Jak ZUS powinien skorygować oczywisty błąd w decyzji

Jeżeli w decyzji ZUS występuje błąd polegający na dodaniu jednej litery w nazwisku adresata decyzji, należy go potraktować jako oczywistą omyłkę. Zgodnie z art. 113 Kodeksu postępowania administracyjnego (dalej Kpa), jeżeli w decyzji wydanej przez organ administracji publicznej znalazły się błędy pisarskie i rachunkowe lub inne oczywiste omyłki, organ ten może je skorygować na żądanie strony lub z urzędu.

Nieprawidłowość musi być tzw. błędem oczywistym. Tylko taki błąd ZUS może usunąć w drodze sprostowania. Dlatego należy w pierwszej kolejności ustalić, czy opisany błąd można potraktować jako oczywisty. Można tak uznać np. gdy w pozostałej części decyzji nazwa firmy, a jednocześnie inne jej dane, jak NIP, REGON i adres, są podane prawidłowo.

Bardzo ważne jest, by sprostowanie nie zmieniło merytorycznej treści decyzji, np. nie może prowadzić do przyznania albo odebrania prawa do świadczenia. Postanowienie ZUS nie może prostować nieprawidłowych ustaleń prawych i faktycznych.

W świetle postanowień NSA z 3.09.2013 (II OZ 665/13) oraz 2.10.2012 (II OSK 631/12) sprostowanie decyzji administracyjnej ma na celu naprawienie jej wadliwości poprzez nadanie takiego brzmienia, jakie organ rentowy zamierzał, i jednocześnie nie może prowadzić do jej zmiany lub uchylenia. Przedmiotem sprostowania mogą być wyłącznie ujawnione w decyzji niedokładności, błędy pisarskie lub rachunkowe albo inne oczywiste omyłki, które mogą dotyczyć m.in. oznaczenia stron czy innych uczestników postępowania, oznaczenia (daty, znaku, sygnatury) zaskarżonego aktu lub czynności, przy czym nieprawidłowości te muszą mieć charakter oczywisty.

Wydając postanowienie o sprostowaniu nazwiska, ZUS usuwa oczywistą omyłkę  z  decyzji. Postanowienie to stanowi element składowy treści decyzji wydanej z błędem w nazwisku adresata decyzji.

ZUS działa na podstawie usus, która w art. 123 zawiera w tym zakresie odesłanie do uregulowań Kpa. Także z art. 180 Kpa wynika, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych stosuje się przepisy Kodeksu, chyba że przepisy dotyczące ubezpieczeń ustalają odmienne zasady postępowania w tych sprawach.

W opisanym przypadku podstawę do sprostowania nazwiska stanowi art. 83b ust. 2 usus oraz art. 113 Kpa w zw. z art. 123 usus. Na postanowienie wydane przez ZUS na podstawie art. 83b usus stronie nie przysługuje zażalenie. Z przepisu tego wynika bowiem, że jeżeli Kpa przewiduje wydanie postanowienia kończącego postępowanie, ZUS wydaje decyzję; od wydanych w trakcie postępowania innych postanowień ZUS zażalenie nie przysługuje.

Potwierdził to WSA w Gdańsku w postanowieniu z 6.10.2015 (III SA/Gd 731/15) wydanym w sprawie skargi na postanowienie ZUS o sprostowaniu omyłki w decyzji, w związku z zakwestionowaniem przez adresata braku możliwości złożenia zażalenia: Wydane w omawianej sprawie postanowienie ZUS w przedmiocie sprostowania oczywistej omyłki, z punktu widzenia przepisów Kpa, należy traktować jako wydane przez organ I instancji i niekończące postępowania w sprawie. Gdyby przepisy Kpa były stosowane wprost przez ZUS, w świetle art. 113 Kpa na postanowienie to przysługiwałoby stronie zażalenie. Jednakże na gruncie powołanego wyżej art. 83b usus od omawianego postanowienia wydanego przez ZUS nie przysługuje ani zażalenie, ani inny środek zaskarżenia. Przepisy Kpa w postępowaniu toczącym się przed ZUS stosowane są bowiem odpowiednio.