Co nowego w prawie - 53

Zapach i kolor to także znaki towarowe

16.03.2019 r. weszła w życie ustawa z 20.02.2019 r. o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowej (DzU poz. 501). To obszerna nowelizacja, która wdraża m.in. dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2436 z 16.12.2015 r. Ma ułatwić rejestrację i ochronę znaków towarowych oraz zarządzanie nimi w UE.

Zmieniono definicję „znaku towarowego”. Dotychczas musiał dać się przedstawić w formie graficznej. Obecnie może być to także np. dźwięk, zapach lub hologram.

Dla przedłużenia prawa ochronnego na znak towarowy wystarczy wnieść opłatę za kolejny okres ochrony. Nie trzeba składać wniosku w tej sprawie, a Urząd Patentowy nie musi wydawać decyzji. Ma natomiast obowiązek informować uprawnionych o zbliżającym się terminie uiszczenia opłaty za kolejny okres ochrony.

Nowelizacja ogranicza możliwości obrotu „podróbkami”. Uprawniony może zakazać umieszczania oznaczenia identycznego ze swoim znakiem towarowym lub podobnego, np. na metkach, etykietach, a także zakazać oferowania itd. Można pociągnąć do odpowiedzialności osoby, które wprowadzają do obrotu oznaczone znakiem towarowym towary, jeżeli nie pochodzą one od uprawnionego albo osoby, która miała jego zezwolenie na używanie znaku, albo osobę, z której usług korzystano przy naruszeniu prawa do znaku (np. w wypadku wynajmu powierzchni handlującym „podróbkami” – ścigać można zarówno handlarza, jak i wynajmującego).

Jeśli umowa licencyjna nie stanowi inaczej, licencjobiorca może wystąpić z powództwem o naruszenie prawa ochronnego na znak towarowy, wyłącznie za zgodą uprawnionego. Licencjobiorca wyłączny najpierw musi wezwać uprawnionego do wystąpienia z takim powództwem, a gdy to nie poskutkuje – dopiero wystąpić samodzielnie (dotychczas nie było takiej konieczności). Licencjobiorcy mogą też wstępować do sprawy o naruszenie prawa ochronnego wszczętej przez uprawnionego.

Zmiany dotyczą także procedury zgłoszeń międzynarodowych znaków towarowych.

Raport o opakowaniach

W rozporządzeniu Ministra Środowiska z 14.03.2019 r. w sprawie wzoru zbiorczego sprawozdania o produk‑

tach w opakowaniach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami opakowaniowymi za rok 2018 (DzU poz. 513) wskazano obowiązujący w tym roku formularz. Weszło w życie 19.03.2019 r.

Kto złoży CIT-8 do końca października

23.03.2019 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 21.03.2019 r. w sprawie przedłużenia terminu do złożenia zeznania przez niektórych podatników osiągających dochody wolne od podatku dochodowego od osób prawnych (DzU poz. 549).

Od 1.01.2019 r. zeznanie składane przez podatnika CIT, niezależnie od jego wielkości i zakresu działania, powinno mieć formę elektroniczną i być opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, co jest kłopotliwe zwłaszcza dla małych podmiotów. Rozporządzenie wydłuża termin złożenia CIT-8 – do 31.10.2019 r. – dla podatników, których rok podatkowy rozpoczął się po 31.12.2017 i zakończy przed 1.07.2019 r., osiągających wyłącznie dochody wolne od podatku (na podstawie art. 17 ust. 1 updop) i w roku podatkowym, za który składają zeznanie, nieskładających deklaracji ani informacji PIT (np. w związku z zatrudnieniem pracowników). Dotyczy to np. organizacji pozarządowych.

Nowe formularze CIT

Od 27.03.2019 r. obowiązuje rozporządzenie MF z 21.03.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wzorów deklaracji, zeznania, oświadczenia oraz informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (DzU poz. 570). Zawiera nowe wzory: CIT-8, CIT-8AB, CIT-8/O, CIT/BR, CIT/MIT, CIT/8S, CIT/8SP, CIT/PGK. Mają one zastosowanie do dochodów/strat uzyskanych/poniesionych od 1.01.2018 r., z tym że do 1.04.2019 r. mogły być stosowane stare wzory. Podatnicy, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed 1.01.2018 r., stosują stare wzory.

Bilans budżetu państwa

W związku z reformą systemu budżetowego, 30.03.2019 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 23.03.2019 r. w sprawie zmiany rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU poz. 589).

Przesunięto termin sporządzania po raz pierwszy bilansu budżetu państwa – za 2021 r., zamiast za 2018 r.

