Co nowego w prawie - 60

Bez PIT od stypendiów naukowych

18.10.2019 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju (MFIiR) z 14.10.2019 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów (przychodów) z tytułu niektórych stypendiów i innych środków finansowych przyznanych przez Narodowe Centrum Nauki (DzU poz. 1982). Chodzi o podatek od:

• stypendiów doktorskich i innych środków finansowych przyznanych w ramach konkursu ETIUDA,
• stypendiów naukowych w projektach badawczych we wszystkich konkursach Narodowego Centrum Nauki, w których możliwe jest zaplanowanie i wypłacanie takich stypendiów (OPUS, SONATA, SONATA BIS, MAESTRO, SYMFONIA, DIOSCURI, konkursy międzynarodowe dwustronne lub wielostronne).

Zaniechanie dotyczy dochodów uzyskanych w latach 2019 i 2020, co oznacza możliwość odzyskania już zapłaconych zaliczek.

Sprawozdawczość budżetowa

Rozporządzenie MFIiR z 15.10.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sprawozdawczości budżetowej (DzU poz. 1996) wprowadza wzór nowego miesięcznego sprawozdania Rb-FEP dotyczącego wykonania planu finansowego Funduszu Emerytur Pomostowych.

W instrukcji sporządzania sprawozdania Rb-70 wprowadzono nową grupę pracowniczą „posłowie i senatorowie”, a wykreślono „funkcjonariuszy służby celnej”.

Zmieniono sposób wykazywania danych w sprawozdaniu Rb-NDS o nadwyżce/deficycie jednostki samorządu terytorialnego oraz w zakresie sprawozdań Rb-28NWS, Rb-34S i Rb-50 dotyczących prezentacji planowanych kwot wydatków jednostek samorządu terytorialnego, w zależności od przyjętej szczegółowości sporządzanych planów finansowych – w grupach paragrafów albo w paragrafach, a także uzupełniono terminarz przekazywania sprawozdań dotyczących budżetów jednostek samorządu terytorialnego o sprawozdania Rb-Z-PPP o stanie zobowiązań z tytułu umów partnerstwa publiczno-prywatnego. Obowiązuje od 22.10.2019 r.

Akcyza – smary

Rozporządzenie MFIiR z 18.10.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (DzU poz. 2002) uwzględnia, że ustawodawca rozszerzył zakres zwolnień od akcyzy o oleje smarowe o kodzie CN 2710 20 90 oraz o preparaty smarowe objęte pozycją CN 3403, analogicznie jak dla innych olejów smarowych. Weszło w życie 23.10.2019 r.

Wydłużony termin na rozliczenie CIT

Kolejny raz przedłużono (z 31.10.2019 r. do 31.12.2019 r.) termin rozliczenia CIT – tym razem przez podatników, których rok podatkowy rozpoczął się po 31.12.2018 r. i zakończył przed 1.09.2019 r. Podatnicy ci mają zatem więcej czasu na złożenie zeznania podatkowego CIT-8 i CIT-8AB, a także na wpłatę podatku należnego. Wynika tak z rozporządzenia MFIiR z 24.10.2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie przedłużenia terminu do złożenia zeznania o wysokości dochodu osiągniętego (straty poniesionej) w roku podatkowym i wpłaty należnego podatku dochodowego od osób prawnych (DzU poz. 2059). Weszło w życie 29.10.2019 r.

Koszty nadzoru nad instytucjami finansowymi

Od 30.10.2019 r. obowiązuje rozporządzenie Prezesa RM z 28.10.2019 r. w sprawie wpłat na pokrycie kosztów nadzoru nad małymi instytucjami płatniczymi (DzU poz. 2073). Zawiera algorytm ich obliczania. Należność zależy przede wszystkim od całkowitej kwoty transakcji płatniczych wykonanych przez małą instytucję płatniczą w relacji do kwot wszystkich takich instytucji. Należną wpłatę instytucja uiszcza do 30 czerwca danego roku kalendarzowego do Urzędu KNF, a w ciągu kolejnych 10 dni musi złożyć deklarację z samoobliczeniem według załączonego do rozporządzenia wzoru. Za 2019 r. należało zapłacić do 30.11.2019 r.

