Data publikacji: 2024-06-03

Rachunkowość

Księgowanie pobranych opłat za jednorazowe opakowania z tworzyw sztucznych

Przemysław Mućko

Dr nauk ekonomicznych, Uniwersytet Szczeciński, Katedra Rachunkowości.

Jak należy ująć księgowo oraz zaprezentować w sprawozdaniu finansowym pobieraną od 1.01.2024 r. przez sprzedawców od nabywców opłatę za jednorazowe opakowania z plastiku na żywność i napoje?

opłata nie stanowi ani przychodu podatkowego, ani kosztu uzyskania przychodów (co – w zakresie przychodu – potwierdza również interpretacja KIS z 11.04.2024 r., 0114-KDIP2-2.4010.48.2024.1.SJ).

Obowiązek prowadzenia ewidencji nabytych i wydanych jednorazowych opakowań na żywność/kubków na napoje z tworzyw sztucznych oraz pobierania i odprowadzania opłaty od użytkownika końcowego tych opakowań wynika z art. 3b ust. 1 ustawy z 11.05.2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (tekst jedn. DzU z 2024 r. poz. 433), obowiązującego od 1.01.2024 r. Zgodnie z tym przepisem przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w których są oferowane produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w zał. nr 6 do ustawy będące opakowaniami lub napoje lub żywność pakowane przez tego przedsiębiorcę w te produkty, jest obowiązany do pobrania opłaty od użytkownika końcowego nabywającego te produkty lub napoje lub żywność w tych produktach.

Ponadto na mocy art. 3b ust. 2 tej ustawy do pobrania opłaty jest również obowiązany przedsiębiorca pakujący i oferujący – za pomocą urządzenia vendingowego, w tym umieszczonego także w miejscach innych niż jednostki handlu detalicznego, jednostki handlu hurtowego lub jednostki gastronomiczne – napoje lub żywność w produktach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w zał. nr 6 do ustawy będących opakowaniami.

W informacji zamieszczonej 28.03.2024 r. na stronie internetowej www.podatki.gov.pl Ministerstwo Finansów odpowiedziało na pytania o podatkowe skutki obowiązujących od 1.01.2024 r. opłat (wynoszących 0,20 lub 0,25 zł – w zależności od rodzaju opakowania), pobieranych i uiszczanych przez jednostki handlu detalicznego i hurtowego oraz gastronomiczne. Z ministerialnych wyjaśnień wynikają dwie ważne dla księgowych kwestie:

opłata jest elementem podstawy opodatkowania VAT (ustalając cenę za sprzedawany w opakowaniu towar, w cenie tej należy uwzględnić opłatę, a stawka podatku powinna odpowiadać stawce przewidzianej dla tego produktu – dania lub napoju – na co wskazuje także interpretacja KIS z 11.04.2024 r., 0114-KDIP1-3.4012.86.2024.2.LM),
opłata nie stanowi ani przychodu podatkowego, ani kosztu uzyskania przychodów (co – w zakresie przychodu – potwierdza również interpretacja KIS z 11.04.2024 r., 0114-KDIP2-2.4010.48.2024.1.SJ).

W związku z tym opłata pobrana od użytkownika końcowego jest jedynie elementem zobowiązania wobec Urzędu Marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce jej pobrania, płatnego do 15 marca roku kolejnego po pobraniu opłaty.

Księgowe ujęcie sprzedaży wiążącej się z pobraniem opłaty za opakowania z tworzyw sztucznych będzie następujące:

Wn konto 10 „Kasa” lub konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami” (wartość brutto sprzedaży, łącznie z opłatą za opakowania z tworzyw sztucznych oraz VAT należnym),

Ma konto 73-0 „Sprzedaż towarów” (wartość sprzedaży netto, bez opłaty za opakowania z tworzyw sztucznych),

Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne” (VAT należny od sprzedanych towarów oraz VAT od opłaty za opakowania),

Ma konto 22 „Rozrachunki publicznoprawne” (zobowiązania wobec Urzędu Marszałkowskiego z tytułu opłaty za opakowania z tworzyw sztucznych).