Raje podatkowe

Rajami podatkowymi są: Księstwo Andory, Anguilla, Antigua i Barbuda, Sint-Maarten, Curaçao, Królestwo Bahrajnu, Brytyjskie Wyspy Dziewicze, Wyspy Cooka, Wspólnota Dominiki, Grenada, Sark, Hongkong, Republika Liberii, Makau, Republika Malediwów, Republika Wysp Marshalla, Republika Mauritiusu, Księstwo Monako, Republika Nauru, Niue, Republika Panamy, Niezależne Państwo Samoa, Republika Seszeli, Saint Lucia, Królestwo Tonga, Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych, Republika Vanuatu. Tę aktualną listę zawierają obowiązujące od 30.03.2019 r. rozporządzenia MF z 28.03.2019 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (DzU poz. 599) oraz w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (DzU poz. 600).

Właściwość US dla spółek z PGK

1.04.2019 r. weszły w życie rozporządzenia MF z 15.03.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie niektórych podatników i płatników, w odniesieniu do których zadania są wykonywane przez naczelnika urzędu skarbowego innego niż właściwy miejscowo (DzU poz. 550), oraz z 28.03.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie właściwości organów podatkowych (DzU poz. 601). Spółki wchodzące w skład podatkowych grup kapitałowych (PGK) zaliczono do podatników i płatników o istotnym znaczeniu gospodarczym lub społecznym. W związku z tym wyznaczono im jako właściwego naczelnika wyspecjalizowanego US. Dotyczy to 457 podmiotów, które przyporządkowano do 20 tzw. wyspecjalizowanych US. Dotychczas rozliczały się w ten sposób PGK, a spółki je tworzące – tylko pod pewnymi warunkami. Teraz spółki należące do PGK będą objęte właściwością jednego US – ze względu na siedzibę spółki dominującej.

Obowiązki raportowe firm inwestycyjnych

4.04.2019 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 22.02.2019 r. w sprawie zakresu, trybu i formy oraz terminów przekazywania Komisji Nadzoru Finansowego informacji przez firmy inwestycyjne, banki, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, i banki powiernicze (DzU poz. 531), zastępujące dotychczasową regulację z tego zakresu.

Umożliwia uzyskiwanie przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) informacji pozwalających na identyfikowanie podmiotów prowadzących działalność maklerską, spełniających jednocześnie definicję jednostek zainteresowania publicznego. Uwzględniono także zmiany wynikające z uobr (np. obowiązek informowania KNF o rozwiązaniu umowy o badanie sprawozdań finansowych) oraz ustawy z 29.07.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 2286).

Dom maklerski, biuro maklerskie, bank, firma inwestycyjna oraz zagraniczna osoba prawna muszą przekazywać KNF kwartalne sprawozdania z działalności sprzedażowej. Informują też o zatrudnianiu określonych osób, np. o umowie z inspektorem nadzoru, z osobą odpowiedzialną za sprawowanie funkcji zarządzania ryzykiem, maklerem, doradcą inwestycyjnym. Rozporządzenie stosuje się po raz pierwszy do informacji przekazywanych za okresy sprawozdawcze rozpoczynające się w 2019 r., dla których termin przekazania przypada po dniu wejścia w życie rozporządzenia.

Opłata za PPK

Obowiązujące od 16.04.2019 r. rozporządzenie MF z 21.03.2019 r. w sprawie opłaty za prowadzenie Ewidencji Pracowniczych Planów Kapitałowych oraz realizację obowiązków, o których mowa w art. 8 ust. 4 i 5 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (DzU poz. 613), wskazuje, że wysokość tej opłaty wynosi 0,01% w skali roku łącznej wartości aktywów netto wszystkich funduszy zdefiniowanej daty zarządzanych przez wybraną instytucję finansową na ostatni dzień miesiąca, za który należna jest opłata. Należy ją wnieść do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który jest należna. Przejściowo, do 30.06.2022 r., jej wysokość oblicza się jako iloczyn kwoty 0,18 zł i liczby rachunków Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK) prowadzonych przez wybraną instytucję finansową na ostatni dzień miesiąca, za który należna jest opłata. Pieniądze te zasilą Polski Fundusz Rozwoju S.A.

Rekompensata dla pracodawcy za powołanego do wojska

17.04.2019 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z 15.03.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczenia pieniężnego przysługującego pracodawcom zatrudniającym żołnierzy rezerwy posiadających nadany przydział kryzysowy za okres odbywania przez tych żołnierzy ćwiczeń wojskowych lub pełnienia okresowej służby wojskowej oraz żołnierzy pełniących terytorialną służbę wojskową rotacyjnie (DzU poz. 616). Zawiera nowy wzór wniosku, który zainteresowany pracodawca powinien złożyć do szefa wojewódzkiego sztabu wojskowego. Nie trzeba go opieczętowywać, bo wystarczy własnoręczny, czytelny podpis. Można też podpisać go elektronicznie – kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem zaufanym.

