Aresztowany przedsiębiorca nadal może mieć obowiązek zapłaty składek ZUS

Tak wynika z decyzji ZUS z 14.07.2023 r. (DI/100000/43/621/2023).

O jej wydanie wnioskowała osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą, która przez rok przebywała w areszcie śledczym. W tym czasie nie świadczyła żadnych usług i nie osiągała dochodów. Nie miała ustanowionego pełnomocnika, który w tej sytuacji mógłby zawiesić prowadzenie działalności gospodarczej. Wszelkie wpłaty do ZUS, jakie wpływały w tym okresie, były wykonywane przez matkę przedsiębiorcy, który nie miał z nią żadnego kontaktu, więc nie mógł poinstruować jej w tym zakresie. Pytał, czy wobec tego może wnosić o zwrot wszystkich zapłaconych w tym okresie składek.

ZUS przypomniał, że – zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 12 ust. 1 w zw. z art. 13 ust. 4 usus – osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania jej wykonywania z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zastało zawieszone na podstawie art. 36a oraz przepisów ustawy z 6.03.2018 r. – Prawo przedsiębiorców (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 221, dalej Pp).

Zawieszenie działalności gospodarczej oraz wznowienie jej wykonywania następują na wniosek przedsiębiorcy, chyba że przepis odrębny stanowi inaczej (art. 24 ust. 1 Pp). Niezgłoszenie zawieszenia działalności rodzi domniemanie, że jest ona prowadzona. To domniemanie można obalić, dowodząc, że pomimo niezgłoszenia zawieszenia działalności nie była ona prowadzona. Ciężar udowodnienia tego faktu spoczywa jednak na osobie, która wywodzi z niego skutki prawne.

ZUS wskazał, że nie jest uprawniony, aby w interpretacji rozstrzygać o tym, czy pomimo niezgłoszenia zawieszenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę nie była ona prowadzona. Przedsiębiorca może w innym trybie (tj. w trybie ogólnym uregulowanym w Kpa) zwrócić się do właściwej terenowej jednostki organizacyjnej ZUS o rozstrzygnięcie – w drodze decyzji – czy w spornym okresie podlegał (lub nie) ubezpieczeniom społecznym. W ramach tego trybu będzie możliwe przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego lub dowodowego w celu ustalenia, czy przedsiębiorca prowadził działalność gospodarczą i czy prawidłowo opłacił składki z tego tytułu.