Co nowego w prawie - 109

Podatek od instytucji finansowych

Obowiązujące od 25.11.2023 r. rozporządzenie MF z 23.11.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zaniechania poboru podatku od niektórych instytucji finansowych (DzU poz. 2552) przewiduje, że przez kolejny rok nie będzie on pobierany od aktywów banków krajowych będących instytucjami pomostowymi. Zaniechanie ma zastosowanie do aktywów podlegających opodatkowaniu w latach 2023 i 2024.

Ceny transferowe – TPR

Do 31.01.2024 r. przedłużono termin do złożenia informacji o cenach transferowych (TPR-C, TPR-P), składanej, zgodnie z ustawą, do końca 11. miesiąca po zakończeniu roku podatkowego – gdy termin ten upływa w okresie od 30.11.2023 do 31.12.2023 r. Przedłużenie ma zastosowanie do informacji o cenach transferowych za rok podatkowy rozpoczynający się po 31.12.2021 r. Wynika tak z rozporządzenia MF z 24.11.2023 r. w sprawie przedłużenia terminu do złożenia informacji o cenach transferowych (DzU poz. 2571), które weszło w życie 28.11.2023 r.

Algorytm PFRON

Wzrosła wysokość dofinansowania kosztów rocznego pobytu:

• osoby niepełnosprawnej o znacznym lub o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, zatrudnionej w zakładzie aktywności zawodowej – do 33 696 zł od 2024 r. (było 31 296 zł),
• uczestnika w warsztacie terapii zajęciowej – do 32 tys. zł w 2023 r. (było 31 tys. zł) i do 37 tys. zł w 2024 r. i latach następnych.

Tak stanowi obowiązujące od 28.11.2023 r. rozporządzenie RM z 24.11.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie algorytmu przekazywania środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych samorządom wojewódzkim i powiatowym (DzU poz. 2569).

Potrzeba wsparcia

Ustawą o świadczeniu wspierającym wprowadzono zmiany w systemie orzecznictwa o niepełnosprawności. 29.11.2023 r. weszło w życie rozporządzenie MRiPS z 23.11.2023 r. w sprawie ustalania poziomu potrzeby wsparcia (DzU poz. 2581). Zajmą się tym członkowie wojewódzkiego zespołu ds. ustalania poziomu potrzeby wsparcia. Rozporządzenie określa ich wymagania kwalifikacyjne, a także zasady szkoleń, tak aby zapewnić wewnętrzną spójność rozstrzygnięć orzeczniczych. Kontrolę nad systemem sprawuje Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych.

Poziom potrzeby wsparcia będzie określany z uwzględnieniem zarówno zdolności osoby do samodzielnego wykonywania określonych czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania, jak i rodzaju oraz częstotliwości wsparcia. Wskazano też metodologię obliczania potrzeby wsparcia w wartościach punktowych. Załącznikiem do rozporządzenia jest „Formularz w zakresie ustalania poziomu potrzeby wsparcia dla osób zaliczonych do stopnia niepełnosprawności”.

Handel w niedziele

5.12.2023 r. weszła w życie ustawa z 29.11.2023 r. o zmianie ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (DzU poz. 2626). Jeżeli niedziela poprzedzająca pierwszy dzień Bożego Narodzenia przypada na 24 grudnia, to zakaz handlu nie obowiązuje w dwie kolejne niedziele poprzedzające niedzielę przypadającą na 24 grudnia. Jednocześnie jeżeli 24 grudnia przypada w danym roku w niedzielę, to jest objęty zakazem.

Wnioski o zasiłki

Od 6.12.2023 r. obowiązuje rozporządzenie MRiPS z 24.11.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków (DzU poz. 2575).

Dostosowuje dokumenty do zmian ustawowych, m.in. w zakresie dokumentowania prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego oraz do przyznania i wypłaty zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego i wypłaty kwoty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego do wysokości świadczenia rodzicielskiego. Określa też dokumenty niezbędne do przyznania i wypłaty zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania opieki nad niepełnosprawnymi dziećmi w wieku do 18 lat.

VAT od importu towarów w związku z pandemią

Obowiązujące od 8.12.2023 r. rozporządzenia MF z:

• 5.12.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (DzU poz. 2649),
• 1.12.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług w roku 2023 (DzU poz. 2650)

uwzględniają dyrektywę Rady (UE) 2021/1159 z 13.07.2021 r. zmieniającą dyrektywę 2006/112/WE w zakresie tymczasowych zwolnień w imporcie i niektórych dostawach, w odpowiedzi na pandemię COVID-19.

