Co nowego w prawie

Śledzenie wyrobów tytoniowych

19.04.2019 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 12.04.2019 r. w sprawie elementów zabezpieczenia umieszczanego na opakowaniu jednostkowym wyrobów tytoniowych sprzedawanych w wolnych obszarach celnych podróżnym udającym się do krajów trzecich (DzU poz. 716).

Wiąże się to z tym, że po 20.05.2019 r. w UE obowiązuje system śledzenia ruchu i pochodzenia wyrobów tytoniowych. Producenci i importerzy tego typu wyrobów muszą więc stosować następujące zabezpieczenia odporne na ingerencję:

• gilosz – element jawny,
• mikrodruk, papier nieaktywny w UV oraz włókna zabezpieczające (aktywne w promieniach UV 365 nm) – elementy częściowo ukryte,
• antystokes (up-converter) – element ukryty.

Dofinansowanie stanowiska pracy w spółdzielni socjalnej

Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych przewiduje możliwość przyznania spółdzielniom socjalnym jednorazowego wsparcia na utworzenie stanowiska pracy dla skierowanej osoby niepełnosprawnej zarejestrowanej w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy, a także środków na finansowanie kosztów wynagrodzenia dla tej osoby.

Jeśli umowa o dofinansowanie utworzenia stanowiska dotyczy zatrudniania przez co najmniej 12 mies., to dofinansowanie można dostać do kwoty 6-krotności, a jeśli co najmniej 24 mies. – do 15-krotności przeciętnego wynagrodzenia.

Dofinansowanie jest proporcjonalne do wymiaru czasu pracy osoby niepełnosprawnej i obejmuje tylko te koszty (w tym VAT), które nie zostały sfinansowane z innego typu pomocy publicznej. Wymaga zawarcia umowy ze starostą, w której spółdzielnia musi się zobowiązać do zatrudnienia osoby niepełnosprawnej przez określony okres, a także przez kolejne 12 mies. Trzeba też przedłożyć dokumenty potwierdzające poniesienie wydatków. Koszty wynagrodzenia są rekompensowane po każdym miesiącu, za który zostały poniesione.

Warunki udzielenia tej pomocy określa obowiązujące od 20.04.2019 r. rozporządzenie MRPiPS z 12.04.2019 r. w sprawie przyznania spółdzielni socjalnej środków na utworzenie stanowiska pracy i finansowanie kosztów wynagrodzenia osób niepełnosprawnych (DzU poz. 723).

Obrót instrumentami finansowymi

Nowelizacja ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (ustawa z 1.03.2018 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw, DzU poz. 685) spowodowała utratę mocy obowiązującej niektórych rozporządzeń oraz konieczność wprowadzenia nowych aktów wykonawczych.

• Rynek regulowany

22.04.2019 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 12.04.2019 r. w sprawie szczegółowych warunków, jakie musi spełniać rynek regulowany oraz platforma aukcyjna (DzU poz. 726). Na spółki prowadzące rynek regulowany nałożono dodatkowe obowiązki, m.in. polegające na ustanowieniu odpowiednich zasad, systemów i procedur związanych z umożliwieniem bezpośredniego dostępu elektronicznego, oraz obowiązek wprowadzenia zasad usług kolokacji (umieszczenia serwerów w zewnętrznej firmie). Działające w Polsce podmioty (GPW S.A., TGE S.A., BondSpot S.A.) muszą się dostosować do nowych wymagań, w tym przepisów unijnych. Nie zmieniły się warunki, jakie powinna spełniać platforma aukcyjna.

• System obrotu

Także 22.04.2019 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 12.04.2019 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać prowadzone przez firmę inwestycyjną alternatywny system obrotu lub zorganizowana platforma obrotu (DzU poz. 734). Określa informacje, jakie powinny się znaleźć w regulaminie systemu (ASO) lub platformy (OFT), oraz zasady dostępu do tych systemów przez członków, uczestników i klientów. Ma zwiększyć bezpieczeństwo obrotu w ASO lub na OTF oraz ułatwić nadzór. Dotyczy podmiotów prowadzących ASO, tzn. NewConnect, Catalyst, Treasury BondSpot.

