Co nowego w prawie - kwiecień 2025

JPK_VAT z deklaracją

28.02.2025 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 25.02.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (DzU poz. 245). W związku z tym, że przedłużono do 31.12.2026 r. funkcjonowanie czasowego mechanizmu odwrotnego obciążenia podatkiem VAT (tzw. reverse charge) w zakresie dostawy gazu w systemie gazowym, dostawy energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym i świadczenia usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, dokonywanych na giełdzie towarowej, rynku regulowanym lub OTF, to będą one wykazywane w deklaracji i ewidencji do 31.12.2026 r.

Nowe wzory banderol

Obowiązujące od 1.03.2025 r. rozporządzenie MF z 21.02.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy (DzU poz. 239) zawiera nowe wzory banderol legalizacyjnych. Zmieniono także wzór wstępnego zapotrzebowania na banderole podatkowe i legalizacyjne. Wzrosły należności z tytułu sprzedaży banderol.

Sprawozdania finansowe w bankach

7.03.2025 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 25.02.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU poz. 275). Uwzględniono wynikające z uor usunięcie przychodów ze sprzedaży materiałów z kategorii przychodów netto ze sprzedaży. Zmieniono skonsolidowany rachunek zysków i strat w wariantach kalkulacyjnym i porównawczym.

Plany FGŚP

Państwowe fundusze celowe mają obowiązek sporządzania – w ramach planu finansowego – również planu dochodów i wydatków ujmowanych w terminie ich zapłaty. Marszałkowie województw mają obowiązek sporządzania planu w ujęciu kasowym, tj. według terminów zapłaty. Obowiązujące od 8.03.2025 r. rozporządzenie MRPiPS z 4.03.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie informacji dotyczących gospodarki środkami Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, przekazywanych przez marszałków województw dysponentowi Funduszu (DzU poz. 282), uwzględnia te zmiany wynikające z nowelizacji ustawy o finansach publicznych (ustawa z 28.06.2024 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, DzU poz. 1089).

Marszałkowie sporządzają informacje według jednolitego wzoru – w rozszerzonym zakresie, w układzie zgodnym z przepisami ustawy o finansach publicznych – o planowanych przychodach, kosztach, dochodach i wydatkach Funduszu, na podstawie ewidencji księgowej. Uwzględniono także dokonywanie doręczeń na „adres do doręczeń elektronicznych” zamiast na „elektroniczną skrzynkę podawczą”.

Kary pieniężne – właściwość US

14.03.2025 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 9.03.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wyznaczenia organów Krajowej Administracji Skarbowej do wykonywania niektórych zadań Krajowej Administracji Skarbowej oraz określenia terytorialnego zasięgu ich działania (DzU poz. 313). Naczelnik Urzędu Skarbowego w Nowym Targu jest właściwy dla całej Polski do dokonywania czynności związanych z poborem różnego rodzaju kar pieniężnych. Dotyczy to teraz także kary nakładanej przez naczelnika urzędu celno-skarbowego na osoby i podmioty powiązane z Rosją.

Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego w Szczecinie jest uprawniony do żądania wykonania, w drodze egzekucji administracyjnej, obowiązków wynikających z decyzji wydawanych przez naczelnika urzędu celno-skarbowego w zakresie kar pieniężnych. Jeśli przed nowelizacją upomnienie wystawił właściwy naczelnik urzędu skarbowego, to on pozostanie wierzycielem należności pieniężnej z tytułu nałożonej ww. kary pieniężnej.

Kody do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego

Nowelizacji Kp wprowadzającej dodatkowy urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków towarzyszy zmiana przepisów wykonawczych. Wprowadzono nowe kody ubezpieczeniowe:

• 341 – zasiłek macierzyński z ubezpieczenia chorobowego za okres ustalony jako okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego,
• 342 – wyrównanie zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego za okres ustalony jako okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.

Wynikają one z obowiązującego od 19.03.2025 r. rozporządzenia MRPiPS z 20.02.2025 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów (DzU poz. 241).

Dokumenty przy uzupełniającym urlopie macierzyńskim

19.03.2025 r. weszło także w życie rozporządzenie MRPiPS z 11.03.2025 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (DzU poz. 322). Uwzględnia zasady ubiegania się o uzupełniający urlop macierzyński przez pracowników rodziców dzieci przedwcześnie urodzonych oraz dzieci urodzonych w terminie, ale długotrwale hospitalizowanych.

W tej samej dacie weszło w życie rozporządzenie MRPiPS z 14.03.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dokumentacji pracowniczej (DzU poz. 335). Uwzględnia ono, że w części B akt osobowych przechowuje się dokumenty związane z ubieganiem się i korzystaniem przez pracownika z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.

Kolejna obowiązująca od 19.03.2025 r. regulacja to rozporządzenie MRPiPS z 17.03.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków (DzU poz. 343). W formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego należy przesłać do ZUS m.in. zaświadczenie wydane przez szpital albo jego kopię potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez ubezpieczonego, płatnika składek albo ZUS.