Bez podatku węglowodorowego

1.11.2019 r. weszła w życie ustawa z 11.09.2019 r. o uchyleniu ustawy o specjalnym podatku węglowodorowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (DzU poz. 1978). W Polsce nie nastąpił rozwój wydobycia gazu łupkowego, więc podatek ten, który miał obowiązywać od 2020 r., nie ma sensu.

Usunięto też z updop i updof przepisy mówiące, że wydatków na specjalny podatek węglowodorowy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów. Zmiany uwzględniające likwidację tego podatku znalazły się także w Op.

Przyspieszono natomiast moment powstania obowiązku zapłaty podatku od wydobycia niektórych kopalin. Obowiązek ten – w zakresie wydobycia gazu ziemnego i ropy naftowej – powstaje od tych surowców wydobytych od 1.11.2019 r.

Nowelizacja wprowadza także zmiany w updop w zakresie składania sprawozdań finansowych w formie elektronicznej przez podmioty niewpisane do rejestru przedsiębiorców KRS (od 1.01.2020 r.). Podmioty te (podatnicy CIT) będą przekazywać e-sprawozdania finansowe w ustrukturyzowanej (a nie jak dotychczas dowolnej) formie wraz ze sprawozdaniem z badania (o ile wystąpił obowiązek badania), za pomocą środków komunikacji elektronicznej, Szefowi KAS (a nie jak dotąd do US), w terminie 10 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego. Spółki (niewpisane do rejestru przedsiębiorców KRS) przekażą także odpis uchwały zgromadzenia zatwierdzającej sprawozdanie finansowe. Sprawozdanie finansowe jest sporządzane w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej udostępnianej na podstawie art. 45 ust. 1g lub 1h uor.

Przywrócono również możliwość składania zeznania rocznego CIT-8 w formie papierowej przez podatników osiągających wyłącznie dochody zwolnione z podatku oraz niezatrudniających pracowników/wykonawców cywilnoprawnych (od 25.10.2019 r.).

Import towarów – wykazy VAT

Od 1.11.2019 r. obowiązuje rozporządzenie MFIiR z 25.10.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazów towarów do celów poboru podatku od towarów i usług w imporcie (DzU poz. 2101). Dostosowuje wykazy w związku z tym, że w okresie od listopada 2019 r. do końca marca 2020 r. stosuje się załączniki do ustawy o VAT, określające wykaz towarów objętych obniżonymi stawkami, w brzmieniu obowiązującym do 31.10.2019 r., ale z wyłączeniami dotyczącymi książek, map, gazet i czasopism oraz pozostałych periodyków drukowanych lub na nośnikach (dyskach, taśmach i innych nośnikach), a także nut w formie drukowanej.

Nowe deklaracje VAT

Obowiązujące od 1.11.2019 r. rozporządzenie MFIiR z 25.10.2019 r. w sprawie wzorów deklaracji dla podatku od towarów i usług (DzU poz. 2104) określa wzory: VAT-7 i VAT-7K, VAT-8, VAT-9M, z objaśnieniami do nich. Deklaracje miesięczne stosuje się od rozliczenia za listopad, a kwartalną – za IV kwartał 2019 r. Nowe formularze uwzględniają ostatnie zmiany legislacyjne.

1.11.2019 r. weszło też w życie rozporządzenie MFIiR z 25.10.2019 r. w sprawie wzoru deklaracji o należnych kwotach podatku od towarów i usług w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 103 ust. 5a ustawy o podatku od towarów i usług (DzU poz. 2105). Wprowadza nowy wzór VAT-14.

WIS – wzór wniosku i właściwość WSA

W ustawie o VAT od 1.11.2019 r. wprowadzono przepisy o wiążącej informacji stawkowej (WIS). Podatnik może o nią wystąpić do dyrektora KIS, aby potwierdzić, jaką stawkę VAT zastosować. Jest to decyzja wydawana na podstawie Op.

