Dane rozwiązanej spółki cywilnej na fakturze wystawionej przez komornika – co z prawem do odliczenia VAT

Tak. Nawet gdy komornik sądowy w wystawionej przez siebie fakturze wskaże jako sprzedawcę nieistniejącą już spółkę cywilną, co do zasady nabywcy przysługuje prawo do odliczenia VAT.

Regułą jest – wynika ona z art. 86 ust. 1 i 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT – że podatnik VAT ma prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego, gdy nabyte towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jednak w przypadku dostawy towarów będących własnością dłużnika, dokonywanej w trybie egzekucji przez organy egzekucyjne oraz komorników sądowych, którzy są płatnikami VAT na podstawie art. 106c ustawy o VAT, to te organy wystawiają faktury dokumentujące dostawę, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy.

Oznacza to, że kwotę podatku naliczonego stanowi także suma kwot podatku, wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika od komornika sądowego z tytułu nabycia towarów w trybie egzekucji.

W praktyce spółka cywilna może zostać rozwiązana „w jednej chwili”, może się więc zdarzyć, że komornik sądowy, sprzedając na licytacji nieruchomość i wystawiając fakturę, nie ma jeszcze informacji o jej rozwiązaniu, przez co jako sprzedawcę wskaże na wystawionej przez siebie fakturze nieistniejącą już spółkę cywilną. Jednak podanie na fakturze przez komornika danych nieistniejącego podmiotu nie przesądza jeszcze o wyłączeniu prawa do odliczenia VAT przez nabywcę nieruchomości.

Wyłączenia tego prawa wymieniono w art. 88 ustawy o VAT. Pomijając te, które w omawianym przypadku bezspornie nie mają zastosowania, rozważyć należy 2 przypadki wyłączeń określonych w art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a i pkt 4 lit. a ustawy o VAT.

Pierwsze wyłączenie dotyczy sprzedaży, która została udokumentowana fakturami wystawionymi przez podmiot nieistniejący. Jednak w sytuacji opisanej w pytaniu nie ma zastosowania, gdyż fakturę wystawił komornik sądowy, a więc podmiot bezspornie istniejący. Drugie wyłączenie dotyczy faktur stwierdzających czynności, które nie zostały dokonane. Również ono nie ma zastosowania, skoro czynność (sprzedaż nieruchomości w trybie egzekucji) została dokonana.

Dlatego podatnik, który nabywa towary od komornika sądowego w trybie egzekucji, jeśli tylko zamierza wykorzystywać je do czynności opodatkowanych VAT, ma – moim zdaniem – prawo do odliczenia VAT, nawet jeśli komornik poda nieaktualne dane dłużnika na fakturze.