Naklejka na tytoń

Gdyby ktokolwiek miał wątpliwości, czym jest nośnik fizyczny z umieszczonym niepowtarzalnym identyfikatorem, MF wyjaśnia, że ma postać naklejki samoprzylepnej o długości 20,5 mm i szerokości 12,7 mm. Tak wynika z obowiązującego od 19.04.2019 r. rozporządzenia MF z 5.04.2019 r. w sprawie określenia postaci niepowtarzalnego identyfikatora w formie nośnika fizycznego (DzU poz. 657). Nośnik służy do oznaczania opakowań produktów tytoniowych. Ma związek z unijnymi przepisami dotyczącymi śledzenia ruchu i pochodzenia tych wyrobów.

Producenci i importerzy, zamawiając niepowtarzalne identyfikatory opakowania jednostkowego wyrobów tytoniowych, mogą wybrać jako opcję ich fizyczną dostawę, w postaci naklejek samoprzylepnych. Jak wskazuje obowiązujące od 10.04.2019 r. rozporządzenie MF z 5.04.2019 r. w sprawie wyznaczenia podmiotu wydającego identyfikatory (DzU poz. 663), jest to zadanie Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych S.A.

Wymiana informacji podatkowych

Ustawa z 4.04.2019 r. o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 694) modyfikuje obowiązki m.in. instytucji finansowych (przede wszystkim w zakresie automatycznej wymiany informacji o rachunkach raportowanych) i dotyczące jednostek wchodzących w skład grup podmiotów. Obejmuje też działania trustów.

Jeśli chodzi o automatyczną wymianę informacji podatkowych o jednostkach wchodzących w skład grupy podmiotów (raportowanie według krajów, CbCR), to wprowadzono autonomiczną definicję „grupy podmiotów”, tzn. zrezygnowano z odwoływania się do uor. W myśl znowelizowanych przepisów rozumie się przez to grupę kapitałową:

• dla której jest sporządzane skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z obowiązującymi tę grupę zasadami rachunkowości albo takie sprawozdanie byłoby sporządzane, gdyby udziały kapitałowe w co najmniej jednej jednostce wchodzącej w skład tej grupy były przedmiotem obrotu na rynku regulowanym,
• w której skład wchodzą co najmniej dwie jednostki mające siedzibę lub zarząd w różnych państwach bądź na różnych terytoriach albo w której skład wchodzi jednostka, mająca siedzibę lub zarząd w jednym państwie bądź na jednym terytorium, a prowadzi działalność przez zagraniczny zakład położony w innym państwie lub na innym terytorium,
• której skonsolidowane przychody przekroczyły w poprzednim roku obrotowym kwotę progową określoną zgodnie z ust. 2 i 3.

Kwotę progową określono w euro (750 mln euro) i jej równowartość w złotych (3,25 mld zł). Instytucje finansowe muszą dokonać dodatkowej weryfikacji rachunków finansowych otwartych w okresie od 1.01.2016 do 30.04.2017 r., tzn. wystąpić do swoich klientów z żądaniem złożenia oświadczenia o rezydencji podatkowej na dzień otwarcia rachunku. Ponadto wprowadzono zmianę w Op. W wypadku ubiegania się o interpretację podatkową z elementem międzynarodowym, tzn. gdy stan faktyczny obejmuje udział podmiotu, który ma miejsce zamieszkania, siedzibę za granicą lub tam prowadzi przynajmniej część działalności gospodarczej, a transakcja ma skutki transgraniczne, to wnioskodawca musi wskazać odpowiednio państwa lub terytorium miejsca zamieszkania, siedziby, zarządu, położenia zakładu. Nie ma takiego wymogu dla wniosków o wydanie interpretacji dotyczących wyłącznie indywidualnej sprawy osoby fizycznej, a także akcyzy i VAT.

W zakresie wykonywania umowy FACTA w stosunkach z USA wydłużono zwolnienie z obowiązku raportowania informacji o amerykańskim NIP oraz wprowadzono obowiązek składania oświadczenia o rezydencji podatkowej pod rygorem odpowiedzialności karnej.

Większość przepisów obowiązuje od 30.04.2019 r.

Kasy fiskalne on-line

1.05.2019 r. weszła w życie ustawa z 15.03.2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach (DzU poz. 675). Wprowadza obowiązek stosowania w sprzedaży kas rejestrujących on-line. Taka kasa będzie wysyłała do Centralnego Repozytorium Kas, prowadzonego przez Szefa KAS, z określoną częstotliwością, informacje o dokonanych transakcjach.

Więcej na ten temat na s. 50.