Obowiązujące od 1.11.2019 r. rozporządzenie MFIiR z 29.10.2019 r. w sprawie wzoru wniosku o wydanie wiążącej informacji stawkowej (DzU poz. 2109) zawiera formularz WIS-W wraz z załącznikiem WIS-W/A. We wniosku trzeba opisać towar, którego dotyczy zapytanie. Można dołączyć fotografie, plany, schematy, katalogi, atesty, instrukcje, informacje od producenta i inne.

Skargi na decyzje dyrektora KIS, dotyczące wydawania WIS, będą – podobnie jak te dotyczące indywidualnych interpretacji podatkowych – rozpoznawane przez WSA właściwe według miejsca zamieszkania lub siedziby strony skarżącej. Tak wynika z rozporządzenia Prezydenta RP z 14.10.2019 r., zmieniającego rozporządzenie w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (DzU poz. 1999). Weszło w życie 1.11.2019 r.

Egzekucja z konta VAT

Rozporządzenie MFIiR z 29.10.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów dokumentów stosowanych w egzekucji należności pieniężnych (DzU poz. 2114) zawiera nowy wzór zawiadomienia o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego i wkładu oszczędnościowego na poczet należności pieniężnej, o której mowa w art. 62b ust. 2 pkt 2 Prawa bankowego, lub innych należności pieniężnych. Rozszerzono bowiem rodzaje należności, które mogą być egzekwowane z rachunku VAT oraz z rachunku rozliczeniowego w wysokości odpowiadającej kwocie VAT wskazanej w komunikacie przelewu (mogą to być m.in. akcyza, cło, składki na ubezpieczenia społeczne wraz z odsetkami).

Obowiązuje od 1.11.2019 r.

Wzory formularzy w akcyzie

1.11.2019 r. weszło w życie rozporządzenie MFIiR z 25.10.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku akcyzowego oraz deklaracji w sprawie przedpłaty akcyzy (DzU poz. 2093). Wprowadza zmienione wzory AKC-4/AKC-4zo, AKC-4/E, AKC-4/K, które należy stosować, począwszy od rozliczenia za listopad 2019 r.

Zgłoszenie i zabezpieczenia akcyzowe

Rozporządzenie MFIiR z 21.10.2019 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym wyrobów akcyzowych w celu wprowadzenia ich do składu podatkowego (DzU poz. 2071) zawiera formularz tytułowego zgłoszenia. Wiąże się to ze zmianą przepisów ustawowych – zgłoszenie jest warunkiem zastosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy w odniesieniu do wyrobów akcyzowych innych niż wymienione w zał. nr 2 do ustawy akcyzowej, objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa, przemieszczanych na terytorium kraju w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego, w celu wprowadzenia ich do składu podatkowego i objęcia procedurą zawieszenia poboru akcyzy. Chodzi głównie o oleje smarowe.

Warunkiem zastosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy jest – oprócz zgłoszenia – złożenie zabezpieczenia akcyzowego przed wprowadzeniem wyrobów na terytorium kraju oraz dołączenie do przemieszczanych wyrobów dokumentów handlowych. Rozporządzenie weszło w życie 1.11.2019 r.

Kwestii zabezpieczenia dotyczy obowiązujące od tego samego dnia rozporządzenie MFIiR z 25.10.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zabezpieczeń akcyzowych (DzU poz. 2100). Wskazuje, że przy ustaleniu równowartości przewidywanej największej dziennej kwoty akcyzy oraz opłaty paliwowej należy uwzględnić również prognozowaną kwotę akcyzy należną od ww. wyrobów akcyzowych przemieszczanych na terytorium kraju w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego, w celu wprowadzenia ich do składu podatkowego.

Z kolei o możliwości podpisywania elektronicznie zgłoszeń przesądza obowiązujące od tej samej daty rozporządzenie MFIiR z 25.10.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu przesyłania deklaracji i podań oraz rodzajów podpisu elektronicznego, którymi powinny być opatrzone (DzU poz. 2072). Można stosować podpis elektroniczny weryfikowany za pomocą certyfikatu celnego oraz inny zapewniający autentyczność. Przesyłanie następuje przez Platformę Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych, bez konieczności stosowania kwalifikowanego podpisu elektronicznego.

