Czas podsumować dodatkowe zarobki przy świadczeniu przedemerytalnym

Osoby pobierające zasiłki i świadczenia przedemerytalne, podobnie jak emeryci i renciści, mogą osiągać dodatkowe przychody, choć w tym zakresie obowiązują ich inne zasady. Inny jest też termin, w jakim muszą wykazać zarobki w ZUS.

Dla uprawnionych do zasiłku/świadczenia przedemerytalnego okres rozliczeniowy trwa od marca do końca lutego następnego roku, a zarobki za ten okres trzeba udokumentować w ZUS do końca maja. Obowiązek ich zgłoszenia ciąży zarówno na płatniku (pracodawcy, zleceniodawcy), jak i na samym ubezpieczonym. Wystarczy, że zrobi to jeden z nich. Płatnik musi jednak wydać zaświadczenie.

Nie ma oficjalnego druku, na którym wydaje się takie zaświadczenie. Ważne, aby wynikało z niego:

• kto je wystawił (dane płatnika),
• kogo dotyczy (dane osoby pobierającej świadczenie i jego numer),
• jakie zarobki osiągnął świadczeniobiorca od marca 2018 do lutego 2019.

Dokument powinna podpisać upoważniona do tego osoba. Należy go też opatrzyć pieczątką płatnika składek.

Treść zaświadczenia

W zaświadczeniu najważniejsza jest wysokość przychodów, która zaważy na prawie do świadczenia. Aby ZUS mógł je prawidłowo rozliczyć, wypełniając zaświadczenie, należy się trzymać następujących zasad:

• wykazywać tylko składniki przychodu podlegające oskładkowaniu, a dodatkowo wyłącznie wynagrodzenie chorobowe i zasiłki z ubezpieczenia społecznego (pomija się nieoskładkowane przychody),
• wykazywać przychód, od którego nie zostały opłacone składki, jeśli osiągnięto go ze źródła stanowiącego tytuł do ubezpieczeń społecznych (np. z nieoskładkowanej umowy zlecenia wykonywanej przez pracownika zatrudnionego w innej firmie na cały etat),
• kierować się datą wypłaty, a nie okresem, za jaki przysługiwał przychód (np. wliczyć pensję za luty 2018 wypłaconą w marcu 2018),
• pomijać zarobki osiągnięte przed przyznaniem świadczenia lub po jego utracie,
• wykazać przychód, jaki pracownik osiągnął z tytułu łączącej go z pracodawcą dodatkowej umowy zlecenia czy o dzieło.

Przedsiębiorcy pobierający zasiłek/świadczenie przedemerytalne deklarują wysokość zarobków w oświadczeniu. Nie wykazują w nim jednak faktycznej wysokości przychodów, lecz podstawę, od której opłacają składki społeczne. Zwykle jest to 60% przeciętnego planowanego wynagrodzenia na dany rok albo 30% minimalnej płacy.

Graniczne kwoty

Limity zarobków, jakie mogą osiągać osoby uprawnione do zasiłku/świadczenia przedemerytalnego, są znacznie niższe niż dla emerytów/rencistów. Ustalono 2 granice:

• tzw. dopuszczalna kwota przychodu – stanowiąca 25% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji, ogłoszonego przez Prezesa GUS do celów emerytalnych,
• tzw. graniczna kwota przychodu – stanowiąca 70% tego wynagrodzenia.

Gdy przychody nie przekraczają limitu w wysokości 25% przeciętnej płacy, świadczenie jest wypłacane w pełnej wysokości. Przekroczenie granicy 70% wiąże się z zawieszeniem wypłaty świadczenia. Natomiast jeśli zarobki mieszczą się w przedziale między dopuszczalną a graniczną kwotą przychodu, ZUS zmniejsza kwotę zasiłku/świadczenia do wypłaty o wysokość przekroczenia niższego limitu, zostawiając jednak gwarantowaną kwotę do wypłaty (po zmniejszeniu świadczenie nie może być niższe niż 535,50 zł – do końca lutego 2019, a 570,50 zł – od 1.03.2019).

ZUS może rozliczyć zarobki w wariancie rocznym oraz miesięcznym – w zależności od tego, który jest korzystniejszy dla świadczeniobiorcy. Często korzystniejszy jest wariant miesięczny. Przekroczone limity przesądzają wówczas o prawie lub braku prawa do świadczenia za konkretne miesiące. W związku z tym najkorzystniej jest, gdy płatnik składek wykaże w zaświadczeniu zarobki zarówno w łącznej wysokości za okres od marca 2018 do lutego 2019, jak i w rozbiciu na poszczególne miesiące.

Kwoty przychodu wpływające na prawo do zasiłku/świadczenia przedemerytalnego