynikający z takiej faktury.