Powstałe na koniec roku zobowiązanie wobec Urzędu Marszałkowskiego trzeba ująć w poz. B.III.3g „Zobowiązania krótkoterminowe z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innych tytułów publicznoprawnych” pasywów bilansu sporządzonego zgodnie z zał. nr 1 do uor.

✖

Zakup dostępu do artykułu

„”

Możesz kupić dostęp do pełnej treści tego arykułu za 12,30

Dostęp do artykułu zostanie odblokowany automatycznie po opłaceniu zamówienia:

na tym urządzeniu bez dodatkowego logowania,
na każdym innym urządzeniu po zalogowaniu adresem e-mail wskazanym w zamówieniu,
dostęp do pełnej treści nie jest ograniczony czasowo,

Listę arykułów, do których masz odblokowany dostęp, znajdziesz na stronie Ustawienia.

⇒Kup teraz⇐

Wyświetlono 5% artykułu

Aby odblokować pełną treść

Kup dostęp do tego artykułu

Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30

Abonamenty on-line

Prenumeratorzy

Członkowie SKwP

miesiąc	71,00
kwartał	168,00
pół roku	282,00
rok	408,00

Kup teraz

Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość".

Pomoc w uzyskaniu dostępu:

telefon: 22 826 56 21
email: ⇒ redakcja@rachunkowosc.com.pl

15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale.

Dodaj kod tutaj

Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami.

Dołącz do nas

„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!

Zamknij

Skróty w artykułach

akty prawne, standardy i interpretacje:

dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)

rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)

upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)

pozostałe skróty:

CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
FP – Fundusz Pracy
FS – Fundusz Solidarnościowy
IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
IS – izba skarbowa
KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
KSB – Krajowe Standardy Badania

MF – Minister Finansów
MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
PPK – pracownicze plany kapitałowe
RM – Rada Ministrów
SA – sąd apelacyjny

sf – sprawozdanie finansowe
skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
SN – Sąd Najwyższy
SO – sąd okręgowy
TK – Trybunał Konstytucyjny
TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
UCS – urząd celno-skarbowy
UE – Unia Europejska
US – urząd skarbowy
WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
WSA – wojewódzki sąd administracyjny
zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych

Przeczytaj też:

Proporcjonalne obliczanie i ujmowanie przychodów z niezakończonych usług budowlanych

Przychody z wykonywania umowy budowlanej, w której proces budowy obejmuje lata 2024–2027, są ujmowane – zgodnie z zasadami (polityką) rachunkowości spółki – w proporcji do udziału kosztów poniesionych od dnia zawarcia umowy. Budowa dotyczy elewatorów (budowle), które mają służyć kontrahentowi do przechowywania materiałów sypkich.
Na podstawie jakich kategorii kosztów ww. udział przychodów powinien być prawidłowo wyliczany? Czy trzeba uwzględnić wszystkie koszty związane z budową, w tym przewozu sprzętu budowlanego na plac budowy oraz sporządzenia dokumentacji projektowo-technicznej?
Czy można odstąpić od szacowania przychodów w powyższy sposób, jeśli są one marginalne (w 2024 r. projekt nie powodował istotnych kosztów, bo w pierwszej kolejności były gromadzone pozwolenia administracyjne oraz sporządzano ww. dokumentację, a następnie zwieziono maszyny budowlane na plac budowy)?

Kwestii specyficznego obliczania i ujmowania kosztów/przychodów z usług niezakończonych (w tym budowlanych) poświęcone są art. 34a–34d uor.

⇒ czytaj dalej ⇐

Zatwierdzenie sprawozdania finansowego spółki cywilnej

Prowadzę księgi rachunkowe spółki cywilnej osób fizycznych. Właściciele spółki realizują jej bieżące sprawy i podpisują się pod rocznym sprawozdaniem finansowym.
Czy muszą je jeszcze zatwierdzać?