Rachunkowość budżetowa

Od 20.03.2025 r. obowiązuje rozporządzenie MF z 17.03.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU poz. 347). Z przychodów netto ze sprzedaży usunięto przychody ze sprzedaży materiałów. Wprowadzono więc odpowiednią korektę w „Rachunku zysków i strat jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego (wariant porównawczy)” (skreślenie w poz. A w pkt IV oraz w poz. B w pkt VIII wyrazów „i materiałów”).

W związku z wynikami kontroli NIK wprowadzono zakres informacyjny sprawozdania finansowego budżetu państwa składający się z bilansu budżetu państwa i informacji dodatkowej, uzupełniono zakres informacyjny bilansu budżetu państwa, przepisy dotyczące terminów zamykania i ostatecznego zamykania ksiąg rachunkowych stanowiących podstawę do sporządzenia sprawozdania finansowego budżetu państwa. Wydłużono także terminy na sporządzenie i publikację sprawozdania finansowego budżetu państwa (do 31 lipca roku następnego).

Podwyżki dla nauczycieli

Z wyrównaniem od 1.01.2025 r. podwyższono minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli. Początkujący nauczyciel z przygotowaniem pedagogicznym otrzyma 5153 zł wynagrodzenia zasadniczego, mianowany – 5310 zł, a dyplomowany – 6211 zł. Nauczyciel bez przygotowania pedagogicznego odpowiednio: 5027 zł, 5156 zł i 5405 zł. Tak wynika z obowiązującego od 20.03.2025 r. rozporządzenia Ministra Edukacji z 18.03.2025 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (DzU poz. 344).

Waporyzacja z akcyzą

1.04.2025 r. weszła w życie ustawa z 20.02.2025 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym, ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 340). Objęto podatkiem akcyzowym nowe wyroby, tj. urządzenia do waporyzacji (wielorazowe papierosy elektroniczne, podgrzewacze oraz urządzenia wielofunkcyjne), zestawy części do tych urządzeń, saszetki nikotynowe oraz inne wyroby nikotynowe. Trzeba będzie je oznaczać znakami akcyzy. Zwolnienia dotyczą nabycia niewielkich ilości na własny użytek. Zmieniono też definicję wyrobów nowatorskich, a także wprowadzono definicję jednorazowych papierosów elektronicznych oraz zwiększono stawkę akcyzy od zawartego w nich płynu.

W ustawie o zdrowiu publicznym zmieniono zasady ustalania dodatkowej opłaty od środków spożywczych w wypadku niewywiązywania się z obowiązków (niewykazania opłaty w należnej wysokości, niezapłacenia jej w terminie). Nie można jej uwzględnić w kosztach uzyskania przychodów ani na gruncie PIT, ani CIT.

Ze znowelizowanego Kks wynika, że przepadek przedmiotów dotyczy też jednorazowych papierosów elektronicznych, urządzeń do waporyzacji, zestawów części do urządzeń do waporyzacji, saszetek nikotynowych i innych wyrobów nikotynowych.

Niewykluczanie chorujących ze służby

Kandydaci do służby w Służbie Celno-Skarbowej, którym usunięto nowotwór złośliwy lub którzy są po leczeniu chemioterapią lub radioterapią, dostają orzeczenia komisji lekarskich o niezdolności do służby. Od 2.04.2025 r. obowiązuje rozporządzenie MF z 6.03.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu chorób i ułomności wraz z kategoriami zdolności do pełnienia służby przez kandydata do służby w Służbie Celno-Skarbowej oraz funkcjonariusza Służby Celno-Skarbowej (DzU poz. 338), które zmieni tę zasadę. Po upływie 5 lat od udokumentowanego zakończenia leczenia onkologicznego będą oni mogli być kwalifikowani jako zdolni do służby, co umożliwi im jej rozpoczęcie.

W DzU z 2025 r. ogłoszono teksty jednolite następujących

• ustaw:

• Kodeks pracy (poz. 277),
• o podatku dochodowym od osób prawnych (poz. 278),
• o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (poz. 237),
• o systemie ubezpieczeń społecznych (poz. 350),
• o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (poz. 257),
• o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (poz. 236),
• o dniach wolnych od pracy (poz. 296),
• o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (poz. 301),
• o kołach gospodyń wiejskich (poz. 310),
• o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (poz. 337),
• o księgach wieczystych i hipotece (poz. 341);

• rozporządzeń:

• MPiPS w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (poz. 316),
• MF w sprawie przedłużenia terminu do wpłaty przez podatników podatku dochodowego od osób fizycz‑
• nych podatku należnego od dochodów z niezrealizowanych zysków (poz. 260),
• MRiF w sprawie właściwości urzędów skarbowych i izb administracji skarbowej w zakresie podatku od gier (poz. 353).