• Giełda papierów wartościowych

Od 30.04.2019 r. obowiązuje rozporządzenie MF z 25.04.2019 r. w sprawie szczegółowych warunków, jakie musi spełniać rynek oficjalnych notowań oraz emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na tym rynku (DzU poz. 803). Określa wymogi stawiane papierom wartościowym (akcjom, obligacjom i kwitom depozytowym), aby mogły zostać dopuszczone do obrotu na rynku oficjalnych notowań. Sam rynek musi monitorować, aby dopuszczane do obrotu papiery spełniały te warunki, a także ustanawiać procedurę postępowania, gdy przestaną je spełniać. Dotyczy Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. oraz notowanych tam spółek.

• Zarządzający na rynku

25.05.2019 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 25.04.2019 r. w sprawie szczegółowych kryteriów dla członków zarządu i rady nadzorczej spółki prowadzącej rynek regulowany (DzU poz. 874). Na przykład kryterium posiadania wiedzy przez członka zarządu spółki jest spełnione, gdy wykazuje on szczegółową znajomość zagadnień związanych ze swoim zakresem obowiązków oraz zrozumienie zasad prowadzonej przez spółkę działalności i ryzyka związanego z tą działalnością. Musi też posiadać odpowiednie kwalifikacje, np. certyfikaty Chartered Financial Analyst (CFA), Certified International Investment Analyst (CIIA), Association of Chartered Certified Accountants (ACCA), a także wiedzę np. w zakresie rachunkowości i sprawozdawczości finansowej.

„Trzynastka” dla emerytów

Od 25.04.2019 r. obowiązuje ustawa z 4.04.2019 r. o jednorazowym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów w 2019 r. (DzU poz. 743). Przewiduje wypłatę w maju (częściowo w czerwcu i lipcu) dodatkowej kwoty 1100 zł brutto dla każdej osoby pobierającej świadczenie o charakterze emerytalno-rentowym. Jest ona opodatkowana tak jak emerytura lub renta. Kwoty jednorazowego świadczenia pieniężnego nie wlicza się do dochodu na potrzeby różnych świadczeń o charakterze socjalnym (np. świadczeń rodzinnych i pomocy społecznej). Nie będzie też ona wliczana do przychodu powodującego zawieszenie prawa do renty socjalnej. Ponadto nie można z niego dokonywać potrąceń i egzekucji.

Więcej czasu na rozliczenie CIT

Podatnicy CIT mogą zakończyć w określonych sytuacjach rok podatkowy przed upływem przyjętego przez siebie okresu. Oznacza to, że w trakcie 2019 r. mogą być obowiązani do złożenia zeznania podatkowego. Z obowiązującego od 27.04.2019 r. rozporządzenia MF z 25.04.2019 r. w sprawie przedłużenia terminu do złożenia zeznania o wysokości dochodu osiągniętego (straty poniesionej) w roku podatkowym i wpłaty należnego podatku dochodowego od osób prawnych (DzU poz. 788) wynika, że podatnicy CIT, których rok podatkowy rozpoczął się po 31.12.2018 r. i zakończył przed 1.07.2019 r., mają wydłużony do 31.10.2019 r. czas na:

• złożenie zeznania o wysokości dochodu osiągniętego (straty poniesionej) w roku podatkowym (CIT-8 oraz CIT-8AB),
• wpłatę podatku należnego albo różnicy między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w zeznaniu a sumą należnych zaliczek za okres od początku roku.

Bez PIT od nagrody za wybicie chorego stada

Osobom, które przyczyniły się do szybkiej likwidacji choroby zakaźnej zwierząt hodowlanych, wojewódzki lekarz weterynarii, na wniosek lekarza powiatowego, może przyznać nagrodę ze środków budżetu państwa. Dotyczy to także tych, którym za wybicie stada nie przysługuje odszkodowanie (bo np. posiadacz stada nie zastosował się do obowiązków związanych z rejestracją zwierząt).

