Kwoty wolne od potrąceń z pensji w 2020
Renata Majewska
Prawnik, ekspert prawa pracy, specjalizuje się w obliczaniu wynagrodzeń w ujęciu praktycznym.
Autor kilkuset artykułów z dziedziny szeroko pojętego prawa pracy, szczególnie ustalania wynagrodzeń i dodatkowych świadczeń oraz kalkulacji płac dla pracowników sfery budżetowej.
Doświadczony wykładowca i szkoleniowiec, właściciel firmy szkoleniowej Biuro Kadr i Płac
Kwoty wolne to minimum, jakie pracodawca musi zostawić pracownikowi, z którego poborów dokonuje potrąceń. Stanowią one odpowiedni odsetek płacy minimalnej netto, wynosząc z tytułu potrąceń obowiązkowych:
- świadczeń niealimentacyjnych – 100% tej płacy,
- zaliczek pieniężnych – 75% tej płacy,
- kar pieniężnych – 90% tej płacy.
W przypadku potrąceń obowiązkowych (tytułem alimentów, innych świadczeń, zaliczek i kar pieniężnych) kwoty wolne są proporcjonalne do wymiaru czasu pracy.
Przy dokonywaniu potrąceń dobrowolnych na rzecz pracodawcy kwoty wolne wynoszą 100% płacy minimalnej, a na rzecz osób i podmiotów trzecich – 80% tej płacy. Przeważa pogląd, że nie oblicza się ich w proporcji do wymiaru czasu pracy.
Nowe, większe kwoty wolne, czyli obliczone na podstawie wyższej płacy minimalnej, stosuje się od 1.01.2020 niezależnie od tego, czy potrącenia są dokonywane z wynagrodzenia należnego za któryś z miesięcy 2019, czy z przysługującego już za nowy rok kalendarzowy (pismo Inspektoratu Pracy z 26.01.2011, GPP-364-4560-3-1/11/PE/RP).
Nowe przepisy, które weszły w życie w II połowie 2019 („zerowy PIT” i PPK), doprowadziły do zwiększenia liczby kwot wolnych.
Kwoty wolne u pracowników opłacających PIT oblicza się w standardowy sposób, odejmując od wynagrodzenia minimalnego brutto należne od niego składki ZUS finansowane ze środków ubezpieczonego, pełną składkę zdrowotną 9% i zaliczkę na PIT odprowadzaną do US.
Do obliczeń przyjmuje się miesięczne koszty ze stosunku pracy (podstawowe – 250 zł bądź podwyższone – 300 zł), stawkę PIT – 17% i ew. kwotę zmniejszającą zaliczkę na PIT – 43,76 zł.
Kwoty wolne u pracowników korzystających z ulgi „zerowy PIT” ustala się, odejmując od minimalnego wynagrodzenia brutto składki ZUS finansowane ze środków ubezpieczonego należne od tej pensji oraz pełną składkę zdrowotną (patrz tabela na następnej stronie).
O kwotach wolnych od potrąceń u pracowników uczestniczących w PPK napiszemy w kolejnym numerze „RiP”.
Kwoty wolne od potrąceń z wynagrodzenia w 2020 dla pracownika na pełnym etacie, opodatkowanego PIT i nieuczestniczącego w PPK (w zł)
| Rodzaj potrącenia | Bez PIT-2 i zwykłe kup | PIT-2 i zwykłe kup | Bez PIT-2 i wyższe kup | PIT-2 i wyższe kup |
| potrącenia obowiązkowe | ||||
| świadczenia niealimentacyjne (100%) | 1876,62 | 1920,62 | 1884,62 | 1928,62 |
| zaliczki pieniężne (75%) | 1407,47 | 1440,47 | 1413,47 | 1446,47 |
| kary pieniężne (90%) | 1688,96 | 1728,56 | 1696,16 | 1735,76 |
| potrącenia dobrowolne | ||||
| należności dla pracodawcy (100%) | 1876,62 | 1920,62 | 1884,62 | 1928,62 |
| należności dla innych podmiotów (80%) | 1501,30 | 1536,50 | 1507,70 | 1542,90 |
Kwoty wolne od potrąceń z wynagrodzenia w 2020 dla pracownika na pełnym etacie, objętego „zerowym PIT” i nieuczestniczącego w PPK (w zł)
| Rodzaj potrącenia | Kwota wolna |
| potrącenia obowiązkowe | |
| świadczenia niealimentacyjne (100%) | 2041,62 |
| zaliczki pieniężne (75%) | 1531,22 |
| kary pieniężne (90%) | 1837,46 |
| potrącenia dobrowolne | |
| na rzecz pracodawcy (100%) | 2041,62 |
| na rzecz osób i podmiotów trzecich (80%) | 1633,30 |
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
