Dochody z agroturystyki – warunki zwolnienia od PIT

Tak wynika z wyroków NSA z 13.10.2021 r. (II FSK 350-352/19).

Spór dotyczył wykładni art. 21 ust. 1 pkt 43 updof. Zgodnie z tym przepisem wolne od PIT są dochody z tzw. agroturystyki, czyli z wynajmu pokoi gościnnych, w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym, osobom przebywającym na wypoczynku oraz dochody uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób, jeżeli liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza 5.

Organ podatkowy uznał, że skoro w kontrolowanym roku podatnik nie posiadał budynku sklasyfikowanego przez właściwy organ jako mieszkalny, to nie mógł skorzystać z ww. zwolnienia. Jego budynki uzyskały status mieszkalnych dopiero w 2017 r., na skutek wydania decyzji ustalającej warunki zabudowy poprzez zmianę sposobu użytkowania części budynku gospodarczego na mieszkalny. Podatnik zaś twierdził, podobnie jak sąd I instancji, że stosując wykładnię celowościową ww. przepisu, przez „budynek mieszkalny” należy rozumieć każdy budynek służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych.

NSA przyznał rację fiskusowi. Wskazał, że updof nie zawiera definicji legalnej „budynku mieszkalnego”. W orzecznictwie sądów administracyjnych dominuje stanowisko, że wykładni tego pojęcia – również na potrzeby updof – należy dokonywać z uwzględnieniem art. 21 ust. 1 Prawa geodezyjnego i kartograficznego. Dane wynikające z ewidencji gruntów i budynków mają bowiem dla organu podatkowego charakter wiążący i nie mogą być przez niego samodzielnie korygowane w ramach postępowania podatkowego, bez zmiany wpisów w tej ewidencji (uchwała NSA z 27.04.2009 r., II FPS 1/09). Istnieją co prawda wyjątki od tej zasady, wskazane w uchwale NSA z 18.11.2013 r. (II FPS 2/13), jednak nie mają one zastosowania w omawianej sprawie.

Sąd orzekł zatem, że skarżący nie nabył prawa do zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 43 updof, skoro nie posiadał budynków sklasyfikowanych jako mieszkalne w ewidencji gruntów i budynków prowadzonej przez właściwy organ. Z wnioskiem o zmianę sposobu użytkowania części budynku gospodarczego na mieszkalny skarżący wystąpił dopiero w 2017 r. (…) To znaczy, że w danym roku nie wynajmował pokoi gościnnych w budynku mieszkalnym. Nie spełnił zatem pierwszego z warunków przewidzianych w art. 21 ust. 1 pkt 43 updof.

NSA – wbrew stanowisku organu podatkowego – uznał jednak, że co do zasady jest możliwe, by podatnik osiągał przychody ze źródła pozarolnicza działalność gospodarcza (o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 updof) i jednocześnie nabył prawo do zwolnienia podatkowego z art. 21 ust. 1 pkt 43 updof, w stosunku do przychodów z działalności agroturystycznej. Warunkiem jest, by rozdzielił w sposób weryfikowalny działalność gospodarczą od agroturystyki.