Ulgi dla powodzian w zapłacie podatków i składek ZUS
Obowiązujące od 19.09.2024 r. rozporządzenie MF z 19.09.2024 r. w sprawie przedłużenia niektórych terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego w związku z powodzią we wrześniu 2024 r. (DzU poz. 1390) odroczyło terminy wykonania wielu obowiązków podatkowych przez osoby fizyczne i firmy poszkodowane w wyniku powodzi.
Warunki do spełnienia
Przedłużenie terminów podatkowych dotyczy podmiotów, które łącznie spełniają następujące warunki:
- są poszkodowanymi w rozumieniu ustawy z 16.09.2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (tekst jedn. DzU z 2024 r. poz. 654), a więc osobami fizycznymi, prawnymi i jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej, które na skutek powodzi doznały szkód majątkowych lub utraciły, chociażby czasowo, możliwość korzystania z posiadanej nieruchomości lub lokalu,
- mają siedzibę, zarząd lub miejsce zamieszkania na terenie gminy poszkodowanej, o której mowa w rozporządzeniu RM z 16.09.2024 r. w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie (DzU poz. 1371, dalej rozporządzenie powodziowe),
- prowadzą działalność gospodarczą na terenie gminy, o której mowa powyżej.
Aby skorzystać z przedłużenia dotyczącego podatku od spadków i darowizn oraz PCC, nie trzeba spełniać ostatniego warunku.
Ponieważ w pozostałych przypadkach muszą wystąpić wszystkie 3 przesłanki, poszkodowani przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność na terenie gminy dotkniętej powodzią, ale nie mają tam siedziby, zarządu ani miejsca zamieszkania, nie skorzystają z pomocy w zakresie PIT, CIT i VAT przewidzianej rozporządzeniem.
Rozliczenie VAT
MF przedłużył:
- do 25.01.2025 r. – przypadające w okresie od 19.09.2024 do 31.12.2024 r. terminy zapłaty VAT (miesięczne i kwartalne),
- do 25.11.2024 r., przypadające w okresie od 19.09.2024 do 31.10.2024 r. terminy złożenia:
- deklaracji VAT (VAT-7, VAT-7K, VAT-8, VAT-9M),
- ewidencji (JPK_VAT),
- ewidencji przez członków grupy VAT (JPK_GV),
- informacji podsumowujących (VAT-UE).
Rozliczenie PIT i ryczałtu ewidencjonowanego
Do 30.04.2025 r. zostały przedłużone terminy:
- zapłaty zaliczek na PIT, należnych za miesiące od sierpnia do grudnia 2024 r. lub III i IV kwartał 2024 r., od przedsiębiorców opłacających odpowiednio zaliczki miesięczne (w tym uproszczone) i kwartalne,
- zapłaty ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za miesiące od sierpnia do grudnia 2024 r. lub III i IV kwartał 2024 r. przez podatników opłacających ryczałt odpowiednio miesięcznie lub kwartalnie,
- zapłaty podatku od przychodów z budynków za miesiące od sierpnia do grudnia 2024 r.,
- przekazania przez płatników zaliczek na PIT pobranych w okresie od 1.08.2024 do 31.12.2024 r. od: wynagrodzeń pracowniczych (w tym wypłacanych przez komorników), wypłat dokonywanych przez rolnicze spółdzielnie produkcyjne, przychodów z działalności wykonywanej osobiście i z praw majątkowych oraz zryczałtowanego PIT od uzyskiwanych przez nierezydentów przychodów określonych w art. 29 ust. 1 pkt 1 updof – m.in. z działalności wykonywanej osobiście, praw autorskich).
Do 31.01.2025 r. przedłużono natomiast termin do złożenia rocznych deklaracji PIT-4R i PIT-8AR przez płatników, którzy zaprzestali prowadzenia działalności w okresie od 19.09.2024 do 31.12.2024 r.