Tak, sprawozdanie finansowe spółki cywilnej, prowadzącej księgi rachunkowe na podstawie uor, podlega zatwierdzeniu.

⇒ czytaj dalej ⇐

Wycena wyrobów gotowych według ceny sprzedaży netto

Zarówno w ust. 3, jak i w ust. 5 art. 28 uor jest mowa o cenie sprzedaży netto, ale rozumianej nieco inaczej. Którą cenę sprzedaży netto należy zatem stosować do wyceny wyrobów gotowych?

Podstawową zasadą wyceny wyrobów gotowych jest wycena według kosztu ich wytworzenia, określonego w art. 28 ust. 3 uor. Na potrzeby wyceny bilansowej koszt wytworzenia nie może być jednak wyższy od cen sprzedaży netto produktów.

⇒ czytaj dalej ⇐

Sporządzanie sprawozdań na podstawie danych z bufora

W naszym programie finansowo-księgowym dowody księgowe przed ich ostatecznym przeniesieniem do ksiąg rachunkowych można przechowywać w tzw. buforze. Kontrola NIK zarzuciła, że w jednostce sprawozdania budżetowe sporządzano niezgodnie z uor – na podstawie zapisów ujętych w buforze, a nie na podstawie zamkniętych ksiąg rachunkowych. Nadmienię, że sprawozdania sporządzono i przekazano w odpowiednim terminie. Ponadto, prowadzone w jednostce księgi rachunkowe umożliwiają sporządzanie miesięcznych sprawozdań budżetowych na podstawie niezapisanych trwale zapisów księgowych oraz nie dokonywano żadnych modyfikacji mogących powodować niezgodność z zatwierdzonymi miesięcznymi sprawozdaniami budżetowymi.
Czy taka praktyka jest nieprawidłowa?

Z powyższych informacji wynika, że sprawozdania budżetowe i inne sprawozdania zostały sporządzone na podstawie danych niezaksięgowanych w sposób trwały, gdyż żadne przechowywane w buforze dane nie były zatwierdzane i nie zostały przeniesione do ksiąg rachunkowych, pomimo zakończenia okresów sprawozdawczych.

⇒ czytaj dalej ⇐

Ewidencja kosztów magazynowania towarów

Nasza spółka zajmuje się sprzedażą hurtową towarów. Część towarów jest przechowywana w magazynach innych jednostek.
Jak ujmować koszty ich magazynowania?

Towary zalicza się do rzeczowych składników aktywów obrotowych i są one wyceniane w bilansie według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy (art. 28 ust. 1 pkt 6 uor) lub według cen zakupu (art. 34 ust. 1 pkt 1 uor).

⇒ czytaj dalej ⇐

Czy krajowe standardy rachunkowości można stosować wybiórczo

Jednostka, ustalając zasady (politykę) rachunkowości, może stosować krajowe standardy rachunkowości wydane przez Komitet Standardów Rachunkowości, co wynika z art. 10 ust. 3 uor.
Czy oznacza to, że mamy prawo stosować jedynie wybrane standardy bądź ich określone zapisy?

Odpowiedź na to pytanie zawiera KSR 7 Zmiany zasad (polityki) rachunkowości, wartości szacunkowych, poprawianie błędów, zdarzenia następujące po dniu bilansowym – ujęcie i prezentacja, w którym stwierdza się, że:

⇒ czytaj dalej ⇐

Zakup zawiesi łańcuchowych do dźwigu – jak rozliczyć w księgach rachunkowych

Spółka kupiła zawiesia łańcuchowe do dźwigów. Ich jednostkowa cena nabycia przekracza 10 000 zł. Zakup wiązał się z realizacją przyjętego jednorazowego zamówienia,nie ma pewności, czy zawiesia będą nadal wykorzystywane w prowadzonej działalności.
Czy na potrzeby rachunkowości ich zakup zwiększa wartość początkową dźwigu (mogą być wykorzystane do różnych dźwigów)? Czy może ująć je jako odrębny środek trwały (nie można przewidzieć okresu ich wykorzystania, gdyż były zakupione do realizacji konkretnego zamówienia) albo odnieść w koszty materiałów jako części wykorzystane przez spółkę jeden raz?

