Możliwość zbiorczego ujęcia środków trwałych dla celów amortyzacji

W updop nie ma definicji „zbiorczego środka trwałego”, ustawa ta nie dopuszcza możliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych od zbioru środków trwałych.

Środki trwałe zostały sklasyfikowane w rozporządzeniu RM z 3.10.2016 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) (DzU z 2016 r. poz. 1864). Jak wynika z objaśnień do KŚT, za podstawową jednostkę ewidencji przyjmuje się w niej pojedynczy obiekt majątku trwałego spełniający określone funkcje w procesie wytwarzania wyrobów i świadczenia usług. Może być nim budynek, maszyna, pojazd mechaniczny. Jedynie w nielicznych przypadkach dopuszcza się w ewidencji przyjęcie za pojedynczy obiekt obiektu zbiorczego, którym może być zespół przewodów rurociągowych lub zespół latarni jednego typu użytkowanych na terenie zakładu, ulicy, osiedla albo zespoły komputerowe.

Zakupione przez spółkę i udostępnione na podstawie umowy leasingu operacyjnego przedmioty (komputery, meble), w przypadku wykorzystywania ich indywidualnie, zgodnie z ich przeznaczeniem, są odrębnymi środkami trwałymi i nie mogą stanowić w ewidencji „zbioru” środków trwałych pod jednym numerem ewidencyjnym. Każde urządzenie spełnia bowiem definicję środka trwałego, a zatem nieuprawnione jest stworzenie na potrzeby zawartej umowy leasingu jednego zbiorczego środka trwałego o odrębnej nazwie, np. „zespół 8 komputerów” i przypisanie mu jednego numeru ewidencyjnego. Takie specyficzne ujęcie środków trwałych powodowałoby np. trudności w chwili likwidacji elementu składowego (np. pojedynczego komputera).

Fakt zawarcia przez spółkę jednej umowa leasingu na zakup kilku jednorodnych urządzeń nie kreuje jednego środka trwałego. Ujęcie środka trwałego w ewidencji środków trwałych warunkuje dokonywanie podatkowych odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej tego środka trwałego, a nie od wartości jednorodnego zbioru środków trwałych.

Zbiorczy, zespolony funkcjonalnie środek trwały tworzy się, gdy kilka środków trwałych jest ze sobą powiązanych w celu spełnienia przez nie określonych funkcji. W przypadku spółki każdy z elementów zbioru stanowiącego przedmioty umowy leasingu stanowi odrębne urządzenie/przedmiot od pozostałych, może być wykorzystywany indywidualnie i do jego funkcjonowania oraz wykorzystywania zgodnie z przeznaczeniem nie jest niezbędne jego współdziałanie czy też połączenie z innymi urządzeniami składającymi się na przedmioty leasingu.

Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (por. interpretacja KIS z 8.04.2024 r., 0114-KDIP2-2.4010.63.2024.1.RK).