PIT-11 – przewodnik po formularzu

Zasady wypełniania aktualnej (29) wersji druku PIT-11 „Informacja o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy” są następujące.

Pierwsza strona formularza PIT-11 zawiera dane identyfikacyjne podatnika i płatnika. Pole 5 (nr informacji) określa numer porządkowy PIT-11 sporządzanego za dany rok podatnikowi przez płatnika. Podatnik może zażądać sporządzenia informacji w trakcie roku (w razie ustania obowiązku poboru zaliczek). Jeżeli w tym samym roku ponownie powstał obowiązek poboru zaliczek (np. w związku z ponownym zatrudnieniem tej samej osoby), płatnik składa po zakończeniu roku kolejną informację PIT-11 (oznaczoną nr 2), zawierającą dane dotyczące wypłat dokonanych po wystawieniu pierwszej informacji.

W części D należy podać informacje o kosztach uzyskania przychodu ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych – czy zostały uwzględnione przez płatnika w standardowej wysokości, czy też w wyższej (z uwagi na dojazdy podatnika czy pracę na kilku etatach).

Strona 2 (część E) zawiera dane dotyczące przychodów, od których płatnik zobowiązany był pobierać zaliczki. Kolejne kolumny obejmują następujące dane:

• kolumna b (Przychód): kwotę faktycznie wypłaconych (postawionych do dyspozycji) przychodów niekorzystających ze zwolnień podatkowych; przychody objęte zwolnieniami (np. wypłaty z zfśs do wysokości 1000 zł – art. 21 ust. 1 pkt 67 updof) nie są ujmowane w formularzu,
• kolumna c (Koszty uzyskania przychodów): koszty faktycznie potrącone, a nie przysługujące podatnikowi,

• kolumna d (Dochód): dochodem jest różnica wykazanych przychodów i kosztów uzyskania przychodów,
• kolumna e (Dochód zwolniony od podatku): kwoty dochodów uzyskanych za granicą, jeżeli właściwa umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania (upo) przewiduje zastosowanie metody wyłączenia; nie są w tej kolumnie wpisywane dochody wolne od podatku na podstawie „zwykłych” zwolnień przewidzianych w updof; w kolumnie e wpisywana jest wartość dochodu (a nie przychodu).

• kolumna f (Zaliczka pobrana przez płatnika): trzeba wpisać faktycznie pobraną zaliczkę (nawet jeżeli została pobrana w wadliwej wysokości); w przypadku pracodawców – pobierających zaliczki od wynagrodzeń ze stosunku pracy oraz od wypłacanych zasiłków z ubezpieczeń społecznych – łączną (a nie podzieloną) kwotę zaliczek należy podać w polu dotyczącym przychodów z pracy albo z zasiłków (zob. objaśnienie 15 w PIT-11).

W kolejnych wierszach tabeli E zawiera się następujące informacje:

• wiersz 1: przychody ze stosunku pracy wypłacone pracownikom po ukończeniu 26 lat i przed ukończeniem 60. (kobiety) lub 65. (mężczyźni) roku życia; oddzielnie wykazuje się przychody pracowników, do których mają zastosowanie koszty ryczałtowe w wysokości 250 lub 300 zł (pola 29 i 30), i oddzielnie te, do których stosuje się 50-proc. koszty autorskie (pola 34 i 35); w obu przypadkach należy też podać wysokość kosztów,
• wiersz 2: przychody ze stosunku pracy (stosując podział z uwagi na przysługujące koszty – „zwykłe” i autorskie) wypłacone pracownikom do ukończenia 26 lat – jeżeli podlegały zaliczkowaniu; zaliczka jest pobierana na wniosek podatnika, aby nie stosować wynikającej z art. 21 ust. 1 pkt 148 updof tzw. ulgi dla młodych (art. 32 ust. 6 updof), lub jeśli wynagrodzenia przekroczyły limit zwolnienia (85 528 zł – nadwyżka podlega opodatkowaniu),
• wiersz 3: przychody ze stosunku pracy (stosując podział z uwagi na przysługujące koszty – „zwykłe” i autorskie) wypłacone pracownikom po ukończeniu wieku „senioralnego” – jeżeli podlegały zaliczkowaniu; zaliczka jest pobierana, jeśli podatnik nie wnioskował, aby stosować wynikającą z art. 21 ust. 1 pkt 154 updof tzw. ulgę dla pracującego seniora (art. 31a ust. 8 i 9 updof), albo jeżeli wypłacane wynagrodzenia przekroczyły limit zwolnienia (85 528 zł – nadwyżka jest opodatkowana),
• wiersz 5: wszystkie przychody z działalności wykonywanej osobiście (art. 13 updof), z wyjątkiem wynikających z umów zlecenia (m.in. z umowy o dzieło, z tytułu powołania do organów osób prawnych, wykonywania obowiązków społecznych i obywatelskich),
• wiersz 6: przychody z umów zlecenia wypłacone zleceniobiorcom po ukończeniu 26 lat i przed ukończeniem 60. (kobiety) lub 65. (mężczyźni) roku życia,
• wiersz 7: przychody z umów zlecenia wypłacone zleceniobiorcom do ukończenia 26 lat – jeżeli podlegały zaliczkowaniu (patrz opis wiersza 2),
• wiersz 8: przychody z umów zlecenia wypłacone zleceniobiorcom po ukończeniu wieku „senioralnego” – jeśli podlegały zaliczkowaniu (patrz opis wiersza 3),
• wiersz 9: przychody z praw majątkowych (m.in. praw autorskich, wynalazczych),
• wiersz 10: przychody tytułu praktyk absolwenckich lub staży uczniowskich wypłacone po ukończeniu 26. roku życia,
• wiersz 11: przychody tytułu praktyk absolwenckich lub staży uczniowskich wypłacone do ukończenia 26. roku życia, jeżeli podlegały zaliczkowaniu (patrz opis wiersza 2),
• wiersz 12: zasiłki macierzyńskie wypłacone świadczeniobiorcom po ukończeniu 26 lat i przed ukończeniem 60. (kobiety) lub 65 (mężczyźni) roku życia,
• wiersz 13: zasiłki macierzyńskie wypłacone świadczeniobiorcom do ukończenia 26. roku życia, jeśli podlegały zaliczkowaniu (patrz opis wiersza 2),
• wiersz 14: zasiłki macierzyńskie wypłacone świadczeniobiorcom po ukończeniu wieku „senioralnego” – jeżeli podlegały zaliczkowaniu (patrz opis wiersza 3),
• wiersz 15: przychody z innych źródeł (art. 20 updof) podlegające zaliczkowaniu; są tu uwzględniane np. stypendia niekorzystające ze zwolnień podatkowych, zasiłki dla pracowników z ubezpieczeń społecznych (inne niż macierzyńskie – wykazywane w odrębnych wierszach), np. zasiłek chorobowy.

W Części F na stronie trzeciej, wykazuje się przychody z innych źródeł (art. 20 updof), w stosunku do których na podmiocie wypłacającym nie ciąży obowiązek poboru zaliczek (jest to odpowiednik informacji PIT-8C składanej przed 2018 r.). Ujmuje się tu jedynie dane dotyczące przychodów, np. wynagrodzeń prokurentów, zasiłków z ubezpieczeń społecznych wypłacanych zleceniobiorcom (inaczej niż w przypadku wypłaty zasiłków pracowników, na zleceniodawcy nie ciąży obowiązek poboru zaliczki), pożyczek umorzonych byłym pracownikom (po ustaniu zatrudnienia).

W części G wykazuje się przychody uzyskane u płatników, ale niepodlegające zaliczkowaniu z uwagi na zwolnienia (ulgi) limitowane kwotowo; nawet jeśli podatnik uzyskuje takie przychody z kilku źródeł (miejsc pracy), każdy płatnik stosuje pełen limit zwolnienia; wypełnienie tej części ma na celu uzyskanie przez US informacji o sumie przychodów podatnika uzyskanych od różnych płatników, w celu weryfikacji, czy nie został przekroczony limit ulgi.

