Aport nieruchomości do spółki cywilnej małżonków – czy konieczna jest forma aktu notarialnego

Wniesienie wkładu do spółki cywilnej polega – co do zasady – na przeniesieniu własności rzeczy (ruchomej bądź nieruchomej) na wszystkich wspólników. Może to nastąpić w umowie spółki (lub w aneksie do niej), przy czym dla ważności umowy zobowiązującej do przeniesienia własności nieruchomości umowa ta (aneks) powinna mieć formę aktu notarialnego (art. 158 w zw. z art. 73 § 2 Kc). Niezachowanie tej formy pociąga za sobą bezwzględną nieważność dokonanej czynności (art. 73 § 2 Kc), a tylko skuteczne przeniesienie własności nieruchomości na spółkę cywilną daje prawo do uznania tej nieruchomości za środek trwały spółki podlegający amortyzacji.

W opisanym przypadku jednak do wprowadzenia nieruchomości do majątku spółki cywilnej nie jest konieczna forma aktu notarialnego. Wystarczającą podstawą wprowadzenia budynku do ewidencji środków trwałych i dokonywania odpisów amortyzacyjnych będzie umowa spółki cywilnej sporządzona w zwykłej formie pisemnej, na podstawie której wspólnicy (małżonkowie) wniosą nieruchomość do spółki aportem.

Potwierdza to interpretacja KIS z 6.06.2019 (0112-KDIL3-3.4011.140.2019.1.AA), w której czytamy: Obowiązek zachowania formy aktu notarialnego nie dotyczy zdarzenia, gdy przedmiotem wkładu do spółki cywilnej, której wyłącznymi wspólnikami są małżonkowie, między którymi istnieje majątkowa wspólność ustawowa, jest nieruchomość wchodząca w skład ich majątku wspólnego.

Spółka cywilna nie ma odrębnej podmiotowości prawnej. Wspólnikami spółki cywilnej będą małżonkowie. Zatem pod względem formalnym to współmałżonkowie są właścicielami łącznymi nieruchomości. W tej sytuacji nie dochodzi do przeniesienia własności nieruchomości z uwagi na tożsamość przedmiotową i podmiotową (w obu przypadkach mamy do czynienia z tzw. wspólnością łączną). Zawarcie spółki cywilnej przez małżonków nie zmienia ustroju majątkowego małżonków. Wyodrębnienie z majątku małżonków składników, w oparciu o które będzie prowadzona działalność gospodarcza w formie spółki cywilnej małżonków, następuje w umowie spółki bądź też w jej ew. aneksach i nie wymaga zachowania szczególnej formy, również gdy chodzi o nieruchomości. Tym samym wprowadzenie do spółki cywilnej małżonków nieruchomości może nastąpić na podstawie umowy spółki cywilnej.