Zacznijmy od analizy, czy zawiesia łańcuchowe zwiększają wartość początkową środka trwałego. Zgodnie z KSR 11 Środki trwałe:

⇒ czytaj dalej ⇐

Wątpliwości co do istnienia zobowiązania i brak możliwości ich wyjaśnienia z powodu zakazu kontaktu z kontrahentem – wpływ na opinię z badania

Badając sprawozdanie finansowe spółki z o.o., dowiedziałem się od jej dyrektora handlowego, że niedawno jeden z kontrahentów skierował do spółki przedsądowe wezwanie do zapłaty za naruszenie warunków umownych. Prezes spółki (zarząd jednoosobowy) i jednocześnie właściciel nie chce udostępnić mi korespondencji z klientem nt. tej sprawy, nie zezwala też na kontakt z klientem. Twierdzi, że zaszło nieporozumienie i w najbliższym czasie pismo zostanie wycofane. Kancelaria prawnicza obsługująca spółkę nie otrzymała żadnej informacji w tej sprawie.
Sytuacja jest dla mnie niezrozumiała i kłopotliwa, bo kwota, o której wspominał dyrektor handlowy, jest znacząca (z niewielkiego zysku zrobiłaby się ogromna strata finansowa, która mogłaby zagrozić istnieniu spółki). Nie widzę także możliwości uzyskania jakichkolwiek alternatywnych dowodów badania w kierunku potwierdzenia (lub zaprzeczenia) istnienia tego potencjalnego zobowiązania (protokoły z posiedzenia zarządu nic nie wnoszą, a rady nadzorczej w spółce nie ma).
Czy powinienem, wbrew woli klienta, porozmawiać z kontrahentem nt. szczegółów wysłanego pisma? Czy w takiej sytuacji możliwe jest wydanie opinii bez zastrzeżeń? Prezes przekazał oświadczenie o kontynuacji działalności jednostki, a w sprawozdaniu finansowym nie pojawia się informacja o ww. piśmie.

W myśl pkt 5 KSB 200 w brzmieniu MSB 200 Ogólne cele niezależnego biegłego rewidenta oraz przeprowadzanie badania zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Badania podstawą do wyrażenia opinii przez biegłego rewidenta badającego zgodnie z MSB jest uzyskanie przez niego racjonalnej pewności, czy sprawozdanie finansowe jako całość nie zawiera istotnego zniekształcenia, niezależnie od tego, czy zostało ono spowodowane błędem, czy oszustwem.

⇒ czytaj dalej ⇐

Amortyzacja nieruchomości inwestycyjnych

W wyniku zakończenia budowy przyjęliśmy do użytkowania środek trwały, który został zakwalifikowany jako nieruchomość inwestycyjna.
Jak ujmować w księgach rachunkowych jego amortyzację?

Inwestycje w nieruchomości to takie obiekty lub prawa (np. prawo wieczystego użytkowania gruntu), które jednostka utrzymuje w celu osiągnięcia z nich korzyści ekonomicznych w formie przyrostu wartości, innych pożytków (np. opłat za najem) lub sprzedaży.

⇒ czytaj dalej ⇐

Niezapłacone odsetki od kredytów – ujęcie w rachunku przepływów pieniężnych

Nasza jednostka sporządza rachunek przepływów pieniężnych metodą pośrednią.
Czy naliczone, a niezapłacone odsetki od kredytów mają wpływ na ten rachunek?

Według uor odsetki od kredytów ujmuje się z uwzględnieniem zasady memoriałowej (art. 6 ust. 1 uor), co powoduje ich ewidencję w kosztach, a w konsekwencji wpływają one na wynik finansowy.

⇒ czytaj dalej ⇐