Obowiązujące od 30.04.2019 r. rozporządzenie MF z 29.04.2019 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów (przychodów) z tytułu nagród za przyczynienie się do szybkiej likwidacji choroby zakaźnej zwierząt (DzU poz. 815) przewiduje, że nie będzie pobierany PIT od nagród uzyskanych przez podatników w latach 2018–2019.

Samo odszkodowanie również jest zwolnione z opodatkowania.

Zezwolenia na działalność akcyzową

1.05.2019 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 12.04.2019 r. w sprawie zezwoleń na wykonywanie działalności w zakresie podatku akcyzowego (DzU poz. 745), które zastępuje dotychczasową regulację z tego zakresu.

Zawiera nowe wzory wniosków o wydanie zezwoleń, które uwzględniają aktualne kody Nomenklatury Scalonej (CN) w opisach wyrobów energetycznych, zgodnie z obowiązującymi regulacjami Prawa celnego. Ponadto szacunkowe ilości wyrobów akcyzowych wnioskodawca ma podawać w jednostkach miary stosowanych przy obliczaniu akcyzy.

Obrót wyrobami tytoniowymi

Obowiązujące od 1.05.2019 r. rozporządzenie MF z 25.04.2019 r. w sprawie wniosków dotyczących rejestracji pośredniczących podmiotów tytoniowych (DzU poz. 810) określa:

• wzór wniosku o wpis do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych,
• wzór wniosku o zmianę wpisu,
• wykaz dokumentów, które należy dołączyć do tych wniosków.

Podmiot krajowy dołącza:

• informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności osób, które kierują podmiotem, za przestępstwo przeciwko: wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, lub przestępstwo skarbowe,
• zaświadczenie o niezaleganiu z zapłatą składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne,
• oświadczenie podmiotu, że w ostatnich 3 latach, licząc od dnia złożenia wniosku, nie zostało cofnięte żadne z udzielonych mu zezwoleń i koncesji,
• oświadczenie, że nie jest wobec niego prowadzone postępowanie egzekucyjne, likwidacyjne lub upadłościowe.

Więcej dokumentów musi złożyć przedsiębiorca zagraniczny.

Kasy fiskalne on-line

1.05.2019 r. weszły w życie rozporządzenia MF z 29.04.2019 r. w sprawie:

• kas rejestrujących (DzU poz. 816) oraz
• odliczania lub zwrotu kwot wydanych na zakup kas rejestrujących oraz zwrotu tych kwot przez podatnika (DzU poz. 820).

Są one skutkiem ustawy z 15.03.2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach (DzU poz. 675), wprowadzającej tzw. kasy on-line (jej regulacje zostały opisane w „Rachunkowości” nr 5/2019).

Kwotę wydaną na zakup kasy on-line (a ściślej 90% ceny zakupu, nie więcej jednak niż 700 zł) podatnicy VAT mogą odliczyć w deklaracji VAT za okres rozliczeniowy, w którym rozpoczęto prowadzenie ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy, lub za okresy następne. Zwolnieni od VAT otrzymają zwrot na konto, na podstawie wniosku do naczelnika US. W celu skorzystania z ulgi nie jest już konieczne złożenie zawiadomienia do US.

Kasę on-line można też wynająć (na wynajęte urządzenie ulga jednak nie przysługuje). Wynajmujący musi każdorazowo wymienić pamięć fiskalną i pamięć chronioną.

Kas on-line nie trzeba ewidencjonować u naczelnika US, bo przez połączenie z Centralnym Repozytorium Kas fiskalizacja odbędzie się automatycznie.

Rozporządzenie w sprawie kas rejestrujących zawiera też wzór wniosku dla podatnika ws. uzyskania zgody na przesyłanie danych z kasy on-line w określonych odstępach czasowych, gdy z niezależnych od niego przyczyn nie jest możliwe ich stałe przesyłanie.

Podatnik musi wystawić i wydać nabywcy paragon – bez jego żądania – najpóźniej z chwilą przyjęcia należności. Wyświetlacz ma być widoczny dla nabywcy. W razie sprzedaży w automatach, nabywca musi mieć możliwość zapoznania się z treścią paragonu na wyświetlaczu urządzenia (wtedy paragon nie musi być wydany nabywcy).

