Co nowego w prawie - 51

Ustawa budżetowa

1.02.2019 r. z mocą od 1.01.2019 r. weszła w życie ustawa budżetowa na rok 2019 z 16.01.2019 r. (DzU poz. 198).

Wskazano w niej m.in., że:

• prognozowane przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej wynosi 4765 zł (od niego zależy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i jest wyższe niż ubiegłoroczne),
• prognozowany średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem wynosi 102,3%,
• a dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów – 102,6% (czyli tyle co w ubiegłym roku),
• składka na FP wynosi 2,30% podstawy wymiaru, a więc mniej niż dotychczas (2,45%); jednak pojawiła się nowa składka na Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych w wysokości 0,15% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe,
• na niezmienionym poziomie określono składkę na FGŚP – 0,1% podstawy wymiaru.

Konwencja podatkowa MLI – Japonia

Z Oświadczenia rządowego z 11.12.2018 r. w sprawie mocy obowiązującej w relacjach między Rzecząpospolitą Polską a Japonią Konwencji wielostronnej implementującej środki traktatowego prawa podatkowego mające na celu zapobieganie erozji podstawy opodatkowania i przenoszeniu zysku, sporządzonej w Paryżu 24.11.2016 r., oraz jej zastosowania w realizacji postanowień Umowy między Polską Rzecząpospolitą Ludową a Japonią o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Tokio 20.02.1980 r. (DzU z 2019 r. poz. 145), wynika, że Japonia stała się 1.01.2019 r. stroną Konwencji.

Podobne oświadczenia wydano w stosunku do:

• Izraela (DzU poz. 209),
• Związku Australijskiego (DzU poz. 251),
• Francji (DzU poz. 252).

W stosunku do nich Konwencję stosuje się także od 1.01.2019 r.

O innych państwach, które ratyfikowały tę Konwencję, pisaliśmy w poprzednich numerach „Rachunkowości”.

Wwożenie pieniędzy

Rozporządzenie MF z 11.01.2019 r. w sprawie informacji o wwożonych lub wywożonych środkach pieniężnych, krajowych środkach płatniczych i wartościach dewizowych (DzU poz. 64) wskazuje, że organy Straży Granicznej oraz naczelnicy UCS drogą elektroniczną zawiadamiają Generalnego Inspektora Informacji Finansowej o deklaracjach dotyczących przewozu środków pieniężnych o wartości 10 tys. euro lub wyższej przez granice UE. Informacje są opatrywane odpowiednimi podpisami elektronicznymi. Obowiązuje od 14.01.2019 r.

Księgowość u gospodyń wiejskich

15.01.2019 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 7.01.2019 r. w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów przez koła gospodyń wiejskich (DzU poz. 70). Obejmuje ona zestawienie przychodów i kosztów, zestawienie przepływów finansowych (rozporządzenie zawiera ich wzory), a także wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych związanych z prowadzoną działalnością.

Wiąże się z ustawą z 9.11.2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (poz. 2212). Z uproszczeń skorzystają tylko te koła, które osiągają przychody wyłącznie z: działalności statutowej z tytułu składek członkowskich, darowizn, zapisów, dotacji, sprzedaży wyrobów sztuki ludowej lub żywności regionalnej, sprzedaży, najmu lub dzierżawy składników majątkowych, odsetek od środków pieniężnych na rachunkach bankowych. Nie mogą one posiadać statusu organizacji pożytku publicznego, a w roku poprzedzającym przychód z ww. działalności nie może przekraczać 100 tys. zł. Wówczas mogą rozliczyć CIT na uproszczonych zasadach.

W wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych koła gospodyń wiejskich nieprowadzące działalności gospodarczej, mimo że nie zaliczają odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów, powinny wykazywać te składniki majątkowe, służące działalności statutowej.

Zwolnienia z VAT

1.02.2019 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 21.12.2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (DzU poz. 96). Z VAT zwolniony jest import – dokonany przez Dowództwo Sojusznicze – towarów przeznaczonych do jego wyłącznego użytku, w tym na zaopatrzenie kantyn, mes i stołówek. Dotyczy to także rzeczy osobistego użytku oraz służących do użytku domowego lub zawodowego, stanowiących własność uprawnionych członków Dowództwa Sojuszniczego.

Nie ma limitu liczby pojazdów prywatnych, które mogą zostać zaimportowane przez uprawniony personel oraz członków rodziny tego uprawnionego personelu, jednak pojazdy te mogą zostać jedynie powrotnie wywiezione do czasu zakończenia służby lub odprzedane (zbyte) uprawnionym członkom Dowództwa Sojuszniczego. Pojazdy mogą też trafić do organizacji pożytku publicznego na cele charytatywne, jeżeli przekazanie nastąpi po upływie 3 lat od momentu ich importu.

Zwolnienie z VAT dotyczy też importu rzeczy osobistego użytku stanowiących własność członków personelu Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex). Jeśli członek będzie przesiedlany, to zwolnienie będzie obowiązywać mimo braku upływu odpowiednich terminów.

Terminy przekazywania sprawozdań budżetowych

1.02.2019 r. weszły w życie rozporządzenia MF z 22.01.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sprawozdawczości budżetowej w układzie zadaniowym (DzU poz. 137) oraz z 21.01.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sprawozdawczości budżetowej (DzU poz. 138). Wydłużają one terminy przekazywania sprawozdań. Dotychczas terminy ich sporządzania w układach tradycyjnym i zadaniowym były zbieżne. Zróżnicowano je i przesunięto – zarówno jedne, jak

i drugie – jednocześnie wydłużając czas na sporządzenie sprawozdań. Stosuje się je pierwszy raz do sprawozdań za 2018 r.

Deklaracje VAT

Od 1.02.2019 r. obowiązuje rozporządzenie MF z 21.01.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów deklaracji dla podatku od towarów i usług (DzU poz. 193), zawierające nowe wzory formularzy:

• VAT-7,
• VAT-7K,
• Objaśnienia do deklaracji dla podatku od towarów i usług (VAT-7 i VAT-7K).

Stosuje się je, począwszy od rozliczenia za pierwszy okres rozliczeniowy 2019 r. Starych wzorów można używać nie dłużej niż do rozliczenia za ostatni okres rozliczeniowy 2019 r., z tym że bez konieczności załączania wniosku o zwrot podatku (VAT-ZZ) oraz wniosku o przyspieszenie terminu zwrotu podatku (VAT-ZT).

Więcej czasu na podatek od dochodów z niezrealizowanych zysków

Podatnicy PIT i CIT (z ograniczonym i nieograniczonym obowiązkiem podatkowym) muszą składać US deklaracje

o wysokości dochodu z niezrealizowanych zysków. Zasadniczo termin na złożenie deklaracji i zapłatę to 7. dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał dochód z niezrealizowanych zysków. Nie ma jednak jeszcze rozporządzeń, które określałyby dokładnie zasady wpłat. Z tego względu na mocy obowiązującego od 1.02.2019 r. rozpo-rządzenia MF z 31.01.2019 r. w sprawie przedłużenia niektórych terminów w zakresie podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków (DzU poz. 197) wskazano 7.07.2019 r. jako termin złożenia odpowiednich dokumentów i zapłaty podatku za okresy od stycznia do maja 2019 r.

Statystyka publiczna

2.02.2019 r. weszło w życie rozporządzenie RM z 21.12.2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2018 (DzU poz. 149). Wprowadza zmiany odnośnie do wielu obszarów gromadzenia informacji. Przykładowo urzędy gmin muszą przekazać więcej danych (sprawozdanie z wykonania obiektów małej retencji wodnej). Mniej danych (dotyczących odszkodowań łowieckich) prześlą z kolei urzędy wojewódzkie. Podmioty lecznicze funkcjonujące w formie spółek, w których podmiot publiczny ma co najmniej 51% udziałów w kapitale zakładowym tych spółek, muszą przekazywać więcej danych (chodzi o sprawozdanie o finansach samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej).

Klasyfikacja dochodów

12.02.2019 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 5.02.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (DzU poz. 257).

Zmiany objęły m.in.:

• szkolnictwo wyższe w związku z wprowadzeniem Konstytucji dla Nauki – wprowadzono nowy „Dział 730 – Szkolnictwo wyższe i nauka”,
• wyodrębnienie rozdziału „73015 – Działalność dydaktyczna w zakresie związanym z obroną narodową”,
• utworzenie rozdziału „60018 – Działalność Funduszu Dróg Samorządowych”,
• utworzenie rozdziału „75030 – Działalność Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców”,
• zmianę objaśnienia do rozdziału „85214 – Zasiłki okresowe, celowe i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe” w ustanowieniu wieloletniego rządowego programu „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019–2023,
• wyodrębnienie Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych i Środków Funduszu Pracy na pracownicze plany kapitałowe.

Koszty nadzoru bankowego

Obowiązujące od 12.02.2019 r. rozporządzenie Prezesa RM z 8.02.2019 r. w sprawie wpłat na pokrycie kosztów nadzoru bankowego (DzU poz. 258) zawiera algorytm do wyliczania rocznej opłaty przez banki. Oblicza się ją na podstawie danych zawartych w sprawozdaniach finansowych banków za rok obrotowy poprzedzający o 2 lata rok wpłaty oraz kosztów nadzoru poniesionych w danym roku. Deklaracje składane przez banki mają mieć formę elektroniczną. Opłatę oblicza sam bank i uiszcza w terminie do 15 marca danego roku kalendarzowego na rachunek bankowy Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego.

Nagroda premiera wolna od PIT

Ustawa z 31.01.2019 r. o zmianie ustawy o Radzie Ministrów oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 271) przewiduje, że premier może w szczególnie uzasadnionych przypadkach, w tym za wybitne osiągnięcia naukowe, sportowe lub z zakresu kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, po zasięgnięciu opinii właściwego ministra, przyznać osobie fizycznej, z rezerwy ogólnej budżetu państwa, nagrodę specjalną Prezesa RM. Ze znowelizowanej updof wynika, że nagroda ta jest zwolniona z podatku. Obowiązuje od 13.02.2019 r.

Korzystanie z portalu podatkowego

Od 15.02.2019 r. KAS udostępnia na Portalu Podatkowym zeznania podatkowe dla podatników PIT i ryczałtowców. Podatnik może je składać (bez modyfikacji lub po wprowadzeniu zmian), odrzucać, przeglądać. Nie jest do tego potrzebne konto na portalu. Można użyć:

• NIP i daty urodzenia podatnika albo PESEL, kwoty przychodu wykazanego w złożonym przez podatnika zeznaniu za rok bezpośrednio poprzedzający rok podatkowy,
• kwoty przychodu zawartej w jednej z informacji podatkowych, która została uwzględniona przez organ podatkowy w udostępnionym podatnikowi zeznaniu,
• profilu zaufanego.

Wynika to z obowiązującego od 15.02.2019 r. rozporządzenia MF z 13.02.2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakresu i warunków korzystania z portalu podatkowego (DzU poz. 290).

Wzmocnienie zakazu anatocyzmu

Zasadniczo w polskim prawie obowiązuje zakaz anatocyzmu, czyli umawiania się na zapłatę odsetek od zaległych odsetek. Zgodnie z art. 482 § 1 Kc od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy. Był jeszcze jeden wyjątek (w § 2) – instytucje kredytowe mogły pobierać odsetki od zaległych odsetek należnych od pożyczek długoterminowych. Od 15.02.2019 r. zniesiono to uprzywilejowanie instytucji kredytowych, co wynika z ustawy z 6.12.2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (DzU z 2019 r. poz. 80).

Podatek od kopalin

20.02.2019 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 14.01.2019 r. w sprawie kontroli celno-skarbowej wydobycia niektórych kopalin (DzU poz. 214). Dotyczy urobku rudy miedzi, produkcji koncentratu, wydobycia gazu ziemnego i ropy naftowej. Kontrola jest wykonywana doraźnie i polega na bezpośrednim uczestniczeniu w czynnościach wydobycia oraz na kontroli dokumentacji prowadzonej przez podatnika. Rozporządzenie powiela dotychczasowe rozwiązania.

Znaki akcyzowe

21.02.2019 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 31.12.2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy (DzU poz. 225).

Na płyn do papierosów elektronicznych i wyroby nowatorskie nałożono akcyzę. W związku z tym konieczne jest oznaczanie ich znakami akcyzy. Regulacje dotyczące znaków akcyzy rozszerzono więc o 2 nowe wyroby, opisując kształt i rodzaj banderol. Nowe wzory znaków akcyzy na płyn do papierosów elektronicznych i wyroby nowatorskie będą stosowane od 1.07.2020 r., gdyż wydłużono okres obowiązywania na nie zerowej stawki akcyzy – do 30.06.2020 r.

Rozporządzenie zawiera także:

• wzory banderol podatkowych i banderol legalizacyjnych na opakowania jednostkowe, importowanych, nabywanych wewnątrzwspólnotowo i wyprodukowanych na terytorium kraju wyrobów tytoniowych (papierosów, tytoniu), spirytusowych, winiarskich, suszu tytoniowego, płynu do papierosów elektronicznych oraz wyrobów nowatorskich,
• kryteria jakościowe znaków akcyzy,
• sposoby nanoszenia banderol na opakowania jednostkowe wyrobów akcyzowych,
• wniosek o wskazanie sposobu nanoszenia banderol na nietypowe opakowania jednostkowe wyrobów akcyzowych,
• wniosek o zdjęcie banderol z opakowań jednostkowych wyrobów akcyzowych lub z wyrobów akcyzowych,
• wstępne zapotrzebowanie na banderole podatkowe i legalizacyjne,
• wysokość należności z tytułu sprzedaży banderol legalizacyjnych na opakowania jednostkowe wyrobów tytoniowych (papierosów, tytoniu), spirytusowych, winiarskich, suszu tytoniowego, płynu do papierosów elektronicznych oraz wyrobów nowatorskich,
• wniosek o wydanie banderol podatkowych lub sprzedaż banderol legalizacyjnych oraz o wydanie upoważnienia do odbioru banderol,
• upoważnienie do odbioru banderol podatkowych i legalizacyjnych.

Lokaty strukturyzowane

22.02.2019 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 21.01.2019 r. w sprawie świadczenia przez banki usług w odniesieniu do lokat strukturyzowanych (DzU poz. 231). Zawiera szczegółową regulację ograniczającą możliwość oferowania tego typu lokat.

W DzU z 2019 r. ogłoszono teksty jednolite następujących

• ustaw:

• o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (poz. 63),
• o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (poz. 118),
• o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (poz. 152),
• Prawo dewizowe (poz. 160),
• o informowaniu o cenach towarów i usług (poz. 178),
• o dopłatach do oprocentowania kredytów eksportowych o stałych stopach procentowych (poz. 208),
• o zatrudnieniu socjalnym (poz. 217),
• Prawo restrukturyzacyjne (poz. 243),
• o związkach zawodowych (poz. 263),
• o doradztwie podatkowym (poz. 283);

• rozporządzeń:

RM w sprawie:

• pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom działającym na podstawie zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenach specjalnych stref ekonomicznych (poz. 121),
• wniosku o udzielenie poręczenia lub gwarancji oraz trybu udzielania przez Skarb Państwa poręczenia i gwarancji (poz. 133),

MRiF w sprawie urzędów celno-skarbowych oraz podległych im oddziałów celnych, w których są dokonywane czynności przewidziane przepisami prawa celnego w zależności od rodzaju towarów lub procedur celnych, którymi mogą być obejmowane towary (poz. 130),

MF w sprawie wykazów towarów do celów poboru podatku od towarów i usług w imporcie (poz. 132),

MPiPS w sprawie określenia przypadków, w których zezwolenie na pracę cudzoziemca jest wydawane bez względu na szczegółowe warunki wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemców (poz. 154),

MRPiPS w sprawie ustalenia wzorów deklaracji składanych Zarządowi Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przez pracodawców zobowiązanych do wpłat na ten Fundusz (poz. 172).