Czy w 2021 r. można udzielać zaległych urlopów w trybie przepisów antycovidowych
Czy w 2021 r. nadal możemy korzystać z tej opcji wobec pracowników z zaległym urlopem, a jeśli tak, to w jakim wymiarze?
Zależy to od dwóch czynników – obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19 w 2021 r., oraz od liczby dni zaległego urlopu dotychczas udzielonego na podstawie art. 15ge specustawy.
[1] Ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2020 r. poz. 1842).
Zależy to od dwóch czynników – obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19 w 2021 r., oraz od liczby dni zaległego urlopu dotychczas udzielonego na podstawie art. 15ge specustawy[1].
Koniec nieokreślony
Od 24.06.2020 r. pracodawca ma prawo wysłać pracownika na tzw. przymusowy zaległy urlop wypoczynkowy (niewykorzystany w poprzednich latach). Sam wskazuje jego termin, pomijając przy tym plan urlopów i nie pytając pracownika o zgodę. Pozwala na to art. 15gc specustawy. Przepis ten wprowadza jednak dwa ograniczenia. Pierwszym z nich jest czas, w którym pracodawca może zrealizować swoje uprawnienie. Powinien udzielić zaległego urlopu w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19.
Pierwszy dzień takiego urlopu może się nawet pokrywać z ostatnim dniem trwania jednego z tych stanów (w zależności od tego, który będzie ostatni), a dalsza część urlopu może przypadać już po jego odwołaniu. Sformułowanie art. 15gc specustawy prowadzi bowiem do wniosku, że okres stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii dotyczy wydania polecenia o przymusowym urlopie, a nie jego wykorzystania.
W związku z powyższym pracodawca może w 2021 r. udzielać przymusowego urlopu zaległego w trybie art. 15gc specustawy, pod warunkiem że okres stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii nadal będzie obowiązywał.
Dni limitowane
Drugie wspomniane ograniczenie specustawy to maksymalnie 30 dni przymusowego urlopu zaległego, jaki może być udzielony zgodnie z art. 15gc specustawy. Ponieważ brak w tej regulacji doprecyzowania, czy dotyczy ona konkretnego roku kalendarzowego, trzeba przyjąć, że wymiar ten obejmuje cały okres stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii, bez względu na czas jego obowiązywania (według obecnego stanu prawnego).
Udzielenie pracownikom w 2020 r. całej puli 30 dni przymusowego urlopu zaległego wykluczy zatem stosowanie wobec nich art. 15gc specustawy w 2021 r. Będzie natomiast możliwe w stosunku do osób na etatach, które nie wykorzystały całego limitu. W ich przypadku wymiar przymusowego urlopu w 2021 r. będzie odpowiadał różnicy między 30 dniami a liczbą dni urlopowych wykorzystanych do momentu podjęcia decyzji o jego udzieleniu.
Brak wyłączenia
[2] Por. pip.gov.pl oraz gov.pl.
Instytucja przymusowego urlopu zaległego uregulowanego w specustawie ma charakter tymczasowy, ale i szczególny wobec regulacji Kp. Zapewnia jej to pierwszeństwo przed zasadą udzielania urlopu z roku poprzedniego najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego (art. 168 Kp). Nie uchyla jednak kodeksowego obowiązku. Pracodawca musi zatem w planie urlopów na 2021 r. (jeśli nie podlega zwolnieniu z jego przygotowania) uwzględnić zaległe urlopy z 2020 r., zakładając ich wykorzystanie przed bieżącym urlopem za 2021 r. (por. wyroki SN z 9.05.2013 r., II PK 199/12, i 12.08.2004 r., III PK 32/04). Ich terminy mają przypadać do 30.09.2021 r. (urlop może się rozpoczynać tego dnia).
Z orzecznictwa wynika, że pracodawca nie musi uzyskać zgody pracownika, żeby go wysłać na zaległy urlop z 2020 r. (por. wyrok SN z 24.01.2006 r., I PK 124/05). Mimo że odmienny pogląd wyraził Główny Inspektor Pracy w 2007 r. (GNP-110-4560-46/07/PE), to potwierdził taką interpretację w czasie stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii, a jego stanowisko poparł resort pracy[2].
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
| Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