W przypadku zaliczek:

• otrzymanych w gotówce (także kartą płatniczą) – paragon trzeba wystawić z chwilą otrzymania zapłaty,
• bezgotówkowych, np. przelewu – z chwilą uznania tej należności na rachunku podatnika, jednak nie później niż z końcem miesiąca, w którym należność została uznana na jego rachunku, a jeżeli przed końcem tego miesiąca dokonano sprzedaży – nie później niż z chwilą jej dokonania.

Przedsiębiorca, zatrudniający inne osoby do obsługi sprzedaży, musi pobrać od nich – przed dopuszczeniem do obsługi kasy – oświadczenia o zapoznaniu się z zasadami rejestrowania sprzedaży i wystawiania paragonu fiskalnego oraz z konsekwencjami nieprzestrzegania tych zasad.

Obsługujący kasy przed wprowadzeniem tego obowiązku powinni byli złożyć takie oświadczenia do końca maja 2019 r.

„Na sztywno” przypisano właściwe stawki VAT do oznaczeń literowych (litery od „A” do „G”). Podatnicy prowadzący dotychczas ewidencję w kasach rejestrujących, muszą wprowadzić stosowne zmiany do końca lipca 2019 r.

Firmę serwisującą kasę będzie można zmienić bez zgody podmiotu prowadzącego serwis główny (a jedynie za jego powiadomieniem w terminie 5 dni od dokonania zmiany).

Jednak jeszcze do końca czerwca 2019 r. zmiana serwisanta, niewynikająca z naruszenia warunków prowadzenia serwisu, wymaga uzyskania zgody. Prowadzący serwis główny nie może jej odmówić, jeżeli warunki cenowe i miejsca świadczenia serwisu są dla podatnika korzystniejsze od dotychczasowych.

Publiczny wykaz serwisantów prowadzi Szef KAS. Podmioty prowadzące serwis główny wyślą do niego dane swoich serwisantów. To nie podatnik, a serwis będzie informować naczelnika US o zmianie serwisanta. Wyeliminowano obowiązek obecności pracownika US przy odczycie zawartości pamięci fiskalnej kas.

Aby wyrejestrować kasę, trzeba będzie się posłużyć wnioskiem. Ten i inne wzory stanowią załączniki do rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących.

Zapobieganie erozji podatkowej

15.05.2019 r. weszły w życie dwa oświadczenia rządowe z 5.04.2019 r., dotyczące prawa podatkowego w sprawie mocy obowiązującej tzw. Konwencji MLI

w relacjach między Polską a Maltą (DzU poz. 909) i Singapurem (DzU poz. 910). Malta i Singapur zostały stronami Konwencji od 1.04.2019 r.

Środki finansowe poza budżetem

Od 16.05.2019 r. obowiązuje rozporządzenie RM z 30.04.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu środków publicznych niezaliczanych do środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5c i 6 ustawy o finansach publicznych (DzU poz. 906). Rozszerzyło wykaz o środki pochodzące z Funduszu Solidarności Unii Europejskiej przeznaczone na usuwanie skutków burz z sierpnia 2017 r. Ich beneficjentami są jednostki samorządu terytorialnego z województw: kujawsko‑pomorskiego, pomorskiego i wielkopolskiego, które wówczas poniosły straty.

Platforma Elektronicznego Fakturowania – nie tylko faktury

24.05.2019 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z 25.04.2019 r. w sprawie listy innych ustrukturyzowanych dokumentów elektronicznych, które mogą być przesyłane za pośrednictwem platformy elektronicznego fakturowania służącej do przesyłania ustrukturyzowanych faktur elektronicznych oraz innych ustrukturyzowanych dokumentów elektronicznych (DzU poz. 856).

Chodzi o dokumenty związane z realizacją zamówień publicznych, koncesją na roboty budowlane lub usługi oraz partnerstwem publiczno-prywatnym. Są to: zlecenie dostawy (zamówienie), awizo dostawy, potwierdzenie odbioru, faktura korygująca, nota księgowa. Uznano, że wprowadzenie ustrukturyzowanej faktury elektronicznej w zamówieniach publicznych, umożliwiającej jej automatyczne przetwarzanie przez systemy informatyczne, docelowo wymaga elektronizacji wszystkich dokumentów, które wraz z nią występują w obrocie.

