Moment ujęcia w rozliczeniu VAT usług medycznych w ramach nadwykonań

Zgodnie z zasadą ogólną, zawartą w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, która dotyczy m.in. usługi opieki medycznej, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usługi, co oznacza, że obrót (i ew. podatek należny – który w opisanym przypadku z uwagi na zastosowanie zwolnienia z VAT nie wystąpi) powinien być uwzględniony w rozliczeniu za okres, w którym wykonano usługę.

Podmiot leczniczy nie może odmówić udzielenia świadczenia zdrowotnego osobie, która potrzebuje natychmiastowego jego udzielenia ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia (art. 15 ustawy o działalności leczniczej).

Organy podatkowe zazwyczaj przyjmują, że obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia na rzecz NFZ usług medycznych ponad limit wynikający z zawartej z NFZ umowy powstaje z chwilą faktycznego ich wykonania. Usługa powinna być zatem wykazana w deklaracji VAT za okres rozliczeniowy, w którym faktycznie ją wykonano. Kwestia wzajemnych rozliczeń czy też postanowień umownych nie może wpływać na moment powstania obowiązku podatkowego i dotyczy to zarówno nadwykonań świadczeń ratujących życie, jak i pozostałych (por. interpretacje IS w Poznaniu z 24.02.2015, ILPP1/443-1074/14-5/NS, i 17.02.2015, ILPP1/443-1062/14-2/AW).

Stanowisko fiskusa nie jest jednak jednolite. Niektóre organy podatkowe twierdzą, że do czasu akceptacji nadwykonań świadczeń medycznych przez NFZ nie są spełnione przesłanki określone w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT i nie występuje odpłatne świadczenie usług w rozumieniu tego przepisu. Dopiero akceptacja nadwykonań przez NFZ stanowi podstawę do ustalenia dla nich wynagrodzenia i uznania za odpłatne świadczenie usług. Zgodnie z tym poglądem obowiązek podatkowy z tytułu nadwykonań usług medycznych powstaje w momencie zaakceptowania tych świadczeń przez NFZ w drodze umowy-ugody (np. interpretacja KIS z 12.12.2018, 0113-KDIPT1-2.4012.703.2018.3.JSZ).

Z kolei w orzecznictwie NSA (zob. wyrok NSA z 28.01.2016, I SA/Po 1192/15) można spotkać się z poglądem, że w przypadku nadwykonań:

• niebędących świadczeniami ratującymi życie – dopiero w dacie akceptacji przez NFZ usługa nabiera charakteru odpłatnego i jako taka podlega VAT, akceptacja usługi jest więc momentem właściwym do ujęcia jej w rozliczeniu VAT,
• będących świadczeniami ratującymi życie – obowiązek podatkowy w VAT powstaje z chwilą faktycznego ich wykonania.

Z uwagi na te rozbieżności interpretacyjne przychodnia powinna wystąpić do dyrektora KIS z wnioskiem o wydanie interpretacji prawa podatkowego we własnej sprawie.