Rozporządzenie reguluje też kwestię elektronicznego podpisywania deklaracji o należnych kwotach podatku od towarów i usług w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych (VAT-14).

Zgłoszenie przy cłach antydumpingowych

Od 3.11.2019 r. obowiązuje rozporządzenie MFIiR z 28.10.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie urzędów celno-skarbowych oraz podległych im oddziałów celnych, w których są dokonywane czynności przewidziane przepisami prawa celnego w zależności od rodzaju towarów lub procedur celnych, którymi mogą być obejmowane towary (DzU poz. 2099)

Właściwym dla przyjęcia zgłoszenia do powrotnego wywozu, zarejestrowania powiadomienia o powrotnym wywozie lub wywozowej deklaracji skróconej oraz przyjęcia poświadczenia odbioru towarów, o których mowa w rozporządzeniu Wykonawczym Komisji (UE) 2019/1131, jest Oddział Celny „Terminal Kontenerowy” w Gdańsku podległy Pomorskiemu Urzędowi Celno-Skarbowemu w Gdyni. Chodzi m.in. o towary przewożone na sztuczne wyspy, a także będące przedmiotem postępowania antydumpingowego i antysubsydyjnego.

Zwrot VAT dla Frontex

Rozporządzenie MFIiR z 4.11.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług (DzU poz. 2174) podnosi limit zwrotu podatku, przysługujący członkom personelu Agencji Frontex – z 20 000 zł do 20 240 zł – począwszy od zakupów dokonanych w 2019 r. Obowiązuje od 9.11.2019 r.

CIT od niezrealizowanych zysków – nowy formularz

13.11.2019 r. weszło w życie rozporządzenie MFIiR z 5.11.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów deklaracji o wysokości dochodu z niezrealizowanych zysków i informacji o wysokości wartości rynkowej składnika majątku określonej w państwie członkowskim Unii Europejskiej do celów opodatkowania podatkiem równoważnym do podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków, obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (DzU poz. 2186).

Zawiera wzór formularza CIT/NZI, czyli tytułowej Informacji o wysokości wartości rynkowej składnika majątku. Stosuje się do dochodów osiągniętych od 1.01.2019 r., chyba że przed 13.11.2019 r. złożono informacje na dotychczasowym formularzu.

Kompetencje na rynku finansowym

Rozporządzenie MFIiR z 3.10.2019 r. w sprawie postępowania podmiotów prowadzących działalność w zakresie pośrednictwa w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa oraz tytułów uczestnictwa, a także doradztwa inwestycyjnego w odniesieniu do takich instrumentów (DzU poz. 2110) ma szerszy zakres niż dotychczasowa regulacja, co ma odpowiadać dyrektywie MiFID oraz zapewniać większą ochronę klientom.

Nowe rozwiązania dotyczą: postępowania w zakresie przyjmowania lub przekazywania świadczeń pieniężnych lub niepieniężnych w związku z prowadzoną działalnością oraz wskazania wymagań wobec pracowników co do posiadania odpowiedniej wiedzy i kompetencji, jej oceny i weryfikacji, a także kształcenia się. Obowiązuje od 15.11.2019 r.

O PPK do NBP

Fundusze towarzystw inwestycyjnych muszą przekazywać NBP informacje nt. środków gromadzonych w ramach pracowniczych planów kapitałowych (PPK). Przekazują je po raz pierwszy za miesiąc, w którym rozpoczęły gromadzenie środków. Tak wynika z obowiązującego od 20.11.2019 r. rozporządzenia MFIiR z 6.11.2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu, szczegółowego zakresu i terminów przekazywania do Narodowego Banku Polskiego danych niezbędnych do ustalania polityki pieniężnej, okresowych ocen sytuacji pieniężnej państwa oraz analiz ryzyka systemowego (DzU poz. 2187).

Poprawa jakości powietrza

Obowiązująca od 23.11.2019 r. ustawa z 16.10.