W kolejnych rubrykach należy wykazać następujące informacje:

• pole 106: stypendia wolne od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40b updof (stypendia dla uczniów i studentów, których wysokość i zasady udzielania zostały określone w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, oraz stypendia dla uczniów i studentów przyznane przez organizacje pożytku publicznego, na podstawie regulaminów zatwierdzonych przez organy statutowe udostępnianych do publicznej wiadomości – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 3800 zł); stypendia wolne od podatku na podstawie innych przepisów – nie są wykazywane w PIT-11; ujmuje się tu stypendia do limitu zwolnienia; w razie wypłacenia ich w wyższej wysokości, od nadwyżki pobiera się zaliczkę na PIT (art. 35 ust. 1 pkt 2 updof) i wykazuje w polach 90–94.
• pole 109: przychody podatników objęte ulgą dla młodych, w stosunku do których nie były potrącane zaliczki (w polach 110–113 trzeba wykazać właściwy rodzaj przychodu),
• pole 114: przychody podatników korzystających ze zwolnień wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 152–154 updof (ulga na powrót, ulga dla rodzin 4+, ulga dla pracującego seniora), w stosunku do których nie były potrącane zaliczki (w polach 115–117 należy wykazać właściwy rodzaj przychodu, a w polach 118–120 zaznaczyć rodzaj zwolnienia).

Opisane zasady wypełniania ww. części PIT-11 oznaczają, że w stosunku do tego samego podatnika, uzyskującego w danym roku ten sam rodzaj przychodu, mogą być wypełniane trzy różne kategorie pól.

W części G (pole 123) wykazuje się również składki członkowskie na rzecz związków zawodowych pobrane przez płatnika. Należy tu wpisać składki pobrane, nieprzekraczające limitu odliczenia od dochodu (840 zł).

W polach 95–97 wykazuje się z kolei składki na ubezpieczenia społeczne przypadające na przychody wykazane w częściach E oraz G. Ujmuje się tu jedynie składki przypadające na przychody opodatkowane (składki naliczane od przychodów wolnych od opodatkowania – np. na mocy art. 21 ust. 1 pkt 23d updof dotyczącego kierowców transportu międzynarodowego – nie podlegają wykazaniu w PIT-11). Opisy ww. pól wskazują, której kategorii przychodów dotyczą.

• W specjalnych polach części G (114–117) wyodrębnia się tylko te przychody podatników uprawnionych do ulgi na powrót oraz dla rodzin 4+, od których nie były pobierane zaliczki. Jeżeli zaliczki były pobierane (z uwagi na przekroczenie limitu zwolnienia albo niezłożenie oświadczenia płatnikowi o korzystaniu ze zwolnienia), przychody wykazuje się na „zwykłych” zasadach w części E.
• PIT-11 trzeba wypełnić i przesłać także za podatnika, który złożył płatnikowi wniosek o niepobieranie zaliczek z uwagi na to, że nie przekroczy progu dochodów wolnych od opodatkowania (art. 31c updof). Wobec braku szczególnych rubryk uzyskane przez niego przychody należy wykazać w części E (nie w części F, bo dotyczy ona tylko przychodów z innych źródeł).
• Informacja PIT-11 powinna być sporządzona także w przypadku, gdy podatnik nie złożył ww. wniosku, ale nie są od niego pobierane zaliczki z uwagi na niskie dochody (zaliczka od niskiego wynagrodzenia zmniejszana zgodnie z art. 31b updof o tzw. ulgę miesięczną 300 zł wynosi 0 zł). Wobec braku szczególnych rubryk przychody takiego podatnika należy wykazać w części E formularza.

Więcej na ten temat w artykule „Rozliczanie PIT od wynagrodzeń pracowniczych – wybrane problemy”, TU LINK ⇒link⇐, „Rachunkowość” 2025, nr 1.