Badania okresowe podczas przebywania na zasiłku opiekuńczym

Pracownik może stawić się na okresowe badania lekarskie podczas przebywania na zasiłku opiekuńczym na chorą małżonkę, jeśli nie koliduje to z charakterem opieki nad członkiem rodziny. Gdy żona potrzebuje stałej, całodobowej opieki, to lepiej jest wykonać badania po upływie zwolnienia lekarskiego.

Zasiłek opiekuńczy należy się pracownikowi zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki m.in. nad chorym dorosłym członkiem rodziny (np. żoną pozostającą z nim we wspólnym gospodarstwie domowym) w sumie do 14 dni w roku kalendarzowym, a łącznie z opieką nad dziećmi poniżej 14 lat – do 60 dni w roku kalendarzowym, w wysokości 80% podstawy wymiaru (art. 32 ust. 1 pkt 3, art. 33 i art. 35 ust. 1 ustawy zasiłkowej).

Ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z jego celem traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Zasadę tę stosuje się odpowiednio do zasiłku opiekuńczego (art. 17 ust. 1 w zw. z art. 35 ust. 2 ustawy zasiłkowej).

Przepisy nie zabraniają zatem generalnie wykonywania przez pracownika okresowych badań lekarskich podczas korzystania z zasiłku opiekuńczego na chorą żonę. Ogranicza go jedynie zakaz wykorzystywania zwolnienia od pracy niezgodnie z jego celem. Zważywszy na cel wskazanego zwolnienia od pracy (osobista opieka na chorym członkiem rodziny), pracownik powinien sam rozważyć, czy wyjście z domu na badania nie sprzeciwi się temu celowi. Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, bo wszystko zależy od charakteru niedyspozycji małżonki (czy np. musi leżeć, czy też chodzi, lecz jest osłabiona) oraz od miejsca przeprowadzenia badań (ta sama czy inna miejscowość).

Jeśli wg oceny zatrudnionego wykonanie badań lekarskich w zaplanowanym terminie (8.04.2019) nie uniemożliwiało sprawowania osobistej opieki nad żoną, miał prawo je wykonać.

Za czas okresowych badań lekarskich wykonywanych poza godzinami pracy nie przysługuje wynagrodzenie. Okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy. Za czas niewykonywania pracy z tego powodu pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia ustalanego jak pensja za urlop wypoczynkowy, lecz składniki ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca wystąpienia okresu niewykonywania pracy (art. 229 § 3 Kp, § 5 rozporządzenia MPiPS z 29.05.1996 w sprawie sposobu ustalania wynagradzania w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy, DzU z 2017 poz. 927).

Jeżeli zatrudniony musi udać się na badanie do innej miejscowości, ma prawo do zwrotu kosztów przejazdu wg zasad obowiązujących przy podróżach służbowych.

Żadne przepisy nie przewidują zatem dodatkowej gratyfikacji pracownika wykonującego okresowe badania lekarskie poza godzinami pracy. W grę wchodzi tu jedynie ew. refundacja kosztów przejazdu do innej miejscowości.