Ewidencja księgowa nieruchomości, od których nalicza się podatek od przychodów z budynków

Od 1.01.2018 r. updop i updof wprowadziły – odpowiednio – w art. 24b i art. 30g regulacje dotyczące podatku od przychodów z budynków, które zostały zmodyfikowane od 1.01.2019 r.

W myśl art. 24b ust. 1 updop oraz art. 30g ust. 1 updof w obecnym brzmieniu podatek dochodowy od przychodów z budynku[1], który:

• stanowi własność albo współwłasność podatnika i jest składnikiem majątku związanym z działalnością gospodarczą,
• został oddany w całości albo w części do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej o podobnym charakterze,
• jest położony na terytorium Polski,

wynosi za każdy miesiąc 0,035% podstawy opodatkowania, którą jest suma wartości początkowej poszczególnych budynków pomniejszona o 10 mln zł.

Z kolei uor określa, że:

• do środków trwałych (art. 3 ust. 1 pkt 15) zalicza się rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki, m.in nieruchomości, w tym grunty, prawo wieczystego użytkowania gruntu, budowle i budynki, spółdzielcze własnościowe prawa do lokali,
• inwestycje (art. 3 ust. 1 pkt 17) to aktywa posiadane przez jednostkę w celu osiągnięcia z nich korzyści ekonomicznych, a w szczególności te nieruchomości, które nie są użytkowane przez jednostkę, lecz są posiadane przez nią w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych.

W myśl KSR 11 Środki trwałe jednym z warunków uznania składnika majątkowego za środek trwały jest przeznaczenie go do wykorzystania, w toku użytkowania, na własne potrzeby jednostki w ramach jej własnej działalności operacyjnej (statutowej) o charakterze produkcyjnym, usługowym lub handlowym, albo dla celów administracyjnych.

Definiując przedmiot własnej działalności operacyjnej (statutowej), jednostka kieruje się kryteriami ekonomicznymi.

KSR 11 zawiera przykład wskazujący, że jeżeli umowa/statut spółki prowadzącej działalność produkcyjną przewiduje także świadczenie usług wynajmu nieruchomości, zgodnie zaś z kryterium ekonomicznym wynajem nieruchomości nie stanowi jej podstawowej działalności operacyjnej, to wynajmowane nieruchomości będą zaliczane do inwestycji w nieruchomości. W przypadkach wątpliwych (długi okres najmu znacznej części nieruchomości, wynajmowanie tylko części budynku) o zaliczeniu nieruchomości do środków trwałych lub inwestycji przesądzają rozstrzygnięcia przyjęte przez jednostkę w jej zasadach (polityce) rachunkowości.

W świetle przepisów o rachunkowości zasadą jest zatem, że jeżeli wynajem budynków zgodnie z kryterium ekonomicznym stanowi podstawową działalność operacyjną jednostki, to nieruchomości te zalicza się do środków trwałych. W razie wątpliwości jednostka może rozstrzygać o sposobie zaliczenia nieruchomości w przyjętych przez siebie zasadach (polityce) rachunkowości (tak jak – zgodnie z KSR 11 – wskazano powyżej).

Oznacza to, że jeżeli jednostka posiada budynek z lokalami/powierzchnią na wynajem (komercyjny), to powinien on być zaliczony do środków trwałych tej jednostki.

Fakt opodatkowania (bądź nie) podatkiem od przychodów z budynków nie wpływa na kwalifikację nieruchomości w księgach rachunkowych i bilansie.