2019 r. o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 2166) ma na celu poprawę jakości powietrza i ograniczenie tzw. niskiej emisji powstającej w wyniku spalania węgla w piecach domowych, np. ogranicza wprowadzanie do obrotu kotłów na paliwo stałe. Ponadto:

w ustawie o VAT redefiniuje pojęcie budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym,

w updof precyzuje, że zwolnienie podatkowe obejmuje świadczenia (w szczególności dotacje oraz kwoty umorzonych pożyczek, otrzymane ze środków NFOŚiGW lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej) na przygotowanie dokumentacji oraz realizację przedsięwzięcia – także jeśli chodzi o środki udostępniane przez Fundusz bankom, z przeznaczeniem na udzielanie kredytów bankowych, pożyczek lub dotacji na programy itp.

Podwójne opodatkowanie i porozumienia cenowe

29.11.2019 r. weszła w życie ustawa z 16.10.2019 r. o rozstrzyganiu sporów dotyczących podwójnego opodatkowania oraz zawieraniu uprzednich porozumień cenowych (DzU poz. 2200) wdrażająca dyrektywę Rady (UE) 2017/1852 z 10.10.2017 r. w sprawie mechanizmów rozstrzygania sporów dotyczących podwójnego opodatkowania w Unii Europejskiej (DzUrz UE L 265 z 14.10.2017 r.).

Ustawa wskazuje możliwe procedury rozstrzygnięcia sporu dotyczącego podwójnego opodatkowania. Nowa procedura dotyczy spraw, które prowadzą do sporów w związku z interpretowaniem oraz stosowaniem umów i konwencji przewidujących eliminowanie podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska i inne państwa członkowskie. Ustawą objęto także już działające procedury – prowadzone na podstawie tzw. konwencji arbitrażowej oraz umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Do nowej ustawy przeniesiono też z Op przepisy o uprzednich porozumieniach cenowych – dział IIa „Porozumienia w sprawach ustalenia cen transferowych”.

Ta obszerna regulacja obejmuje także zmiany w innych ustawach podatkowych.

Nowością w Op jest wprowadzenie współpracy między podatnikami a organami podatkowymi na podstawie umowy o współdziałanie – Szef KAS w jej ramach może zawrzeć z podatnikiem porozumienie podatkowe ws. interpretacji przepisów prawa podatkowego, ustalania cen transferowych, braku zasadności zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, wysokości prognozowanego na następny rok podatkowy zobowiązania podatkowego w CIT, a także w innej sprawie. Wcześniej i w trakcie przeprowadzi audyt podatkowy (wstępny i monitorujący) w celu sprawdzenia: prawidłowości wypełniania obowiązków podatkowych i skuteczności wewnętrznego nadzoru. To rozwiązanie tylko dla największych, tzn. podatników, których przychód ustalany dla celów CIT przekroczył w poprzednim roku podatkowym 50 mln euro. Dla przedsiębiorców objętych programem kwestie podatkowe będą wyjaśniane na bieżąco, co ma się przełożyć na prawidłowe rozliczanie się z fiskusem.

Spółki publiczne

Ustawa z 16.10.2019 r. o zmianie ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 2217) ma zachęcać akcjonariuszy spółek publicznych do długoterminowego zaangażowania oraz zwiększać przejrzystość stosunków prawnych między spółkami a inwestorami. Nowelizuje wiele ustaw. M.in. przewiduje, że:

• emitent papierów wartościowych dla każdej kolejnej oferty publicznej tego samego rodzaju papierów wartościowych, skierowanej do inwestorów innych niż kwalifikowani, przeprowadzanej w tym samym roku kalendarzowym, musi opublikować memorandum informacyjne, jeżeli łączna liczba osób, którym zaoferowano papiery wartościowe, przekracza 149 w okresie poprzednich 12 mies.; memoranda zatwierdzi KNF,
• KNF ma przekazywać do wiadomości publicznej informacje, które mogą mieć wpływ na ocenę papierów wartościowych będących przedmiotem oferty publicznej lub ubieganie się o dopuszczenie do obrotu na rynku regulowanym,
• próg wartości ofert publicznych, dla których nie jest wymagane sporządzenie prospektu, wynosi 2,5 mln euro, a próg, poniżej którego nie jest wymagane sporządzenie memorandum informacyjnego – 1 mln euro,
• w spółkach publicznych próg ogólnej liczby głosów, uprawniający do żądania przymusowego wykupu akcji od pozostałych akcjonariuszy, wzrósł z 90% do 95% głosów,
• w spółkach, w których co najmniej jedna akcja jest dopuszczona do obrotu na rynku regulowanym (z wyjątkami dotyczącymi banków, TFI, zarządzających ASI, domów maklerskich), trzeba będzie tworzyć polityki wynagrodzeń oraz sprawozdania o wynagrodzeniach członków zarządu i rady nadzorczej; pierwsza polityka wynagrodzeń powinna zostać przyjęta do końca czerwca 2020 r.,
• rada nadzorcza spółki musi wyrażać zgodę na istotne transakcje z podmiotami powiązanymi w rozumieniu MSR,
• wprowadzone zostaną zasady działania tzw. doradcy akcjonariusza do spraw głosowania, w celu zapewnienia należytego informowania akcjonariuszy o dokładności i wiarygodności podejmowanych przez nich działań; według definicji wprowadzonej do Ksh jest to osoba prawna, która zawodowo i na zasadach komercyjnych zajmuje się analizowaniem informacji ujawnianych przez spółki publiczne lub pochodzących od spółek publicznych, w celu ułatwienia akcjonariuszom podejmowania decyzji dotyczących głosowania, przez przedstawianie badań, porad lub rekomendacji dotyczących głosowania, związanych z wykonywaniem prawa głosu,
• obowiązują nowe zasady nabywania przez osoby fizyczne certyfikatów niepublicznych funduszy inwestycyjnych zamkniętych,
• podmioty prowadzące rachunki papierów wartościowych muszą, na żądanie spółki publicznej, udostępniać informacje umożliwiające identyfikację akcjonariuszy oraz liczbę posiadanych przez nich akcji,
• nastąpi rozszerzenie tzw. małej klauzuli obejścia prawa podatkowego (art. 12 ust. 13 i 14 updop) na sytuacje, w których dochodzi do przekształceń funduszy inwestycyjnych zamkniętych.

Większość przepisów ustawy obowiązuje od 30.11.2019 r.

Pranie brudnych pieniędzy i beneficjent rzeczywisty

30.11.2019 r. weszła w życie ustawa z 16.10.2019 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (DzU poz. 2088).

Nowelizacja wprowadza kilka nowości, m.in. poniższe:

• Zasadniczo instytucje obowiązane zachowują w tajemnicy fakt przekazania właściwym organom lub jednostce analityki finansowej informacji dotyczących prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Nowelizacja zwolniła z tego obowiązku prowadzących działalność w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, np. odnośnie do swoich klientów. Można więc zasugerować klientom, aby zaprzestali takiej działalności lub jej nie podejmowali.
• Ochronie interesu publicznego ma służyć wprowadzenie kryteriów kompetencji i reputacji przez podmioty świadczące usługi we wskazanym w ustawie zakresie (m.in. tworzenie osób prawnych, zasiadanie w organach osób prawnych, zapewnienie siedziby lub adresu) i osoby zajmujące stanowiska kierownicze w tych podmiotach – z sankcją kary do 10 tys. zł za niedopełnienie tego obowiązku. Wiedzę trzeba uzupełnić do końca lutego 2020 r.
• Możliwe będzie wyznaczenie organu KAS do wykonywania zadań związanych z Centralnym Rejestrem Beneficjentów Rzeczywistych.
• Beneficjenci rzeczywiści pośredników w obrocie nieruchomościami, a także osoby zajmujące w takich podmiotach kierownicze stanowiska nie mogą być karane.