Niezachowanie warunków zwolnienia będzie skutkować opodatkowaniem dokonanego już importu towarów – na warunkach obowiązujących w dniu dokonania odpłatnej dostawy, eksportu lub WDT importowanych towarów, a nie w dniu zastosowania zwolnienia (czyli wcześniejszym). W konsekwencji możliwa jest zmiana warunków opodatkowania importu towarów (np. gdyby nastąpiła zmiana stawki VAT na dany towar).

Komisja Europejska (KE), agencja lub organ utworzone przez UE muszą poinformować – oprócz podmiotu, który dokonał dla nich dostawy towarów lub świadczenia usług w odpowiedzi na pandemię COVID-19 – organ podatkowy właściwy dla tego podmiotu o wykorzystaniu tych towarów lub usług do odpłatnych dostaw, eksportu, WDT lub świadczenia usług. Gdy nabyte przez KE, agencję lub organ UE towary lub usługi są wykorzystywane do odpłatnych dostaw i usług, podlegają VAT – na warunkach mających zastosowanie w dniu dokonania dostawy.

Obsługa EXTRASTAT

9.12.2023 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 17.11.2023 r. w sprawie wyznaczenia dyrektorów Izb Administracji Skarbowej w Gdańsku, Poznaniu, Szczecinie, Warszawie i we Wrocławiu do prowadzenia niektórych spraw celnych (DzU poz. 2545). Dyrektor IAS w Szczecinie jest wyznaczony do wykonywania zadań z zakresu obsługi Systemu Statystyki Obrotów Handlowych z krajami trzecimi EXTRASTAT. Zmianie uległo określenie, na czym realizacja tego zadania ma polegać. IAS w Szczecinie została wyposażona w informatyczny moduł korekty EXTRASTAT (AIS/KEX). W związku z tym koordynację i nadzór nad procesem korygowania danych ze zgłoszeń celnych zastąpiono koordynacją systemowej weryfikacji statystycznej poprawności danych z tych zgłoszeń i przekazywania jej wyników do UCS.

Akcyza na paliwo w rolnictwie

Stawkę zwrotu akcyzy zawartej w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej ustalono na 2024 r. w wysokości 1,46 zł na 1 litr oleju (w 2023 r. było 1,20 zł, a w latach 2016–2021 – 1 zł). Tak stanowi obowiązujące od 12.12.2023 r. rozporządzenie RM z 7.12.2023 r. w sprawie stawki zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej na 1 litr oleju w 2024 r. (DzU poz. 2674).

Dopłaty do składek

W 2024 r. dopłata do składki z tytułu ubezpieczenia:

• upraw zbóż, kukurydzy, rzepaku, rzepiku, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, drzew i krzewów owocowych, truskawek, ziemniaków, buraków cukrowych lub roślin strączkowych – wynosi 65% składki do 1 ha uprawy,
• bydła, koni, owiec, kóz, drobiu lub świń – wynosi 65% składki do 1 szt.

Wynika tak z obowiązującego od 12.12.2023 r. rozporządzenia RM z 21.11.2023 r. w sprawie wysokości dopłat do składek z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w 2024 r. (DzU poz. 2562).

Kompetencje przy działaniach KAS

14.12.2023 r. weszły w życie rozporządzenia MF z:

• 5.12.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów dokumentów stosowanych przez Krajową Administrację Skarbową przy przetwarzaniu danych i informacji, o których mowa w art. 127a ust. 1 i 2 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU poz. 2680),
• 7.12.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu przeprowadzania i dokumentowania przez Krajową Administrację Skarbową czynności niejawnego nadzorowania wytwarzania, przemieszczania, przechowywania i obrotu przedmiotami przestępstwa (DzU poz. 2690).

Natomiast od 29.12.2023 r. obowiązują rozporządzenia MF z:

• 8.12.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dokumentowania kontroli operacyjnej prowadzonej przez Krajową Administrację Skarbową (DzU poz. 2688),
• 8.12.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu przeprowadzania i dokumentowania przez Krajową Administrację Skarbową czynności operacyjno-rozpoznawczych polegających na dokonaniu w sposób niejawny nabycia, zbycia lub przejęcia przedmiotów pochodzących z przestępstwa, ulegających przepadkowi albo których wytwarzanie, posiadanie, przewożenie lub którymi obrót są zabronione, a także na przyjęciu lub wręczeniu korzyści majątkowej (DzU poz. 2689).

Dotychczasowe kompetencje Prokuratora Generalnego, przewidziane w tych przepisach, zostały powierzone Pierwszemu Zastępcy Prokuratora Generalnego – Prokuratorowi Krajowemu.