Rozlicznie CIT
Do 31.03.2025 r. wydłużone zostały terminy:
- zapłaty zaliczek na CIT, należnych za miesiące od sierpnia do grudnia 2024 r. lub za III i IV kwartał 2024 r., od przedsiębiorców opłacających odpowiednio zaliczki miesięczne (w tym uproszczone) i kwartalne,
- zapłaty podatku od przychodów z budynków, należnego za miesiące od sierpnia do grudnia 2024 r.,
- w przypadku podatników CIT rozliczających się na zasadach ogólnych, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy – złożenia zeznania o wysokości dochodu/straty (CIT-8), oraz zapłaty CIT, przypadające w okresie od 19.09.2024 do 31.12.2024 r.
Ponadto o 3 mies. przedłużono termin do zapłaty ryczałtu od dochodów spółek, przypadający we wrześniu albo w październiku 2024 r.
Podatek od spadków i darowizn i PCC
Do 31.01.2025 r. wydłużony został przypadający w okresie od 19.09.2024 do 31.10.2024 r. termin do złożenia:
- zgłoszeń o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (SD-Z2) oraz o nabyciu przedsiębiorstwa (SD-ZP),
- zeznania o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych (SD-3) i korekty tego zeznania (składanej, gdy podatnik dowie się o nabyciu rzeczy i praw niewykazanych w zeznaniu),
- deklaracji w sprawie PCC (PCC-3 i PCC-4) oraz zapłaty tego podatku.
Bez dodatkowych formalności
Jak wskazał MF w odpowiedzi z 20.09.2024 r. dla mediów (eureka.mf.gov.pl, d 605010), skorzystanie z rozwiązań przewidzianych w rozporządzaniu nie będzie wymagać dodatkowych formalności, składania wniosków czy oświadczeń. Podatnik może jednak oczywiście poinformować o swojej sytuacji naczelnika US i złożyć oświadczenie, że korzysta z preferencji (np. przesunięcia terminu składania deklaracji czy zapłaty podatku), gdyż jest poszkodowany przez powódź. Nie jest to jednak bezwzględny warunek skorzystania z odroczenia. Może to także zrobić później, w przypadku gdy organ podatkowy będzie chciał wyjaśnić powód wpłacenia podatku w innym terminie niż wynikający z danej ustawy, a nie będzie w stanie inaczej potwierdzić, że konkretny podatnik został poszkodowany przez obecnie trwającą powódź.
Karta podatkowa
Rozporządzenie nie przewiduje ulgi dla podatników karty podatkowej. Jednak aby uniknąć zapłaty podatku za okres powodzi, mogą oni zgłosić przerwę w prowadzeniu działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 34 ust. 1 uzpd nie pobiera się podatku opłacanego w formie karty podatkowej za cały okres przerwy trwającej nieprzerwanie co najmniej 10 dni w wysokości 1/30 miesięcznej należności za każdy dzień przerwy. Warunkiem jest zawiadomienie US o tej przerwie – co do zasady najpóźniej w dniu jej rozpoczęcia i w dniu poprzedzającym dzień jej zakończenia. Gdy przerwa została spowodowana powodzią, na mocy art. 30 ust. 4 ustawy z 16.09.2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (tekst jedn. DzU z 2024 r. poz. 654, dalej ustawa powodziowa), podatnik zawiadamia właściwego naczelnika US o okresie przerwy, w dniu rozpoczęcia działalności po tej przerwie.
Indywidulne ulgi w spłacie zobowiązań
Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą na obszarze gmin dotkniętych powodzią (wskazanych w rozporządzeniu powodziowym) mogą też korzystać z indywidualnych ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, przewidzianych w art. 67a i art. 67b § 1 pkt 3 lit. a Op (odroczenie terminu płatności, rozłożenie na raty zapłaty podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, umorzenie zaległości, odsetek, opłaty prolongacyjnej). Podstawą do ich udzielenia są przepisy ustawy powodziowej (art. 32).
Ulga jest udzielana na wniosek przedsiębiorcy (TER-Z, RAT-Z, UZ-M) złożony – co jest możliwe także przez stronę internetową www.biznes.gov.pl lub przez konto w e-Urzędzie Skarbowym – do 31.12.2025 r.
We wniosku trzeba opisać swoją sytuację i uzasadnić potrzebę otrzymania ulgi. Organ oceni zasadność jej udzielenia z uwzględnieniem ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego.