Opłata skarbowa w telekomunikacji

Za wydanie decyzji ws. rezerwacji częstotliwości trzeba wnieść opłatę skarbową w wysokości 100 zł. Wynika to z obowiązującej od 6.05.2019 r. ustawy z 15.03.2019 r. o zmianie ustawy – Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 643).

Łagodzenie skutków twardego brexitu

Sejm przyjął ustawy, które znajdą zastosowanie przy wyjściu Wielkiej Brytanii z UE w wariancie twardego brexitu. Wejdą bowiem w życie z dniem wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z UE bez zawarcia umowy o warunkach tego wystąpienia (o której mowa w art. 50 ust. 2 zdanie 2 Traktatu o Unii Europejskiej).

1. Ustawa z 15.03.2019 r. o zasadach prowadzenia działalności przez niektóre podmioty rynku finansowego w związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej bez zawarcia umowy, o której mowa w art. 50 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (DzU poz. 620).

Zapewnia ona kontynuację prowadzonej działalności i zawartych umów przez banki mające siedzibę w Wielkiej Brytanii, a prowadzące działalność gospodarczą w Polsce. Przykładowo bank zagraniczny będzie mógł kontynuować wykonywanie umów kredytu zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy przez siebie jako instytucję kredytową, prowadzącą działalność na terytorium Polski przez 24 mies. W tym czasie nie może jednak zawierać nowych umów ani zmieniać dotychczasowych.

Podobnie jest w przypadku innych usług bankowych, dla których przewidziano okresy przejściowe na wykonywanie określonych czynności, np. 12 mies. przy usługach płatniczych. Analogiczne okresy przejściowe dotyczą usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych. Dla usług maklerskich okres przejściowy to 12 mies., a dla funduszy inwestycyjnych – 6 mies.

2. Ustawa z 15.03.2019 r. o uregulowaniu niektórych spraw związanych z uznawaniem kwalifikacji zawodowych w związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej bez zawarcia umowy, o której mowa w art. 50 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (DzU poz. 621).

Określa sytuację obywateli Polski i innych państw UE, którzy nabyli kwalifikacje zawodowe w Wielkiej Brytanii. Przewiduje m.in., że zachowają moc wydane decyzje o uznaniu w RP kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu regulowanego albo do podejmowania lub wykonywania działalności regulowanej oraz decyzje o uznaniu kwalifikacji zawodowych w celu przyznania częściowego dostępu do zawodu regulowanego, nabyte w Wielkiej Brytanii. Wygasną decyzje o uznaniu kwalifikacji zawodowych usługodawcy, których stroną jest obywatel Zjednoczonego Królestwa albo członek jego rodziny. Stracą ważność europejskie legitymacje zawodowe wydane obywatelom Zjednoczonego Królestwa oraz członkom ich rodzin.

3. Ustawa z 15.03.2019 r. o uregulowaniu niektórych spraw w związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej bez zawarcia umowy, o której mowa w art. 50 ust. 2 Traktatu o Unii Europejskiej (DzU poz. 622).

Dotyczy statusu pobytowego Brytyjczyków i ich rodzin na terytorium Polski. Do 31.12.2020 r. ich pobyt w Polsce zasadniczo będzie uznawany za legalny. Ci, którzy mieli prawo pobytu na terytorium RP, mogą w tym czasie wnioskować o zezwolenie na pobyt czasowy do 5 lat, a ci z prawem stałego pobytu – na pobyt stały na czas nieoznaczony. Zwolniono ich z obowiązku ponoszenia opłat skarbowych za udzielenie zezwoleń dotyczących ich statusu pobytowego. Mogą w tym czasie w Polsce pracować, pobierać przyznany zasiłek dla bezrobotnych.

Ustawa dotyczy też kwestii świadczeń z ubezpieczeń społecznych, w tym kontynuowania stosowania zasad wynikających z unijnych przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, tj. rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/04 i 987/09.

W DzU z 2019 r. ogłoszono teksty jednolite następujących

• ustaw:

• Prawo upadłościowe (poz. 498),
• Kodeks spółek handlowych (poz. 505),
• o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (poz. 542),
• o spłacie niektórych niezaspokojonych należności przedsiębiorców, wynikających z realizacji udzielonych zamówień publicznych (poz. 580),
• o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (poz. 623),
• o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (poz. 628),
• o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (poz. 645),
• o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (poz. 648),
• o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy (poz. 669),
• o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (poz. 681),
• o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (poz. 688);

• rozporządzeń:

• MF w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków (poz. 520),
• Ministra Gospodarki w sprawie sposobu monitorowania jakości paliw ciekłych, biopaliw ciekłych, a także wzorów raportów dotyczących tych paliw oraz gazu skroplonego (LPG) i sprężonego gazu ziemnego (CNG) (poz. 640).