Przesuniecie doręczeń elektronicznych

Od 19.12.2023 r. obowiązuje ustawa z 12.12.2023 r. o zmianie ustawy o doręczeniach elektronicznych (DzU poz. 2699). Skutkuje przesunięciem terminów obowiązku stosowania takich doręczeń. Ustawa o doręczeniach elektronicznych wprowadza możliwość otrzymywania i wysyłania korespondencji drogą elektroniczną. Obywatel ma mieć jedną skrzynkę e-doręczeniową dla całej komunikacji z administracją. Termin na wdrożenie e-doręczeń określa w komunikacie Minister Cyfryzacji. W nowelizacji wskazano, że nie może być on wcześniejszy niż 30.03.2024 i późniejszy niż 1.01.2025 r.

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania

Czterem Naczelnikom UCS – w Krakowie, Warszawie, Przemyślu i Białymstoku – przekazano niektóre kompetencje Szefa KAS w zakresie prowadzenia w I instancji postępowań podatkowych w przypadku unikania opodatkowania. Będą mogli wydać decyzję z zastosowaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania oraz ustalić dodatkowe zobowiązanie podatkowe związane z unikaniem opodatkowania. Tak wynika z rozporządzenia MF z 24.11.2023 r. w sprawie upoważnienia organów Krajowej Administracji Skarbowej do wykonywania zadań Szefa Krajowej Administracji Skarbowej z zakresu przeciwdziałania unikaniu opodatkowania (DzU poz. 2601). Weszło w życie 31.12.2023 r.

VAT dalej obniżony

Kontynuację obniżenia stawek VAT zapewnia obowiązujące od 1.01.2024 r. rozporządzenie MF z 9.12.2023 r. w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług (DzU poz. 2670), które zastąpiło dotychczasową regulację z tego zakresu. Przewiduje m.in. stawki:

• 0% – dla określonych produktów leczniczych oraz – do 31.03.2024 r. – dla podstawowych produktów żywnościowych,
• 8% – dla określonych towarów (nawozów, polepszaczy gleby) wykorzystywanych w produkcji rolnej w 2024 r.

Kasy fiskalne

1.01.2024 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 24.11.2023 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (DzU poz. 2605). Przedłuża istniejące zwolnienia na kolejny rok (tj. do 31.12.2024 r.) przy utrzymaniu na dotychczasowym poziomie kryterium wielkości sprzedaży, tj. 20 tys. zł dla podmiotów kontynuujących i podmiotów rozpoczynających działalność gospodarczą (dla tych ostatnich liczone w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży).

Rozliczanie PCC

Od 1.03.2023 r. notariusze przekazują informacje o sporządzonych aktach notarialnych obejmujących czynności prawne, o których mowa w ustawie o PCC, wyłącznie elektronicznie, przez system służący przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Zmieniło się także upoważnienie ustawowe do przekazywania tych informacji. Zmiany uwzględnia obowiązujące od 1.01.2024 r. rozporządzenie MF z 17.11.2023 r. w sprawie pobierania i zwrotu podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU poz. 2542). Uwzględnia też zmianę delegacji ustawowej do jego wydania oraz zawiera nowe wzory deklaracji PCC-3 i informacji o pozostałych podatnikach (PCC-3/A).

Wpływy podatkowe

Środki z tytułu podatku od gier oraz VAT od WNT mają od 1.01.2024 r. wpływać na rachunek wspólny Pierwszego US w Bydgoszczy. Następnie – po zakończeniu dnia operacyjnego – będą automatycznie przekazywane na centralny rachunek bieżący budżetu państwa. Taką centralizację wpływów podatkowych przewiduje rozporządzenie MF z 22.11.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów i trybu dokonywania operacji na rachunkach bankowych prowadzonych dla obsługi budżetu państwa w zakresie krajowych środków finansowych oraz zakresu i terminów udostępniania informacji o stanach środków na tych rachunkach (DzU poz. 2609).

Egzamin na doradcę podatkowego

Od 1.01.2024 r. obowiązuje rozporządzenie MF z 24.11.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie Państwowej Komisji Egzaminacyjnej do Spraw Doradztwa Podatkowego i przeprowadzania egzaminu na doradcę podatkowego (DzU poz. 2607). Wprowadza m.in.:

• możliwość elektronicznego powiadamiania kandydatów o terminie części pisemnej egzaminu,
• możliwość dostosowywania warunków przeprowadzania egzaminu do potrzeb kandydatów niepełno‑sprawnych,
• pojęcie „cyklu egzaminacyjnego” dookreślające poszczególne etapy składające się na egzamin,
• możliwość składania kolejnego wniosku o dopuszczenie do egzaminu dopiero po zakończeniu trwającego cyklu egzaminacyjnego,
• wykluczenie z egzaminu w razie posługiwania się przez kandydata niedozwolonymi urządzeniami,
• ogólne kryteria oceny zadania egzaminacyjnego oraz wymóg sporządzenia przez skład egzaminacyjny jej uzasadnienia,
• obowiązek uzasadniania przez kandydata wniosku o ponowną ocenę pracy egzaminacyjnej.