Akcyza na hybrydy

Od 1.01.2020 r. wyodrębniono stawki podatku (9,3% i 1,55%) dla samochodów o napędzie hybrydowym spalinowo-elektrycznym. Stawki akcyzy na samochody osobowe wyniosą więc:

• 18,6% podstawy opodatkowania – przy pojemności silnika powyżej 2000 cm3;
• 9,3% podstawy opodatkowania – dla samochodów osobowych:

• o hybrydowym napędzie spalinowo-elektrycznym, w którym energia elektryczna nie jest akumulowana przez podłączenie do zewnętrznego źródła zasilania, o pojemności silnika spalinowego wyższej niż 2000 cm3, ale nie wyższej niż 3500 cm3,
• stanowiących pojazd hybrydowy o pojemności silnika spalinowego wyższej niż 2000 cm3, ale nie wyższej niż 3500 cm3;

• 1,55% – dla samochodów osobowych o hybrydowym napędzie spalinowo-elektrycznym, w którym energia elektryczna nie jest akumulowana przez podłączenie do zewnętrznego źródła zasilania, o pojemności silnika spalinowego równej 2000 cm3 lub niższej;
• 3,1% – dla pozostałych samochodów osobowych.

Wynika to z ustawy z 16.10.2019 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym (DzU poz. 2116).

JPK zamiast VAT-7

1.04.2020 r. wejdzie w życie rozporządzenie MFIiR z 15.10.2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (DzU poz. 1988). Wiąże się z rezygnacją z dotychczasowych deklaracji VAT-7 i VAT-7K, które zostaną zastąpione nowym, rozbudowanym plikiem JPK_VAT.

Nowy plik JPK_VAT będzie wysyłany w terminie właściwym dla złożenia deklaracji VAT. Podatnicy rozliczający się miesięcznie będą składali jeden dokument obejmujący część deklaracyjną i ewidencyjną, natomiast podatnicy rozliczający się kwartalnie, będą składać JPK_VAT także za okresy miesięczne, z tym że za dwa pierwsze miesiące kwartału nie będą wypełniać części dotyczącej deklaracji. Nowy JPK_VAT nie będzie obejmował dodatkowych załączników, które były wymagane przy składaniu tradycyjnych deklaracji VAT-7 (VAT-7K).

Rozporządzenie określa szczegółowy zakres danych objętych deklaracjami, niezbędny do rozliczenia podatku, obliczenia jego wysokości, a także dane dotyczące podatnika.

Szerzej nt. zawartości nowego pliku JPK_VAT jest mowa w artykule na s. 16.

Egzekucja w administracji

30.07.2020 r. zacznie obowiązywać ustawa z 11.09.2019 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 2070), przy czym część przepisów wejdzie w życie w innych terminach. Upraszcza ona procedury stosowane przez organy.

Zasadą będzie przekazywanie wniosków egzekucyjnych i tytułów wykonawczych w formie elektronicznej (te drugie będą automatycznie rejestrowane w systemie obsługującym organ egzekucyjny). Wszczęcie egzekucji nastąpi również w momencie podpisania protokołu zajęcia ruchomości przez pracownika organu egzekucyjnego albo dokonania wpisu w księdze wieczystej o wszczęciu egzekucji z nieruchomości bądź złożenia wniosku o wpis o wszczęciu egzekucji z nieruchomości do zbiorów dokumentów – jeśli czynności te wyprzedziły doręczenie zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego.

Łatwiej będzie też egzekwować z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka, gdy małżonek odpowiada za zaległości podatkowe majątkiem wspólnym. Tytuł wykonawczy wystawiony na zobowiązanego będzie stanowić podstawę do prowadzenia egzekucji również z majątku wspólnego. Bezskuteczne w stosunku do składnika majątkowego, który wchodziłby w skład majątku wspólnego, będzie np. zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej.

Wprowadzono również zmiany w zasadach rozstrzygania zbiegów egzekucji, co do należności alimentacyjnych i celnych. Uproszczono także obieg dokumentów między organami egzekucyjnymi – do egzekucji łącznej ma być przekazywany jeden, elektroniczny dokument.

Zmiany dotyczą też środków egzekucyjnych. Wprowadzono nową formę – sprzedaży ruchomości przez zobowiązanego pod nadzorem organu egzekucyjnego. Należności pieniężne będzie można zapłacić np. za pomocą terminali płatniczych. Wprowadzono elektronizację egzekucji z rachunków prowadzonych przez skok oraz z praw z instrumentów finansowych zapisanych na rachunkach papierów wartościowych lub innych.

