Jaka stawka PCC od hipoteki ustanowionej na nieruchomości

Ustanowienie hipoteki podlega PCC na mocy art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. h ustawy o PCC. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia oświadczenia o ustanowieniu hipoteki lub zawarcia umowy jej ustanowienia (art. 3 ust. 1 pkt 2a). Ciąży na składającym oświadczenie woli o ustanowieniu hipoteki (art. 4 pkt 8), czyli tu na pożyczkobiorcy. Podstawę opodatkowania stanowi kwota zabezpieczonej wierzytelności (art. 6 ust. 1 pkt 10).

Stawka PCC nie jest uzależniona od rodzaju ustanowionej hipoteki, lecz od rodzaju wierzytelności. W myśl art. 7 ust. 1 pkt 7 stawki podatku wynoszą od ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie wierzytelności:

• istniejących – od kwoty zabezpieczonej wierzytelności – 0,1%,
• wysokości nieustalonej – 19 zł.

Zastosowanie stawki PCC w przypadku ustanowienia hipoteki jest uzależnione do tego, czy wierzytelność zabezpieczona hipoteką istnieje i jej wysokość jest znana, czy też wysokości tej ustalić nie można. W analizowanej sprawie zachodzi ten drugi przypadek ­– stawka podatku od ustanowienia na nieruchomości hipoteki zabezpieczającej wierzytelność istniejącą (sumę główną pożyczki) oraz inne należności wskazane w umowie pożyczki, których wysokości nie można ustalić (tj. odsetki i wszelkie wymienione w pytaniu koszty uboczne), wynosić będzie 19 zł.

Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (zob. np. interpretacje KIS z 5.02.2019, 0111-KDIB2-2.4014.283.2018.1.MZ, i IS w Katowicach z 22.01.2016, IBPB-2-1/4514-501/15/AD).

Ustanawiający hipotekę ma obowiązek złożyć deklarację PCC-3 oraz wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego (chyba że zostanie on pobrany przez płatnika, np. notariusza – art. 10 ust. 1 ustawy o PCC).