Kary KNF

Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) może kontrolować podmioty uczestniczące w procesach sekurytyzacji, aby sprawdzić, czy działają zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2402 z 12.12.2017 r. w sprawie ustanowienia ogólnych ram dla sekurytyzacji oraz utworzenia szczególnych ram dla prostych, przejrzystych i standardowych sekurytyzacji. KNF może zastosować różne sankcje i kary, np. osobie odpowiedzialnej za naruszenie zakazać pełnienia funkcji członka zarządu lub kierowniczych przez okres od miesiąca do roku albo nałożyć karę sięgającą 20 869 500 zł.

Decyzje są natychmiast wykonalne, a w niektórych wypadkach – publikowane. Informacje dotyczące imion i nazwisk osób, na które została nałożona sankcja, KNF udostępnia przez rok na swojej stronie internetowej.

KNF może udzielać informacji klientom banku lub domu maklerskiego na potrzeby postępowania cywilnego w wypadku upadłości bądź likwidacji tych podmiotów.

Wynika to z obowiązującej od 26.05.2019 r. ustawy z 15.03.2019 r. o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 875).

VAT-13

1.06.2019 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 23.04.2019 r. w sprawie wzoru deklaracji dla podatku od towarów i usług przedstawiciela podatkowego (DzU poz. 883). Nowy wzór VAT-13 obowiązuje do rozliczeń za czerwiec–grudzień 2019 r. Nowością jest to, że nie trzeba stosować pieczątki.

Licencja doradcy restrukturyzacyjnego

Działalności doradcy restrukturyzacyjnego przyjrzy się nie tylko sąd i sędzia-komisarz, lecz także minister sprawiedliwości. Może on np. zawiesić lub cofnąć licencję, zwizytować działalność doradcy, przejrzeć akta spraw prowadzonych przez doradcę. W najbardziej skomplikowanych sprawach restrukturyzacyjnych i upadłościowych funkcje nadzorcy sądowego, zarządcy lub syndyka będą powierzane doradcom restrukturyzacyjnym o najwyższych kwalifikacjach i największym doświadczeniu.

Wprowadzono też tytuł kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego – dla tych, którzy mają największe doświadczenie i kompetencje. Tylko takiego doradcę sąd będzie mógł wyznaczyć w sprawach, które dotyczą przedsiębiorstw mających istotne znaczenie dla bezpieczeństwa państwa lub obywateli, gospodarki narodowej oraz rynku pracy.

Wprowadzająca te zasady ustawa z 4.04.2019 r. o zmianie ustawy o licencji doradcy restrukturyzacyjnego oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 912) wejdzie w życie 1.01.2020 r., przy czym niektóre jej przepisy zaczną obowiązywać w innych terminach.

W DzU z 2019 r. ogłoszono teksty jednolite następujących

• ustaw:

• o podatku dochodowym od osób prawnych (poz. 865),
• Ordynacja podatkowa (poz. 900),
• o Krajowej Administracji Skarbowej (poz. 768),
• o podatku akcyzowym (poz. 864),
• o podatku leśnym (poz. 888),
• o pracowniczych programach emerytalnych (poz. 850),
• o finansach publicznych (poz. 869),
• o odpadach (poz. 701),
• Prawo o stowarzyszeniach (poz. 713),
• o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (poz. 785),

• rozporządzeń:

MF w sprawie:

• miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług (poz. 714),
• ewidencji i innych dokumentacji dotyczących wyrobów akcyzowych i znaków akcyzy (poz. 843),
• wzoru dokumentów potwierdzających zapłatę akcyzy na terytorium kraju od samochodu osobowego nabytego wewnątrzwspólnotowo lub brak obowiązku zapłaty tej akcyzy (poz. 887),

MPiPS w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (poz. 757),

Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie udzielania pomocy de minimis oraz pomocy publicznej w ramach programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej na lata 2014–2020 (poz. 838).