KAS uruchomiła specjalną infolinię (tel. 22 460 59 30, w godz. 8.00-18.00) – poszkodowani przedsiębiorcy mogą pytać o rozliczenia podatkowe (PIT, VAT) oraz ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych.
Składki ZUS należne za okres powodzi
Płatnicy mający status poszkodowanych (w rozumieniu ustawy powodziowej) mogą opłacić należne za okres od 1.08.2024 do 31.12.2024 r. składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz inne składki, do których poboru jest obowiązany ZUS, w terminie do 15.09.2025 r. W przypadku niedotrzymania tego terminu odsetki za zwłokę będą naliczane od 16.09.2025 r. Tak wynika z art. 36 ust. 1 ustawy powodziowej w zw. z § 4 pkt 16 rozporządzenia powodziowego.
Muszą jedynie złożyć oświadczenie, że zostali poszkodowani przez powódź.
Przedsiębiorcy, którzy ponieśli straty w wyniku powodzi, mogą też składać wnioski do ZUS o indywidualne ulgi – odroczenie terminu płatności składek, rozłożenie na raty i umorzenie.
Od 18 września do 4 października 2024 r. w godz. 8.00–15.00 pod numerami telefonu 33 825 31 34 i 76 876 45 76 mogą uzyskać informację w sprawie ulg w opłacaniu składek.
Jak podkreślono w komunikacie ZUS z 17.09.2024 r., płatnicy składek z terenów objętych powodzią nie zostali zwolnieni z obowiązku przekazania do ZUS kompletów rozliczeniowych za bieżące okresy. Jednak ci, którzy będą mieli problem z ich złożeniem, mogą je przekazać do ZUS później. Nie będą wyciągane konsekwencje z tego tytułu. Jeśli przedsiębiorca nie przekaże dokumentów rozliczeniowych za dany miesiąc, wymiar składek zostanie utworzony z urzędu. Płatnik zostanie o tym poinformowany na PUE ZUS/eZUS (należy zignorować to powiadomienie).
Danina | Obowiązek | Nowy termin wykonania |
VAT | przypadająca 19.09.2024–31.12.2024 zapłata podatku (miesięczna, kwartalna) | 25.01.2025 |
przypadające 19.09.2024–31.10.2024 terminy złożenia: deklaracji: VAT-7, VAT-7K, VAT-8, VAT-9M, ewidencji: JPK_VAT7, JPK_VAT7K, JPK_GV, informacji: VAT-UE |
25.11.2024 | |
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych | zapłata ryczałtu za sierpień–grudzień 2024 lub III i IV kwartał 2024 | 30.04.2025 |
PIT (podatnik) | zapłata zaliczek na PIT za sierpień–grudzień 2024 lub III i IV kwartał 2024 | |
zapłata podatku od przychodów z budynków za sierpień–grudzień 2024 | ||
PIT (płatnik) | zapłata pobranych w okresie sierpień–grudzień 2024 zaliczek na PIT i zryczałtowanego PIT | |
złożenie rocznych deklaracji PIT-4R, PIT-8AR przez płatników, którzy zaprzestali prowadzenia działalności od 19.09.2024 do 31.12.2024 | 31.01.2025 | |
CIT | zapłata zaliczek na CIT za sierpień-grudzień 2024 lub III i IV kwartał 2024 | 31.03.2025 |
zapłata podatku od przychodów z budynków za sierpień-grudzień 2024 | ||
zapłata CIT i złożenie zeznania rocznego (CIT-8) przez podatników, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy, przypadające 19.09.2024–31.12.2024 | ||
Estoński CIT | zapłata podatku przypadająca we wrześniu albo w październiku 2024 r. | 3 mies. później |
Podatek od spadków i darowizn | złożenie zgłoszeń SD-Z2 i SD-ZP, zeznania SD-3 i jego korekty przypadające od 19.09.2024–31.10.2024 | 31.01.2025 |
PCC | złożenie deklaracji PCC-3, PCC-4 oraz zapłata podatku przypadające od 19.09.2024–31.10.2024 | |
Składki ZUS | zapłata składek należnych za okres 1.08.2024–31.12.2024 | 15.09.2025 |
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych