Czy zestaw sprzętowy to odrębny środek trwały podlegający amortyzacji

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 1 i art. 15 ust. 6 updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków m.in. na nabycie lub na wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych podlegających amortyzacji oraz ulepszenie tych środków trwałych, o którym mowa w art. 16g ust. 13. Kosztem są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych, dokonywane zgodnie z art. 16a–16m.

W świetle art. 16a ust. 1 podlegającymi amortyzacji środkami trwałymi są stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

• budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
• maszyny, urządzenia i środki transportu,
• inne przedmioty

o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub tzw. leasingu finansowego, niewymienione w art. 16c, jako niepodlegające amortyzacji.

Przyjmuje się, że warunek kompletności i zdatności do użytku spełnia składnik majątku, który jest wyposażony we wszystkie elementy konstrukcyjne pozwalające na jego funkcjonowanie zgodnie z przeznaczeniem, ponadto sprawny technicznie i zalegalizowany prawnie w formie stosownych uprawnień, homologacji i pozwoleń na użytkowanie. Określenie „kompletne i zdatne do użytku” nie oznacza jednocześnie, że składniki majątku mają być zdolne do samodzielnej pracy.

W Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) za podstawową jednostkę ewidencji przyjmuje się pojedynczy element majątku trwałego, spełniający określone funkcje w procesie wytwarzania wyrobów i świadczenia usług. Może nim być budynek, maszyna, pojazd mechaniczny itp. Jedynie w nielicznych przypadkach dopuszcza się w ewidencji przyjęcie za pojedynczy obiekt obiektu zbiorczego, którym może być np. zespół przewodów rurociągowych lub zespół latarni jednego typu, użytkowanych na terenie zakładu, ulicy, osiedla, zespoły komputerowe.

Załącznik do rozporządzenia w sprawie KŚT(1) w grupowaniu 487 określa, że środkiem trwałym są zestawy komputerowe, obejmujące maszyny i urządzenia do wprowadzania, przetwarzania, przechowywania i wyprowadzania informacji cyfrowych lub analogowych, w szczególności:

• jednostki centralne,
• jednostki pamięci,
• jednostki zasilające,
• urządzenia wejścia, w tym m.in. rejestratory, skanery,
• urządzenia wyjścia,
• urządzenia wejścia-wyjścia: konsole operatorskie, monitory ekranowe,
• urządzenia transmisji i ochrony danych,
• urządzenia wielofunkcyjne mogące pełnić funkcję kopiarki, drukarki, a także skanera i faksu.

Według KŚT obiektem może być cały zespół służący do przetwarzania informacji, złożony z jednostki centralnej i podłączonych do niej jednostek zewnętrznych, względnie poszczególna maszyna i urządzenie wydzielone w osobne jednostki. Odrębnym obiektem (środkiem trwałym) może być nie tylko cały zespół komputerowy, lecz także pojedyncze urządzenie wydzielone jako odrębna jednostka.

W opisanym przypadku środkiem trwałym może być niewątpliwie komputer stanowiący kluczowy element zestawu. Natomiast pozostałe elementy, tj. kamery, router (do połączenia z internetem), a nawet okablowanie, to części peryferyjne tego komputera w rozumieniu art. 16g ust. 13 updop. Brak możliwości jednoznacznego i trwałego przyporządkowania tych elementów do konkretnego zestawu przekazywanego klientowi do użytku wskazuje na peryferyjny charakter tych przedmiotów.

Przypomnijmy, że w myśl ww. przepisu, jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, ich wartość początkową, ustaloną zgodnie z art. 16g ust. 1 i 3–11, powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 10 tys. zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 10 tys. zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji.

Z pytania wynika, że wartość początkowa poszczególnych komputerów nie przekracza 10 tys. zł. Poniesione na ich nabycie wydatki spółka może zatem zaliczać wprost do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania – zgodnie z art. 16d ust. 1 updop. W tym przypadku komputer nie stanowi środka trwałego, a podłączenie do niego części peryferyjnych nie ma charakteru ulepszenia (bez względu na wartość tych części).

Spółka może też zaliczyć poszczególne komputery do środków trwałych i stosownie do art. 16f ust. 3 updop:

• dokonywać od nich odpisów amortyzacyjnych rozłożonych w czasie, zgodnie z art. 16h–16m, albo
• zamortyzować je jednorazowo w miesiącu oddania do używania lub w następnym.

Jednak i w tym przypadku wydatki na nabycie urządzeń peryferyjnych nie stanowiłyby ulepszenia, które powiększa wartość początkową, ponieważ cena nabycia poszczególnych elementów składowych (peryferyjnych) nie przekracza 10 tys. zł.

Reasumując: opisanych zestawów sprzętowych można nie traktować jako odrębnych środków trwałych podlegających amortyzacji, a zakupy poszczególnych elementów można zaliczać do kosztów uzyskania przychodów.

Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (por. interpretacja KIS z 17.06.2022 r., 0111-KDIB1-1.4010.150.2022.2.SH).