Opłaty za opakowania i odpady z tworzyw sztucznych

1.01.2024 r. weszły w życie obciążające przedsiębiorców nowymi opłatami rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z 7.12.2023 r. w sprawie stawek opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami (DzU poz. 2679) i z 9.12.2023 r. w sprawie stawek opłat produktowych dla poszczególnych rodzajów opakowań (DzU poz. 2683). Opłata wynosi w przypadku:

• kubków na napoje, w tym ich pokrywek i wieczek – 0,20 zł,
• pojemników na żywność, w tym takich jak pudełka, z pokrywką lub bez – 0,25 zł.

Z kolei stawka opłaty produktowej za 1 kg wynosi:

• za butelki jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do 3 l, włącznie z ich zakrętkami i wieczkami z tworzyw sztucznych – 1 zł,
• za opakowania: z tworzyw sztucznych – 2,70 zł, z aluminium – 1,40 zł, z metali żelaznych – 0,80 zł, z papieru i tektury – 0,70 zł, ze szkła – 0,30 zł, z drewna – 0,30 zł, wielomateriałowe – 1,70 zł, po środkach niebezpiecznych – 2 zł, pozostałe – 1 zł.

Z kolei obowiązujące od 1.01.2024 r. rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 9.12.2023 r. w sprawie stawek opłaty na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (DzU poz. 2686) wskazuje, że stawka corocznej opłaty, która będzie ponoszona przez przedsiębiorców wprowadzających do obrotu określone produkty, wynosi:

• 0,10 zł za 1 kg – pojemników na żywność, paczek i owijek wykonanych z elastycznych materiałów zawierających żywność przeznaczoną do bezpośredniego spożycia z paczki lub owijki bez żadnej dalszej obróbki, pojemników na napoje o pojemności do 3 l, kubków na napoje, w tym ich pokrywek i wieczek, lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego,
• 0,01 zł za sztukę – wyrobów tytoniowych z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne i filtrów zawierających tworzywa sztuczne sprzedawanych do używania łącznie z wyrobami tytoniowymi,
• 0,01 zł za sztukę – chusteczek nawilżanych, balonów.

Ma to pokrywać koszty uprzątania i przetwarzania odpadów powstałych z tych produktów.

Grunty pod kable podwodne

Rozporządzenie RM z 24.11.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wysokości jednostkowych stawek opłaty rocznej za użytkowanie gruntów pokrytych wodami (DzU poz. 2566) wyodrębnia stawkę opłaty rocznej za użytkowanie gruntów pod kable stanowiące zespół urządzeń służących do wyprowadzenia mocy z morskich farm wiatrowych na ląd oraz łączy teletechnicznych lub telekomunikacyjnych wykorzystywanych na potrzeby morskich farm wiatrowych, a także stref ochronnych. Dotyczy gruntów pokrytych nie tylko wodami śródlądowymi, lecz także morskimi wodami wewnętrznymi oraz wodami morza terytorialnego.

Stawka wynosi 0,02 zł za 1 m2 powierzchni gruntu stanowiącej rzut akwenu przeznaczonego na realizację i eksploatację przedsięwzięcia albo za 1 m² gruntu stanowiący rzut akwenu wyznaczonego przez lokalizację sieci przesyłowych oraz powierzchni gruntu objętego strefą ochronną przedsięwzięcia.

Opłacie będą też podlegać grunty pokryte wodami, niezbędne do prowadzenia przedsięwzięć związanych z morskim transportem wodnym, a także inne formy wykorzystywania wód.

Weszło w życie 1.01.2024 r.

W DzU z 2023 r. ogłoszono teksty jednolite:

• ustawy o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw (poz. 2692),
• rozporządzeń:

• MF w sprawie sposobu przesyłania zgłoszeń oraz rodzajów podpisu elektronicznego, którymi powinny być opatrzone (poz. 2615),
• MF w sprawie dokonywania przez fundusz inwestycyjny zamknięty lokat, których przedmiotem są instrumenty pochodne oraz niektóre prawa majątkowe (poz. 2657),
• Ministra Infrastruktury w sprawie okresów służby i wypoczynku członków załóg statków powietrznych w przewozie lotniczym przy użyciu samolotu wykonywanym taksówką powietrzną, w załodze jednoosobowej oraz w służbie ratownictwa medycznego (poz. 2568).