Organ egzekucyjny będzie mógł przeprowadzić licytację elektroniczną za pomocą wybranego przez siebie systemu teleinformatycznego. Licytację ruchomości można będzie rozpocząć nie wcześniej niż w terminie 3 dni od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia. Minimalny czas trwania licytacji wyniesie 7 dni.

Ponadto należności celne będą zaspokajane przed kosztami egzekucyjnymi naliczonymi w egzekucji tych należności.

Zmieniają się też zasady dokonywania zabezpieczeń majątkowych według Kodeksu postępowania karnego i Kks.

Do administracyjnych postępowań egzekucyjnych i postępowań zabezpieczających w toku będą stosowane przepisy dotychczasowe.

Nowe Prawo zamówień publicznych

1.01.2021 r. nastąpi rewolucja w zakresie zamówień publicznych. Wtedy to wejdzie w życie ustawa z 11.09.2019 r. Prawo zamówień publicznych (DzU poz. 2019) oraz ustawa z 11.09.2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo zamówień publicznych (DzU poz. 2020).

Zasada efektywności ma spowodować, że zamawiający nie będą się kierować tylko ceną, ale też jakością i ekologicznością. Ustawa ma ograniczać stosowanie wygórowanych kar umownych, gwarancji i wadiów. Postanowienia umów z podwykonawcami nie mogą być mniej korzystne niż postanowienia umów z wykonawcami. W umowach dotyczących inwestycji budowlanych mają być zawierane postanowienia, które spowodują, że w razie wzrostu kosztów materiałów wzrośnie również wynagrodzenie wykonawcy (i odwrotnie). Ustawa wskazuje także klauzule abuzywne, tzn. przewiduje, że w umowie nie można przewidzieć:

• odpowiedzialności wykonawcy za opóźnienie, chyba że jest to uzasadnione okolicznościami lub zakresem zamówienia,
• naliczania kar umownych za zachowanie wykonawcy niezwiązane z przedmiotem umowy lub jej prawidłowym wykonaniem,
• odpowiedzialności wykonawcy za okoliczności, za które wyłączną odpowiedzialność ponosi zamawiający,
• możliwości ograniczenia zakresu zamówienia przez zamawiającego bez wskazania minimalnej wartości lub wielkości świadczenia stron.

Za wykonane prace będzie można w ramach tej samej umowy płacić etapami. Procedury tzw. nieunijnych przetargów mają być prostsze. Ogłoszenia o zamówieniach mają być publikowane w jednym miejscu – Biuletynie Zamówień Publicznych.

Łatwiej będzie odwołać się do Krajowej Izby Odwoławczej (KIO) oraz złożyć skargę na wyrok KIO do sądu (m.in. przez wydłużenie terminu z 7 do 14 dni oraz obniżenie opłaty z 5-krotności do 3-krotności opłaty wniesionej do KIO). Sądem właściwym ma być Sąd Okręgowy w Warszawie. Priorytetem stanie się polubowne załatwianie sprawy, szczególnie przy zamówieniach o dużej wartości, w tym przed Sądem Polubownym przy Prokuratorii Generalnej RP.

Powołanie Komitetu ds. Kontroli w Zamówieniach Publicznych ma usprawnić system kontroli. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych ma zaś propagować dobre praktyki PZP i stworzyć infolinię dla przedsiębiorców i zamawiających.

W DzU z 2019 r. ogłoszono teksty jednolite następujących

• ustaw o:

• świadczeniach przedemerytalnych (poz. 2173),
• wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (poz. 2136),
• komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników (poz. 2181),
• księgach wieczystych i hipotece (poz. 2204),
• zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (poz. 2188);

• rozporządzeń:

• MPiPS w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w niektórych państwowych jednostkach budżetowych (poz. 2011),
• MF w sprawie zakresu działania i sposobu organizacji Komitetu Standardów Rachunkowości (poz. 2030),
• MRIF w sprawie wyznaczenia organów Krajowej Administracji Skarbowej do wykonywania niektórych zadań Krajowej Administracji Skarbowej oraz określenia terytorialnego zasięgu ich działania (poz. 2055).